Anadolu'da Mithra kültü
No Thumbnail Available
Date
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı Eskiçağ Tarihi Bilim Dalı
Abstract
"Anadolu'da Mithra Kültü", Yüksek Lisans Tezi, Danışman: Prof. Dr. Ömer Çapar, 169s. Bu çalışmada kronolojik açıdan yazılı belgelerde ilk kez Mitanniler'de karşımıza çıkan, daha sonra sırasıyla Hindistan'daki Veda metinlerinde ve Persler' in Avesta metinlerinde kendini gösteren ve de Zerdüştlük dini içerisinde yer alan Tanrı Mithra'nın ortaya çıkışı, yayılışı yani doğudan batıya yaptığı yolculuğu ve bu yolculuk sırasında Anadolu'daki konumu üzerinde durulacaktır. Bu tezdeki başlıca konu, Anadolu'da Mithra kültü olup, kültün Anadolu'daki belirlenebilmiş ve olası merkezleri ortaya çıkarmaktır. Böylece ileride yapılacak ayrıntılı çalışmalara az da olsa ışık tutulacağına inanılmaktadır. Ayrıca, kültün Anadolu'da ne şekilde pratik edildiği ve Anadolu'nun kült üzerindeki ya da tam tersi yani kültün Anadolu üzerindeki etkilerini belirlemektir. Bunların yanında tanrı Mithra'nın dönemin siyasi yapısı ile nasıl ilişkide olduğu ve Hellenistik dönemde doğudan batıya geçen önemli olgulardan biri olan tann-kral anlayışının Anadolu'da Mithraizm ya da 'Mithridatizm' denilen kavram içerisinde nasıl yer bulduğu açıklanmaktadır. Bunların yanında, bu noktada Anadolu'ya doğudan îran ve Mezopotamya üzerinden getirilen tanrı Mithra'nın buradaki tanrılarla ilişkisi ve karşılıklı etkileşimlerine de deyinilmektedir. Bu tezin içeriği yalmzca Anadolu'da Mithra kültü değil, aynı zamanda buradaki uygulanışım ve kültün düşünsel yapısı ve pratiklerini daha rahat anlayabilmek için, ilk kez M.Ö. 1400'lerde Mitanniler arasında ortaya çıkışından özellikle M.S I. yüzyılda Roma imparatorluğu içerisinde İran'dan İskoçya'ya kadar yayılmış ve M.S V. yüzyıla kadar pratikleri devam etmiş bu mister dinin tüm özelliklerini de kapsamaktadır. Abstract T To begin with, in this study, it is explained chronologically the first written records of the God Mithra kept by the Mitannis, and then his existence in the Vedic texts of India and in Avestan prayers of the Iranians. Also, thesis points out the relations of Mithra with the Zoroastrianism. Then, it is mentioned the position of Mithra in Anatolia during his travelling from the East to the West. Since the thesis includes mainly the Mithra cult in Anatolia, we tried to determine the identified or probable cult centers in this region. After the results, we hope that thesis will help to the historical or archeological studies that are in the future. Furthermore, it is mentioned how the Mithraism was practised in the area and how Anatolia effected the cult or what the influences of this cult over Anatolia were. Apart from these, aim of this investigation is to show the associations of the God Mithra with the native Anatolian gods or goddesses. Thesis also tells the connections of the Mithraism with the political life in Hellenistic Era of Anatolia and especially, it draws attention one of the most important concepts that is deification of the king in Mithraism and realizing his policies in the name of Mithra. Thesis includes chiefly the Mithra cult in Anatolia. However, it also encloses all characteristics of the God Mithra from the time of Mitannis in 1400's B.C. to the Roman Empire and until A.D. V. century in which the cult practices disappeared. Because the Mithraic studies in Anatolia are not sufficient to see completely the Mithraism, it is inevitable to search the God Mithra from his origin to the disappearance
Description
Keywords
Orta Asya