Türk sineması çalışanlarının örgütlenme sorunları
dc.contributor.advisor | Ulusay, Nejat | |
dc.contributor.author | Çetin, Derya | |
dc.contributor.department | Radyo, Televizyon ve Sinema | tr_TR |
dc.date.accessioned | 2022-05-12T11:10:06Z | |
dc.date.available | 2022-05-12T11:10:06Z | |
dc.date.issued | 2010 | |
dc.description.abstract | This study aims to establish the organizational situation of Turkish cinema in a historical view, to examine the changing meanings of organization in cinema industry in recent framework and to explain the situation of Turkish cinema workers and their organizations. The unions got into a weakening process because of the transformation of production style, neoliberal policies and globalization of capital. On the other hand, whilst film industries have been dominated increasingly by transnational capital, subcontractors have taken an important role in the film production process and the workers have started being employed in a procect-basis. Globalization deepened the distinction between skilled and non-skilled workers, and regulations about intellectual property rights have come into prominance. Thus, guilds which are related to residuals and re-run incomes started to get stronger while unions which are the organizations of technical labour of cinema started to get weaker. Besides, international unionization processes stayed limited because of conflicting national interests.When we examined the organization history of Turkish cinema workers, the similarities with the world-wide developments have been seen. An intense unionization occured between 1960-1980 and it stopped in 1980. It is seen that Sine-Sen -the only union of cinema workers- couldn?t success to protect its members? social and economic interests and that the guilds started to become stronger especially since 2000?s. Even the guilds ?the organizations of creative labour- had to challenge with some certain issues in practice, they have been in dialogue with government because they are semi-official instutitions which caused them to get support. They also have the possibility to make the negotations for collective agreements. Although it delays to come to an agreement with RATEM that there are many guilds in Turkish film industry, to overcome this problem and accelerate the process some certain efforts can be seen. | tr_TR |
dc.description.ozet | Bu çalışmada, Türk sinemasının tarihsel bir perspektif içinde örgütlenme durumunu tespit etmek ve bugünkü koşullar çerçevesinde sinema alanında örgütlenmenin değişen anlamlarını irdelemek, yeni ekonomik düzende Türk sineması çalışanlarının ve örgütlerinin durumunu betimlemek amaçlanmıştır. 1970'lerin ilk yarısından itibaren üretim biçimindeki dönüşüm, neoliberal politikaların yaygınlaşması ve sermayenin küreselleşmesi nedeniyle sendikalar zayıflama sürecine girmiştir. Diğer taraftan film endüstrileri gittikçe daha fazla şekilde ulusaşırı sermayenin hakimiyetine girerken film yapım sürecinde taşeron şirketlerin rolü artmış ve çalışanlar proje bazında istihdam edilmeye başlamıştır. Küreselleşme nitelikli işgücü ve niteliksiz işgücü arasındaki ayrımları derinleştirmiş, fikri mülkiyet haklarıyla ilgili düzenlemeler önem kazanmıştır. Dolayısıyla sinemadaki teknik işgücünün örgütleri olan sendikalar zayıflarken, yeniden gösterimlerden gelen telif haklarıyla ilgili örgütler olan meslek birlikleri güçlenmiştir. Uluslararası sendikacılık deneyimi ise çatışan ulusal çıkarlar nedeniyle henüz çok sınırlı olmuştur. Türk sineması çalışanlarının örgütlenme tarihine bakıldığında dünyadakilere benzer gelişmeler yaşandığı görülmüştür. 1960-1980 yılları arasında yoğun sendikal faaliyetler yaşanmış, 1980 yılında sendikal faaliyetler kesintiye uğramıştır. Sinema çalışanlarını kapsamaya yönelik tek sendikal oluşum Sine-Sen'in üyelerinin sosyal ve maddi çıkarlarını korumaya yönelik bir kazanım elde edemediği diğer taraftan özellikle 2000'li yıllardan itibaren meslek birliklerinin güçlenmeye başladığı görülmüştür. Yaratıcı işgücünün örgütleri olan meslek birlikleri uygulamada pek çok sorunla karşılaşsalar da yarı resmi kuruluşlar oldukları için hükümetle sürekli diyalog içinde olan, desteklenen kuruluşlar olarak öne çıkmaktadır. Çalışanlar adına işveren kurumlarca toplu anlaşma görüşmesi yürütme olanağı da yine meslek birliklerinde olmaktadır. Sinema alanında çok sayıda meslek birliği olması RATEM'le sözleşme yapılmasını geciktirse de bu aksaklığın giderilmesi yolunda çalışmalar hızlanmıştır. | tr_TR |
dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/20.500.12575/80194 | |
dc.language.iso | tr | tr_TR |
dc.publisher | Sosyal Bilimler Enstitüsü | tr_TR |
dc.subject | Mesleki örgütlenme | tr_TR |
dc.subject | Sinema | tr_TR |
dc.subject | Örgütlenme | tr_TR |
dc.subject | Türk sineması | tr_TR |
dc.title | Türk sineması çalışanlarının örgütlenme sorunları | tr_TR |
dc.title.alternative | Organization problems of Turkish cinema labour | tr_TR |
dc.type | doctoralThesis | tr_TR |