Köpeklerde tartar olgularının sağaltımında manuel ve ultrasonik temizlenmenin karşılaştırılması
No Thumbnail Available
Date
2003
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Sağlık Bilimleri Enstitüsü
Abstract
Periodontal hastalığın sağaltımının amacı, dişin supragingival ve subgingival bölümlerinden plak ve diştaşlarmm uzaklaştırılmasıyla diş yüzeyinin kendi doğal düzgünlüğünün sağlanmasıdır. Çalışma Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Cerrahi Anabilim Dalı Küçük Hayvan Kliniği'nde periodontal hastalık tanısı konan 45 köpekte gerçekleştirildi. Köpekler anesteziye alındıktan sonra her bir dişin plak, gingival, sulkus kanama, kalkulus ve mobilite indeksi, premolar ve molar dişlerden ftırkasyon ekspojure indeksi ile insisiv ve premolar dişlerden radyolojik indeks alınarak kayıt kartına işlendi. Rastgele olarak 20 köpeğin tartarları el aletleriyle manuel (grup I), 20 köpeğin de (grup II) ultrasonik scaler ile temizlendi. Ağzının her iki yarımında bulunan dişlerde aynı indeks saptanan 5 olgunun (grup III) ise tartarları sağ tarafta el aletleri, sol tarafta da ultrasonik scaler kullanılarak temizlendi. Ortalama 6 aylık süre sonrasında kontrole getirilen 40 köpeğin dişlerinden yeniden indeksler alınarak yeni bir kayıt kartına işlendi. İlk olarak her bir dişten alman indeksler kendi diş grubunda bulunan diğer dişlerden alman indekslerle toplanıp, diş grubunda bulunan diş sayısına bölünerek diş grubunun maksilla ve mandibuladaki indeksi ayrı ayrı belirlendi. Maksilla ve mandibula arasında indeksler yöününden bir farklılık olup olmadığım belirlemek için diş gruplarından alman ilk indeksler Mann- Whitney U testi ile karşılaştırıldı. Bu karşılaştırmadan elde edilen veriler her bir diş grubu için değerlendirildi. Periodontal hastalıkta yapılan ilk sağaltımın etkili olup olmadığını belirlemek için grup I ve grup H'de bulunan olguların ilk alman indeksleri, ikinci alınan indekslerle Wilcoxon Signed Ranks testi ile karşılaştırıldı. Genel olarak ilk sağaltımın etkili olduğu görüldü. Ancak ortaya çıkan bazı ayrıcalıklar da değerlendirildi. Grup I ve grup H'den alman ilk indeksler arasında fark olup olmadığını belirlemek için Mann- Whitney U testi kullanıldı. Grup I ve grup II arasında farklılık saptanan diş grupları ve indeksler daha sonraki değerlendirmeler için dikkate alınmadı. Son olarak grup I ve grup II arasında farklılık saptanmayan diş gruplarından alman indeksler, ikinci alman indekslerle Mann- Whitney U testi ile karşılaştırıldı. Bu sayede ilk sağaltımda kullanılan yöntemin etkinliği belirlenmiş oldu. Bu son karşılaştırmadan sonra Ins üst, Ins alt, C alt, PM üst, PM alt, M üst ve M alt diş gruplarından alman indeksler arasındaki farkın önemli olmadığı görüldü (p>0,05). Ancak C üst diş grubunda plak ve kalkulus indeksleri arasındaki farkın önemli olduğu belirlendi (p<0,05). Grup IU'de bulunan olguların süre karşılaştırılmasında ultrasonik scaler ile daha az zaman harcandığı görüldü. Sonuç olarak, C üst diş grubunun plak ve kalkulus indekslerinde belirlenen farklılık hariç diğer diş gruplarında fark saptanmaması, kullanılan 2 yöntemin aynı etkinlikte olduğunu gösterdi. Pratik olarak ultrasonik scaler ile daha az sürenin harcandığı, ucunun kesinleştirilmesinin gerekmediği, universal ucu sayesinde hem subgingival hem de supragingival çalışmada büyük rahatlık sağladığı görüldü. AbstractThe goal of periodontal therapy is to scale supra-subgingival plaque and calculus and to smooth the surface of tooth as its normal anatomic surface. This study was carried out in Faculty of Veterinary Medicine Department of Surgery, Small Animal Clinics and 45 dogs were evaluated. After the dogs were anesthesied; plaque, sulcus bleeding, calculus and mobility indices were taken from each tooth; furcation exposure index was taken from the premolar and molar teeth and radiographic index was taken from the incisor and premolar teeth. Tartar from 20 dogs scaled with hand instruments (group I) and 20 dogs were scaled with ultrasonic scaler (group II), dogs were randomly selected. In 5 dogs the mouth's right and left side indices were similar, for this reason the right side teeth were scaled with hand instruments and left side teeth were scaled with ultrasonic scaler (group III). After an average of 6 months period, 40 dogs were controlled again and the indices were taken for checking. First of all, indices of each tooth were gathered with the indices of teeth of same group, divided to the number of teeth in this group to determine the maxillar and mandibular indices of the group. To determine whether there was a difference in mandibular and maxillar indices in tooth groups, the initial indices were compared with Mann- Whitney U test. Data gained from this comparision was evaluated for each tooth group. To determine whether the initial therapy for periodontal disease was effective, the initial indices at group I and II compared to second indices with Wilcoxon Signed Ranks test. In general, it was observed that the initial therapy was effective, but some differences were also evaluated. Mann- Whitney U test was used to determine whether there was a difference between indices of group I and II. When differences were determined in indices of group I and II, they were not taken into consideration for further evaluations. Finally, indices taken from tooth group where no differences were observed, between group I and II were compared to second indices with Mann- Whitney test, so the efficiency of the initial therapy was determined. After this comparision, the difference between Ins max, Ins mand, C mand, PM max, PM mand, M max and M mand were not remarkable (p>0.05). However the difference between plaque and calculus indices of C max tooth group was found to be significant (p<0,05). In the time of comparision of group III cases, ultrasonic scaler was rather quick. In conclusion, since no differences were faced between tooth groups except the C max tooth group's plaque and calculus indices, the two methods were considered to be equally effective. Pratically, ultrasonic scaler was quicker, needless to be sharpened and easy on subgingival and supragingival areas with its universal tip.
Description
Keywords
TIP, Cerrahi