Kentsel yeşil alan erişilebilirliğinin saptanması için CBS tabanlı bir model önerisi: Ankara, Çankaya ilçesi örneği
No Thumbnail Available
Date
2023
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Ankara Üniversitesi
Abstract
Yeşil alan erişilebilirliği, belirli bir mesafe içinde erişilebilen yeşil alan varlığı olarak, kentteki yeşil alan miktarının kullanıcı perspektifinden gereksinimleri karşılayabilecek oranda kentte dağılımı ve yapısını ifade etmektedir. Analiz edilecek yeşil alan türleri, erişim mesafeleri ve analiz yöntemleri, araştırmanın amacına göre farklılık göstermektedir. Bu kapsamda tezin amacı fiziki olarak kentsel yeşil alanlara yaya erişilebilirliğinin saptanması amacıyla uygun analiz yönteminin belirlenmesidir. Çalışmada kentsel yeşil alanlar; orman alanları, parklar, çocuk oyun alanları, spor alanları ve informal yeşil alanları temsil etmektedir. İnsanlar yerleşim biriminden belirli mesafelerde kentsel yeşil alanlara ulaşabilmelidir savından hareketle; erişimi doğrudan etkileyen arazi eğimi, yol ağının sürekliliği (bağlantılılık) ve yeşil alanların birbirine yakınlığı (yakınlık), CBS aracılığıyla çekim-temelli ölçütler bağlamında analiz edilmiştir. Çankaya merkez ilçesi örnek alanında gerçekleştirilen analiz sonuçları, mahalle düzeyinde sınıflandırılarak dağılım haritaları oluşturulmuştur. Geliştirilen kentsel yeşil alan erişilebilirliği indeksi ile mekânsal ve istatistiksel olarak anlamlı, somut veriler ortaya konmuştur. Kentsel yeşil alan erişilebilirliği ile eğim (r=0.80) ve yakınlık (r=0.60) arasında kuvvetli ilişkiler gözlemlenirken, bağlantılılığın yeşil alan erişilebilirliğinin hesaplanmasında belirleyici olmadığı (p>0.05) saptanmıştır. Sonuçta, yerel yönetimlerin yeşil alan gelişim stratejilerine entegre edebileceği faydalı sonuçlar ortaya çıkmıştır.
Green accessibility -as the availability of green space that is accessible within certain distance- shows the distribution and organization of green space that may meet demands for green spaces in a city. Therefore, to measure urban green space accessibility, defining urban green spaces, distance measures, and methods make all the difference. The question is how to measure urban green space accessibility and what affects access? This study aims to evaluate an analysis method to determine green accessibility through physical components for pedestrians. Urban forests, parks, playgrounds, sports areas, and informal green spaces are considered as urban green spaces. Physical barriers to green access (slope, road connectivity, and green connectivity) are analyzed by gravity-based measures through GIS in the study area, Ankara Çankaya district. The findings are reclassified by mean values at neighborhood-level to create distribution maps. The urban green space accessibility index is determined via logistic regression. As a result, strong correlation between green accessibility and slope-corrected service area (r=0.80) and green connectivity (r=0.60) is found while road connectivity is found not significant (p>0.05). In conclusion, this index can be useful for local governments' green strategies.
Description
Keywords
Yeşil alan erişilebilirliği, Fiziksel erişilebilirlik, Yürünebilirlik