Zeynuddin el-Keşşî'nin Hadaiku'l-Hakâik adlı eserinin mantık bölümünün tasdikler kısmının tahkîki, tercümesi ve önermeler kısmının değerlendirmesi
| dc.contributor.advisor | Pehlivan, Necmettin | |
| dc.contributor.author | Şahin, Ali Rıza | |
| dc.contributor.department | Other | tr_TR |
| dc.date.accessioned | 2023-09-07T13:03:55Z | |
| dc.date.available | 2023-09-07T13:03:55Z | |
| dc.date.issued | 2023 | |
| dc.description.abstract | Şahin, Ali Rıza, Zeynuddin el-Keşşî'nin Hadaiku'l-Hakâik Adlı Eserinin Mantık Bölümünün Tasdikler Kısmının Tahkîki, Tercümesi ve Önermeler Kısmının Değerlendirmesi, Doktora Tezi, Danışman: Doç. Dr. Necmettin Pehlivan, Volume-1: X+222, Volume-2: 297 s.; Volume-3: 210 s. Tez, üç ciltten oluşmaktadır. Birinci cilt olan önermeler üzerine yapılan değerlendirme bir giriş ve dört bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde Araştırmanın Kapsamı, Araştırmanın Önemi ve Amacı, Araştırmanın Metodu ve Araştırmada Kullanılan Kaynaklar Hakkında Teknik Bilgiler, Tahkik ve Tercüme Hakkında Teknik Bilgiler gibi başlıklar altında tezimiz hakkında genel bilgiler verilmeye çalışılmıştır. Birinci bölümde; Yüklemli Önermeler genel başlığı altında; söz, önermenin tanımı ve kısımları, yükleme ve türleri, yüklemli önermenin cüzleri, yüklemli önermelerde nitelik ve nicelik, madule ve muhasala önerme, yüklemli önermelerin modalitesi, Fârâbî ve İbn Sînâ'da modal kavramlar, Keşşî'de modalite konusu ve yüklemli modal önermelerin birbirlerini gerektirmeleri başlıklarına yer verilmiştir. İkinci bölümde; Şartlı Önermeler; genel başlığı altında bitişik şartlı önermeler, bitişik şartlı önermelerin terkibi, bitişik şartlı önermelerde nitelik ve nicelik, bitişik şartlı önermelerde doğruluk ve yanlışlık, bitişik şartlı önermelerde birbirini gerektirme ilişkisi, önermelerin cüzleri itibariyle tek ve çok olması, ayrık şartlı önermeler, hakîkiye, mâniatu'l-cem, mâniatu'l-huluv, ayrık şartlı önermelerin terkibi, ayrık şartlı önermelerde nitelik ve nicelik, ayrık şartlı önermelerde doğruluk ve yanlışlık, ayrık şartlı önermelerde gerektirme ilişkisi, şartlı önermelere ait hükümler gibi başlıklara yer verilmiştir. Üçüncü bölümde; Yüklemli Önermelere Ait Hükümler genel başlığı altında, üst karşıtlık, alt karşıtlık, çelişki düz döndürme ve ters döndürme konuları ele alınmıştır. Dördüncü bölümde; İçerik Bakımından Önermeler genel başlığı altında evveliyât, mahsusât, mücerrebât, hadsiyyât, mütevâtirât, fıtriyyât, meşhûrat, müsellemât, makbulât, maznunât, muhayyelât ve vehmiyyât türü önermeler ele alınmıştır. İkinci ciltte Hadâiku'l-Hakâik'in tahkiki yapılmıştır. Tahkik çalışması Hadaiku'l-Hakâik'in elimizde bulunan tek nüshasına dayanılarak yapılmıştır. Ancak Hadaik'te hacim olarak hatırı sayılır yer tutan dokuzuncu fasıl olan "Övülen Bilgiler" isimli bölümde geçen meşhur ve makbul diyebileceğimiz önermelerden oluşan sözlerin kaynakları verilmeye çalışıldı. Arapça metin, okuması ve anlaşılmasının kolay olması için konularına göre paragraflandırılmıştır. Bu paragraflar da tercüme ile karşılaştırılabilmesi ve eş güdümü sağlamak için numaralandırılmıştır. Ayrıca gerekli görülen yerlerde noktalama işaretleri kullanılmıştır. Üçüncü cilt Hadaiku'l-Hakâik'in tercümesinden oluşmaktadır. Tercüme metni de Arapça ile eş güdümü sağlamak için paragraflandırılmıştır. Metinde anlaşılması zor kelimelerin eş anlamlısı veya bir açıklama yapılmak istenildiğinde parantez () işareti kullanılmıştır. Bizim tarafımızdan yapılan ilaveler < > işareti ile gösterilmiştir. Ayrıca tercümede de gerekli görülen yerlerde noktalama işaretleri kullanılmıştır. Sonuç kısmında Hadaiku'l-Hakâik'in içerik olarak bir değerlendirilmesi yapılmış ve onu diğer mantık eserlerinden ayıran yönlerine vurgu yapılmaya çalışılmıştır. | tr_TR |
