Abd başkanlarının dış politika doktrinlerinin Abd-iran ilişkilerine etkisi

Simple item page
dc.contributor.authorŞentürk, Nurbanu
dc.date.accessioned2025-02-27T11:14:51Z
dc.date.available2025-02-27T11:14:51Z
dc.date.issued2024
dc.description.abstractPetrolün 1920’li yıllardan itibaren dünya enerji piyasasında kavuştuğu ağırlık ve İran’ın Batılı müttefikleriyle olan ilişkileri bu dönemde belirleyici bir unsur olarak ABD’nin İran’a olan bakış açısını da etkilemiştir. 1950’li yıllara damga vuran İran milliyetçisi Musaddık’ın ABD istihbaratının yönlendirmesiyle bir darbe neticesinde görevi bırakması, Eisenhower ve Nixon dönemlerinde bölgeye özel önem atfedilerek özellikle Süveyş Krizi sonrası İran ile ilişkilerin çok yönlü bir biçimde ele alınması, bu dönemdeki Doktrinlerin ikili ilişkilerdeki belirleyiciliğinin görülmesi açısından önemli gelişmelerdir. 1979 yılında meydana gelen İran İslam Devrimi süreci ise ABD’nin İran’a yönelik bölgesel stratejisinde ciddi bir kırılmaya yol açarak, o zamana kadar bölgesel müttefik konumundaki İran’ı küresel bir güvenlik riski yaratabilecek düzeyde bir etkiye sahip kronik bir düşman devlet konumuna sokmuştur. Devrimin iç dinamikleri de İran kamuoyunun ABD’ye bakışını radikal düzeyde değiştirmiş, bölgesel dengelerin yeniden kurulmasına sebep olmuştur. Soğuk Savaş döneminde Sovyetlere karşı üstünlüğü yitirmemek ABD açısından tüm politikalarının temelini oluşturan ciddi bir strateji olarak korunmuş, bu politikanın sürdürülmesi bakımından bölgedeki en kritik ülkelerden biri de kuşkusuz İran olmuştur. 1990’lı yıllar ise önce Clinton, sonra Bush doktrinlerinin uygulanmaya başlanmasıyla İran’ın ABD açısından düşman algısının oldukça pekiştirildiği yeni bir dönemin kapılarını açmıştır. İran-Irak Savaşı ve ABD’nin 11 Eylül saldırılarını müteakip İran’ın bölgesel ağırlığının artması ikili ilişkilerin seyrini de büyük ölçüde etkilemiştir. 2009’da göreve gelen Obama döneminde ise İran’ın nükleer kapasitesinin ortaya çıkışı, Batı dünyasından aktörlerin de dahil olduğu bir nükleer müzakere sürecinin ortaya çıkmasını sağlayarak, ABD-İran ilişkilerinde 2010’lu yıllar boyunca dönem dönem gerginlik, kimi zaman da müzakere ve uzlaşmanın ön planda olduğu bir stratejik politika döneminin yaşanmasına vesile olmuştur.
dc.identifier.urihttps://dspace.ankara.edu.tr/handle/20.500.12575/92558
dc.language.isotr
dc.publisherAnkara Üniversitesi
dc.titleAbd başkanlarının dış politika doktrinlerinin Abd-iran ilişkilerine etkisi
dc.typeThesis

Files

Original bundle
Now showing 1 - 1 of 1
No Thumbnail Available
Name:
Nurbanu Şentürk, Tezsiz YL Proje Ödevi.pdf
Size:
646.32 KB
Format:
Adobe Portable Document Format
Download
License bundle
Now showing 1 - 1 of 1
No Thumbnail Available
Name:
license.txt
Size:
1.71 KB
Format:
Item-specific license agreed upon to submission
Description:
Download

Collections

04-DÖNEM PROJESİ