Liberalizm–demokrasi gerilimi: Temsil siyaseti karşısında antagonistik ve agonistik siyaset

Abstract

Mevcut çalışma, tarihsel olarak liberalizm ile demokrasi arasında varolan gerilimli ilişkiyi konu edinmektedir. Bu çalışma temelde iki amaç taşımaktadır. İlk amaç liberal düşüncenin bireyci ve rasyonel mutabakatı esas alan karakterini siyasal olanın doğası ile birlikte düşünerek sorgulamak, bunun yanında liberalizm ile demokrasi arasındaki eklemlenme ilişkisini ve bu ilişkinin mümkünlüğünü tartışmaktır. İkinci amaç ise 20'nci yüzyılda başlayan ve günümüze uzanan temsil krizi tartışmalarını göz önünde bulundurarak modern liberal parlamenter sistem içerisinde temsil kurumu ile birlikte demokrasinin nasıl geliştirebileceğini ve canlandırılabileceğini düşünmektir. Çalışma sonucunda liberalizm ile demokrasi arasında gerilimli bir ilişki olduğu ve demokratik siyasetin de tam olarak bu gerilim sayesinde mümkün olabileceği ispatlanmaya çalışılmaktadır. Bu doğrultuda, ilk olarak liberalizm ile demokrasinin birleşiminin yarattığı paradoks ile eklemlenme ilişkisi incelenmekte; ardından liberal anlayış, siyasal kavramının doğası ile birlikte düşünülerek demokratik siyasetin mümkünlüğü tartışılmaktadır. Çalışma temel olarak üç bölüm üzerine inşa edilmiştir. İlk bölümde temsil kurumu başta olmak üzere, temel liberal kavramlar ekseninde liberal demokrasi anlayışının çerçevesi ana hatlarıyla çizilmektedir. İkinci bölümde ise liberal anlayışın mutabakata dayanan temsil siyasetine eleştirel bir yaklaşım geliştiren ve siyasal olanın antagonistik bir doğası olduğunu öne süren karşı tezlere yer verilmektedir. Üçüncü bölümde diyalektik bir yaklaşımla ilk bölümdeki tez ve ikinci bölümdeki anti-tez birlikte değerlendirilerek üçüncü bir yol önerilmektedir. Bu bölümde liberal anlayışın rasyonel uzlayışa dayanan modeli eleştirilse de temel liberal kurumların demokrasi için vazgeçilmez olduğu savunulmakta ve agonistik bir siyaset anlayışının gerekliliği tartışılmaktadır.