Arkadaşlık becerilerini geliştirme programının özel gereksinimi olan ve olmayan okul öncesi çocuklarının sosyal etkileşimlerine etkisi
| dc.contributor.advisor | İftar, Elif Tekin | |
| dc.contributor.advisor | Kaner, Sema | |
| dc.contributor.author | Özaydın, Latife | |
| dc.contributor.department | Özel Eğitim | tr_TR |
| dc.date.accessioned | 2022-06-14T13:45:41Z | |
| dc.date.available | 2022-06-14T13:45:41Z | |
| dc.date.issued | 2006 | |
| dc.description.abstract | In this study, the purpose is to determine the effect of the Programme on Development of Friendship Skills (PDFS) delivered to children who attend pre-school education institutions and demonstrate normal development, on increasing their mutual interactive behaviours with their peers who have limited social interaction skills and special needs.There were thirteen children with normal development and four children with special needs in the study. The four children with special needs who were the participants of the study served as ?target children? and the children with normal development who were trained to apply PDFS in the classes of the target children served as ?trained peers?. The classroom teachers were asked what kinds of skills were necessary to be learned by the target children in order to make friends and PDFS was prepared in accordance with their opinions. In the study, peer-initiated instruction which is one of peer-mediated instruction techniques was used for increasing the social interaction of target children with limited social interaction skills with their peers. The training process of the peers with normal development was carried out by the researcher in small groups, by use of direct training method.In the research, for testing the implementation reliability, effectiveness, generalization, maintenance and socio-metric evaluation data, multipleprobe across subjects design with probe conditions which is one of single-subject research models was used.Implementation reliability data was collected in 30% of all sessions for determining whether the trained peers implemented the friendship skills training reliably or not and it was seen that the trained peers implemented the friendship skills stages reliably in terms of implementation reliability findings.Effectiveness, generalization and maintenance data were obtained by registering the social interaction behaviours between the trained peers and target children in the ?Social Interaction Behaviours Check List? by event recording technique, in the free play activity and were evaluated by graphical analysis. As a result, a significant increase was detected in the social interaction behaviours of the two groups of children aimed at each other, after the implementation of PDFS by the trained peers. It was also observed that the social interaction behaviours between the peers maintained acquired skills above the initial level average in the 3rd and 4th weeks following the collection of final probe data. Concerning the generalization findings, it was observed that the target children could generalize what they learned to the other two peers at a rate similar to the social interaction behaviours they had with the trained peers.Socio-metric data were evaluated by ?Friendship Train Socio-metric Evaluation Instrument? and the order of preference of the target children as playmates by the trained peers increased significantly after the implementation condition.vi | tr_TR |
| dc.description.ozet | Bu çalışmada, okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden, normal geli?im gösteren çocuklara öğretilen Arkadaşlık Becerilerini Geliştirme Programı (ABGP)?nın, sınırlı sosyal etkileşim becerileri olan özel gereksinimli akranları ile karşılıklı sosyal etkileşim davranışlarını artırmadaki etkisini belirlemek amaçlanmıştır.Çalışmanın katılımcıları olan, özel gereksinimli dört çocuk ?hedef çocuk? ve onların sınıflarında ABGP?ını uygulamak için eğitilen normal gelişim gösteren çocuklar ise ?eğitici akran? olarak nitelenmişlerdir. ABGP?ı hedef çocukların arkadaş edinebilmeleri için ne tür beceriler öğrenmeleri gerektiği sınıf öğretmenlerine sorularak onların görüşleri doğrultusunda hazırlanmıştır. Araştırmada, sınırlı sosyal etkileşim becerileri olan hedef çocukların akranları ile sosyal etkileşimlerini artırmak için akran aracılı uygulama yöntemlerinden akran başlatmalı öğretim kullanılmıştır. Normal gelişim gösteren akranların yetiştirilme süreci araştırmacı tarafından, küçük gruplarda, doğrudan öğretim yöntemi kullanılarak gerçekleştirilmiştir.Araştırmada uygulama güvenirliği, etkililik, genelleme, kalıcılık ve sosyometrik değerlendirme verilerini test etmek amacıyla, tek denekli araştırma modellerinden yoklama evreli denekler arası çoklu yoklama modeli kullanılmıştır.Eğitici akranların arkadaşlık becerileri eğitimini güvenilir olarak uygulayıp uygulamadıklarını belirlemek için tüm oturumların %30 ?unda uygulama güvenirliği verileri toplanmış ve uygulama güvenirliği bulguları açısından eğitici akranların arkadaşlık becerileri basamaklarını, oldukça yüksek düzeyde güvenilir olarak uyguladıkları görülmüştür.Etkililik, genelleme ve kalıcılık verileri, serbest oyun etkinliğinde, eğitici akranlar ve hedef çocuklar arasındaki sosyal etkileşim davranışlarının olay kaydı tekniği ile ?Sosyal Etkileşim Davranışları Kontrol Listesine? kaydedilmesiyle elde edilmiş ve grafiksel analiz yolu ile değerlendirilmiştir. Sonuç olarak, Eğitici akranların ABGP?ını uyguladıktan sonra, her iki grup çocuğun birbirlerine yönelik sosyal etkileşim davranışlarında belirgin artış tespit edilmiştir. Akranlar arasındaki sosyal etkileşim davranışlarının son yoklama verilerinin alınmasından sonraki 3. ve 4. haftalarda da başlama düzeyi ortalamasının üzerinde kalıcılığını sürdürdüğü görülmüştür. Genelleme bulgularına ilişkin ise hedef çocukların öğrendiklerini sınıftaki diğer iki akrana, eğitici akranlarla olan sosyal etkileşim davranışlarına benzer oranda genelleyebildikleri gözlenmiştir.Sosyometrik veriler ise ?Arkadaşlık Treni Sosyometrik Dereceleme Aracı? ile değerlendirilmiş ve uygulama evresi sonrasında eğitici akranların hedef çocukları oyun arkadaşı olarak tercih etme sıraları belirgin ölçüde yükselmiştir. | tr_TR |
| dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/20.500.12575/81831 | |
| dc.language.iso | tr | tr_TR |
| dc.publisher | Eğitim Bilimleri Enstitüsü | tr_TR |
| dc.subject | Eğitim ve Öğretim | tr_TR |
| dc.title | Arkadaşlık becerilerini geliştirme programının özel gereksinimi olan ve olmayan okul öncesi çocuklarının sosyal etkileşimlerine etkisi | tr_TR |
| dc.title.alternative | The effect of the programme on development of friendship skills on the social interaction of pre-school children with and without special needs | tr_TR |
| dc.title.alternative | The effect of the programme on development of friendship skills on the social interaction of pre-school children with and without special needs | tr_TR |
| dc.type | doctoralThesis | tr_TR |