Türk yargı kararlarında su kavramı ve su hakkının görünüş biçimleri
No Thumbnail Available
Date
2024
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
ANKARA ÜNİVERSİTESİ
Abstract
Yaşamsal bir varlık olan suya dair çeşitli haklar bulunmaktadır. Su hakkının ise neyi ifade ettiği ve bir insan hakkı olup olmadığı tartışılagelmiştir. Öğretide çoğunluk görüş, temel insan hakkı olarak nitelendirilebilecek bir su hakkının var olduğunu, bu hakkın insan yaşamı için gerekli olan yeterli kalitede ve yeterli miktardaki içme ve diğer şekillerdeki kişisel kullanım için gerekli olan suya erişilebilmesi hakkını ifade ettiği yönünde olmakla beraber, su hakkının başlı başına bir insan hakkı olarak kabul edilmemesi gerektiğini savunan görüşler de bulunmaktadır. Suya başta içme suyu olmak üzere tarım, sanayi, teknoloji, enerji, sağlık, çevre, devlet güvenliği ve suya dair unsur barındıran diğer tüm alanlarda ihtiyaç duyulmaktadır. İhtiyaçlardan kaynaklı olarak tarih boyunca suya dair uyuşmazlıklar oluşmuştur. Bu uyuşmazlıklar kimi zaman kişilerle kişiler kimi zaman kişilerle devletler kimi zaman ise devletlerle devletler arasında olabilmektedir. Zaman içerisinde suyun kullanıldığı alanların çeşitlenmesi ve suya duyulan ihtiyacın artması karşısında suyun sınırlı bir varlık olarak bulunması nedeniyle, suya dair veya suya ilişkin unsur barındıran uyuşmazlıklar da çeşitlenmiş ve artmıştır. Toplumun refahı ve yaşamın iyi şekilde sürdürülebilmesi için, oluşan uyuşmazlıkların giderilmesi gerekir. Bunu sağlayan temel mekanizmalardan biri ise yargıdır. Tez kapsamında, belirlenen sınırlılıklar doğrultusunda, içerisinde suya dair kavramlar ve haklar barındıran Türk yüksek mahkemelerinden Yargıtay ve Danıştay'ın kamuya açık kararları, öğretide yer alan görüşler, ulusal ve uluslararası düzenleme ve kabuller çerçevesinde değerlendirilmiş; ülkemizde suya dair ne tür uyuşmazlıklar görülebildiği, uyuşmazlığın konusu suya dair olduğunda uyuşmazlık giderilirken suyun, suya dair hakların ve bu kapsamda su hakkının Türk yargısında ne şekilde ele alındığı, uyuşmazlıklar giderilirken hangi ilkelere dikkat edildiği ve uyuşmazlık çözümündeki genel uygulamanın ne olduğu, su hakkının başlı başına bir insan hakkı olarak kabul edilip edilmediği, eğer kabul ediliyorsa suya dair ne çeşit bir hakkın insan hakkı niteliğinde ele alındığı ortaya konmaya çalışılmıştır.
Description
Keywords
su, su hakkı, insan hakkı, su yönetimi, su güvencesi, Türk yargısı.