Ankara'daki dini yapılarda mahalli üslup
No Thumbnail Available
Date
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İslam Tarihi ve Sanatları Anabilim Dalı
Abstract
Ankara ve ilçelerindeki Türk-İslam devri dini yapılarından cami, mescit ve türbelerdeki mahalli üslup gelişimini inceleyen tezimiz, üç bölümden meydana gelmektedir.Giriş bölümünde, tezin ana şeması ve yazılış amacıyla birlikte, çalışmamızın temel savı olan ?Mahalli üslup? kavramının Türk sanatındaki yeri, bu kavramın doğuşu, gelişimi ve dinamikleri konularında kapsamlı bilgiler verilmiştir.I. Bölüm ?Ankara Tarihçesi, Sosyal ve Kültürel Durumu? başlığını taşımaktadır. Tezimizde mimari yapıların, toplumların sosyo-kültürel, siyasi, tarihsel, ekonomik arka planı ile ilişkisinin belirlenmesi amaçlandığından, Ankara'nın İslam Öncesi, Selçuklular, Beylikler, Ahiler ve Osmanlılar Dönemindeki geçmişi de çeşitli yönleriyle anlatılmıştır.II. Bölüm Selçuklu ve Osmanlı Devirlerinde dini yapıların genel özelliklerini, mimari, plan, malzeme ve süsleme yönünden, benzerlik ve farklılıklarıyla birlikte özet olarak verilmesiyle oluşmuştur. Bu özellikler arasındaki benzerlik ve farklılıklar da mahalli üslup açısından değerlendirmeye alınmıştır.III. Bölüm ise tezimizin değerlendirmeye varıldığı kısımdır. Bu bölümde Selçuklu ve Osmanlılara ait 13-19. Yüzyıllardan intikal eden dini yapılar plan, malzeme teknik, mimari elemanlar, yapı elemanları ve süsleme açısından karşılaştırılmıştır. Ayrıca her unsurda uzun bir tarihi boyunca görülen benzerlikler ve farklılıklar tek tek ele alınmaya çalışılmıştır. Bu çalışmamızın sonunda vardığımız sonuca göre Ankara'daki Selçuklu dinsel yapıların, özellikle de camilerin, mimarileri, planları, süslemeleri, tarzları ve tekniklerinin Osmanlı devri eserlerinde de kesintiye uğramaksızın devam ettiğidir. Ankara camilerindeki bütün bu ortak zevkler ve uygulamalar, ?Ankara üslubu? olarak adlandırılmayı hak edecek kadar kuvvetlidir. Büyük ölçüde Selçuklu eserlerinden ilham alan ?Ankara üslubu?, idarî, siyasî ve diğer sebeplerden kaynaklanan güçlü ve yaygın bir karaktere sahiptir.Bütün bu neticelere varırken, temel kaynaklardan, arşiv belgelerinden, binaların kendilerinden, planlardan, çizimlerden, haritalardan ve fotoğraflardan yararlanılmıştır.Abstract This thesis is composed of three chapters, studying the development of vernacular styles in Turkish-Islamic religious monuments such as mosques, masjids and tombs in Ankara and its districts.In the Entrance Chapter, I have introduced a detailed information about aims and main plans of the thesis. I have also gave comprehensive information about the concept of the vernacular style, and about the place of ?vernacular style? in Turkish art, its birth, evolation and dynamics.Chapter I bears the title ?Short history, social and cultural situation of Ankara?. Since this study has a goal to identify relations of Ankara?s the vernacular architecture with its social-culturel, political, economical and historical background, the first chapter was devoted to the history of pre ?Islamic, Seljuk, Emirate, Ahi and Ottoman periods of Ankara.Chapter II is mainly composed of general characters, plans, forms, materials, ornaments of the religious buildings of mosques, masjids, tombs from the Seljuks ,Ottomans.In the Chapter III is conclusion part of the thesis, religious monuments of Seljuks and Ottomans were compared by their plans, materials, techniques, decorations and architectural and structural elements. I also examined similarites and differences of each items, one by one, alongside the long history. In the end of the study I concluded that the architectural forms, plans, decorations, techniques and manners of the Seljuks in Ankara continued, especially in the mosques, without interruption, during the Ottomans. All the common manners and applications in Ankara mosques are very significant that it deserves to be called as ?Ankara style?.
Description
Keywords
SOSYAL BİLİMLER (GENEL)