| dc.description.ozet | ABSTRACT Şahin, Ali Rıza, Edition and Translation of Logic Chapter of Zeynuddin al-Kashshi's Hadaiq al-Haqaiq, and Review of the Propositions Section, Ph.D. Dissertation, Supervisor: Assoc. Dr. Necmettin Pehlivan. Volume-1: X+222; Volume-2: 297 p.; Volume-3: 210 p. The dissertation consists of three volumes. The first volume, the review on propositions, consists of an introduction and four chapters. In the introduction part, general information about our thesis has been tried to be given under the titles such as the Scope of the Research, the Importance and Purpose of the Research, the Method of the Research and the Technical Information about the Resources Used in the Research, Technical Information about the Verification and Translation. In the first part under the general title of Attributive Propositions these themes are included: word, definition and parts of proposition, predicate and its types, parts of attributive proposition, quality and quantity in attributive propositions, ambiguous and simple proposition, modality of attributive propositions, modal concepts in Fârâbî and İbn Sînâ, modality subject in Kashshî and the necessity of attributive modal propositions to require each other. In the second part; under the general title of Conditional Propositions, the following topics are included: adjacent conditional propositions, the composition of adjacent conditional propositions, quality and quantity in conjunctive conditional propositions, truth and falsity in conjunctive conditional propositions, the relation of necessitating each other in conjunctive conditional propositions, single and multiple propositions in terms of their parts, disjunctive conditional propositions. propositions, haqîqiye, maniat al-jam, maniat al-huluw, the composition of disjunctive conditional propositions, quality and quantity in disjunctive conditional propositions, truth and falsity in disjunctive conditional propositions, the relation of necessity in disjunctive conditional propositions, judgments of conditional propositions. In the third part, under the general title of Judgements of Attributive Propositions, contrary, subcontrary contradiction, conversion and inversion are discussed. In the fourth chapter, under the general title of Propositions in Terms of Content, propositions such as primary, sensible, object of experience, intuitive, universally circulated, widespread, famous, agreed, accepted opinions, presumed, image-eliciting and estimation are discussed. In the second volume, Hadaiq al-Haqaiq was edited. The study was based on the only copy of Hadaiq al-Haqaiq which we have. However, the sources of the famous and acceptable propositions in the chapter called "Praised Opinions", the ninth chapter, which has a considerable volume in Hadaiq, were tried to be given. The Arabic text is paragraphed by subject for ease of reading and understanding. These paragraphs are also numbered for comparison and coordination with the translation. In addition, punctuation marks were used where necessary. The third volume consists of the translation of Hadaiq al-Haqaiq. The translated text is also paragraphed to coordinate with the Arabic text. Parentheses () are used as synonyms for words that are difficult to understand in the text or when an explanation is desired. Additions made by us are indicated by the < > sign. In addition, punctuation marks were used in the translation where deemed necessary. In the conclusion part, a review of Hadaiq al-Haqaiq as content has been made and it has been tried to emphasize the aspects that distinguish it from other logic works. | tr_TR |
| dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/20.500.12575/89085 | |
| dc.language.iso | tr | tr_TR |
| dc.publisher | Sosyal Bilimler Enstitüsü | tr_TR |
| dc.subject | Klasik mantık | tr_TR |
| dc.subject | Razi | tr_TR |
| dc.title | Zeynuddin el-Keşşî'nin Hadaiku'l-Hakâik adlı eserinin mantık bölümünün tasdikler kısmının tahkîki, tercümesi ve önermeler kısmının değerlendirmesi | tr_TR |
| dc.title.alternative | Edition and translation of logic chapter of Zeynuddin al-Kashshi's Hadaiq al-Haqaiq, and review of the propositions section | tr_TR |
| dc.type | doctoralThesis | tr_TR |