1950 kuşağı öykücülerinin gerçeklik tartışmaları üzerine bir araştırma
| dc.contributor.advisor | Kul, Erdoğan | |
| dc.contributor.author | Durak, Zeynep | |
| dc.contributor.department | Türk Dili ve Edebiyatı | tr_TR |
| dc.date.accessioned | 2023-12-07T13:07:56Z | |
| dc.date.available | 2023-12-07T13:07:56Z | |
| dc.date.issued | 2023 | |
| dc.description.abstract | Türk edebiyatı tarihinde pek çok kez tartışmaların konusu olan gerçeklik üzerinde, 1950'li yıllara gelindiğinde tekrar konuşma ihtiyacı hissedilir. Edebî metinlerin gelişimi içinde idealize edilen gerçekliğin kırılarak Sait Faik'in yön belirlemiş olduğu insan/birey gerçekliği düzlemine çekildiği yıllarda kendilerinden bir kuşak olarak bahsedilen 1950 kuşağı, Sait Faik'in yolunu genişleterek gerçekliği çok boyutlu biçimde anlatıma ve yazıma taşımaya çalışmışlardır. Yazarlığın bir bilinç işi olduğunun farkında olan bu kuşak, edebiyatı bir propaganda yapmak için kullanan yazarlara dış dünya gerçeğini yalnızca nesnel biçimde, basmakalıp gerçeklikle gösterdikleri yönünde eleştiriler getirmişlerdir. Bütüncül bir gerçekliği tüm anlatı unsurlarında parçalayarak toplum-birey ilişkisini yeni bir gerçeklik anlayışı doğrultusunda işlemişlerdir. Toplumsal, ideolojik ve varoluşsal etkenler öykülerinin dinamiklerini kurmada etkili olmuştur. Bu bağlamda kendilerinden öncekiler tarafından benimsenen "fotoğraf gerçekliğine" karşı tavır geliştiren kuşak yazarları, bireyin iç gerçekliğini yeni anlatım biçimleri deneyerek ortaya koymuştur. Anlatımlarını üst-gerçeklik, varoluşçu söylemlerle besleyerek derinliği arttırmışlar ve gerçekliğe boyut kazandırmışlardır. Kullanmış oldukları imgesel dil, çağrışımsal üslup, devrik cümleler, tam bir cümleyi parçalama gibi uygulamalar Türk edebiyatında yeniliği ve çeşitliliği oluşturur. Kurgularındaki düşsellik yeni temalara zemin oluşturmuş, zamanda ve mekânda nesnel/dış gerçeklik bireyin gerçekliğine dönük şekilde yerleştirilerek öykü klasik yapıdan uzaklaştırılmıştır. Modern olanı anlama ve anlatma düşüncesi ile gelenekten gelen bütün tekdüze oluşumlar aşılmak istenmiştir. Dil ve anlatım üzerinde yaptıkları yeni uygulamalar her birinin kendi üslubunu oluşturmasına olanak tanımıştır. Üslubu yaşam, yaşamı insan ile bir tutan 1950 kuşağı öykücüleri, kabullenilen gerçeklik anlayışının dar sınırlar içinde kaldığı görüşüyle bu sınırları genişletme imkânı oluşturarak yeni kavramların türemesine sebep olmuşlardır. Birey gerçekliğini kavrayışta yeniliğe sebep olan kuşağın, zihniyet değişimine önemli katkıları olmuştur. Anlatım ve kurgu bakımından getirdikleri yenilikler Türk öyküsünün modern çizgide gelişimini sağlamıştır. | tr_TR |
| dc.description.ozet | The reality, which has been the subject of discussions many times in the history of Turkish literature, it has felt like needing to talk again when it comes to the 1950s. In the years when the idealized reality in the development of literary texts was broken and retreated to the plane of human/individual reality, where Sait Faik determined the direction, the 1950's generation, which was mentioned as a generation, tried to carry the reality into multidimensional narration and writing by widening Sait Faik's path. Being aware of the fact that authorship is a work of consciousness, this generation has criticized writers who use literature to make propaganda, that they only show the reality of the outside world objectively, with stereotypical reality. By breaking down a holistic reality in all narrative elements, they worked on the society-individual relationship in line with a new understanding of reality. Social, ideological and existential factors have been influential in establishing the dynamics of them stories. In this context, generation writers who developed an attitude against the "photographic reality" adopted by their predecessors, revealed the inner reality of the individual by trying new forms of the narration. By feeding their narratives with meta-reality and existential discourses, they increased the depth and added dimension to reality. Practices such as imaginary language, associative style, inverted sentences, and breaking a complete sentence they use, create innovation and diversity in Turkish literature. The imaginativeness in their fictions laid the groundwork for new themes, and the story was moved away from the classical structure by placing the objective / external reality in time and space towards the reality of the individual. With the idea of understanding and explaining the modern, all the monotonous formations from the tradition were tried to be overcome. The new practices they made on language and narration allowed each of them to create their own style. The storytellers of the 1950s generation, who equate the style with life and the life with human, gave rise to the new concepts by creating the opportunity to expand these boundaries with the view that the accepted understanding of reality remained within narrow limits. The generation that caused innovation in understanding the reality of the individual has made significant contributions to the change in mentality. The innovations they brought in terms of narration and fiction enabled the development of the Turkish story in a modern way. | tr_TR |
| dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/20.500.12575/89741 | |
| dc.language.iso | tr | tr_TR |
| dc.publisher | Sosyal Bilimler Enstitüsü | tr_TR |
| dc.subject | öykü | tr_TR |
| dc.subject | 1950 kuşağı | tr_TR |
| dc.subject | gerçeklik | tr_TR |
| dc.subject | toplum | tr_TR |
| dc.title | 1950 kuşağı öykücülerinin gerçeklik tartışmaları üzerine bir araştırma | tr_TR |
| dc.title.alternative | A research on the reality debates of the 1950's generation storytellers | tr_TR |
| dc.type | masterThesis | tr_TR |