Edebi tür olarak garibu'l-hadis: Kaynak-metod ve muhteva analizi
| dc.contributor.advisor | Dere, Ali | |
| dc.contributor.author | Akgül, Yusuf | |
| dc.contributor.department | İlahiyat | tr_TR |
| dc.date.accessioned | 2022-03-31T07:27:14Z | |
| dc.date.available | 2022-03-31T07:27:14Z | |
| dc.date.issued | 2006 | |
| dc.description.abstract | There have been lots of written records regarding Gharibu?l Qur?an and Gharibu?l Hadith which are the creations of the great efforts that reflect the similarities to understanding the texts between the Science of Qur?an and theScience of Hadith developed following the Qur?an Science. It is obvious that those studies assist in realizing and interpreting the Qur?an and es-Sunnah correctly which are the basic sources of Islam. We see that the studies realized in our country on the Gharibu?l Hadith which is mentioned in the sources of the Method of Hadith and accepted as the highest one amongst the topics that should be known by a hadith learner are generally composed of the introduction and study of the works of Gharibu?l-Hadith. Accordingly, purpose of our thesis is both to introduce and emphasizethe importance of the early works which occured literary type in its historicalprocess by analyzing their sources, method and contents. With the expression of `literary type? which takes place in the name of our thesis we imply one of the types of Hadith Literature that means hadith publications. For this reason, in our thesis firstly we examined the appearing process and formation conditions of Gharibu?l Hadith which occupied place in the first records of the history of Hadith Literature. Moreover, we did assessments by studying works of biographies and early classic sources which have reached our era and independent investigations about this branch. We resricted our thesis to examining the following books; Gharibu?l Hadith written by well known Ebu Ubeyd el-Kasım b. Sellam (224/838), Abdullah b. Muslim b. Kuteybe ed-Zamahşari Mahmud b. Omer b. Muhammed (467/1074-538/1143) and en Nihaye fi Garibu?lHadith written by Ebu?s Saadat Meciduddin Ibnu?l Esir (544/1149-606/1209) since we thought that they were related to our topic and more important for us and accouhted the first boks and very popular in this field. Thus we tried to understand both internal developments and features of these works, and cultural and literary relationship of this content with its periods and with other subjects and effect on them. In the First Chapter of our thesis we dealt with the historical course of Gharibu?l Hadith. After studying the historical reasons for the birth of this literary type we continued examining the causes which influenced its formation under three main headlines; ?religious-social?, ?communicative? and ?scientific? effects. Besides, we tried to explain the significance of Gharibu?l Hadith here. In the Second Chapter, we assessed the works of Gharibu?l Hadith whose authors we had picked and chosen by comparing their sources, methods and contents. In the Third Chapter, we strove to find out the connection between Gharibu?l Hadith and other fields of science, and how it influenced them. In the Final Part of the thesis, general summary of our study, we evaluated the results that we had. To our conclusion, Gharibu?l Hadith Literature existed early to the date of formation of hadith science. Content of Gharibl Hadith Literature comprised of not only explanations of difficult morpholgical expressions but short serhes of hadithes. Consequently it is possible to say that those works consist of sources of supplies of the first serh activities in the history of Hadith Search Literature. | tr_TR |
| dc.description.ozet | Kur'an ilimleri ve ardından gelişen hadis ilimleri arasındaki metinleri anlamaya yönelik benzerlikler arz eden gayretlerin bir mahsulü olan Garûbu'l-Kur'an ve Garûbu'l-Hadûs'e dair yazılmış birçok eser mevcuttur. Bu eserlerin slam'ın temel kaynakları Kur'an'ı ve Sünneti doğru anlama ve yorumlamada yardımcı oldukları aşikârdır. Hadis Usulü kaynaklarında belirtilen ve bir hadisçinin bilmesi gereken konuların başında gelen Garûbu'l-Hadûs bilgisi üzerine ülkemizde yapılmış çalışmaların genelde literatüre ait eserlerin bibliyografik tanıtımı ve tahkikinden ibaret olduğunu görmekteyiz. Bu itibarla tezimiz, tarihû seyir içerisinde edebû tür haline gelmiş erken dönem eserlerin kaynak-metot ve muhteva analizinin yapılarak ilim dünyasına tanıtılmasını ve öneminin vurgulanmasını hedeflemektedir. Tezimizin adında yer alan edebû tür ifadesiyle hadis literatürü anlamında kullanılan hadis edebiyatının bir türünü kastetmekteyiz. Dolayısıyla tezimizde Hadis edebiyat tarihinin ilk ürünleri arasında yer alan Garûbu'l-Hadûs'in öncelikle ortaya çıktığı zamanı ve oluşum şartlarını tetkik ettik. Bunun için bibliyografik eserlerden, günümüze kadar ulaşmış erken dönem klasik kaynakları ve bu alanda yapılmış müstakil araştırmaları inceleyerek değerlendirmelerde bulunduk. Konumuzla ilgili kendimizce daha önemli bulduğumuz ilk yazılan eserlerden sayılan, sahasında meşhur olmuş ve bu ilmin otoritelerinden kabul edilen Ebû Î Ubeyd el-Kâsım b.Sellâm (224/838), Î bdullah b. Muslim b. Kuteybe ed-Dineverû (213/828-276/889), Cârullah ez-Zemahşerû diye meşhur Mahmud b. Ömer b. Muhammed (467/1074 -38/1143)'in Garûbu'l-Hadûs ve Ebû's-Saâdât Mecûduddin bnu'l-Esûr (544/1149-606/1209)'in en-Nihâye fû Garûbi'l-Hadûs adlı eserleri ile sınırlandırdık. Böylece bir yandan, bu eserlerin kendi iç gelişim ve özelliklerini, diğer yandan bu içeriğin dönemleriyle olan kültürel ve edebû ilişkisini, diğer ilimlerle olan münasebeti ve onlara tesirini anlamaya çalıştık. Tezimizin birinci bölümünde, Garûbu'l-Hadûs'in önce tarihû seyrini ele aldık. Bu edebû türün doğuşuna zemin hazırlayan tarihû sebeplerden sonra, onun doğuşuna etki eden âmilleri, «Dûnû-sosyal», «dilsel» ve «ilmû» etkenler olmak üzere üç ayrı başlık halinde incelemeye çalıştık. Ayrıca burada Garûbu'l-Hadûs'in önemini belirtmeye çalıştık. Tezin ikinci bölümünde, seçtiğimiz müelliflerin Garûbu'l-Hadûs eserlerinin kaynak, metot ve muhtevalarını karşılaştırarak değerlendirdik.Üçüncü bölümde ise Garûbu'l-Hadûs eserlerinin diğer ilim dallarıyla olan münasebeti ve onlara etkisinin ne şekilde olduğunu ortaya koymaya çalıştık. Araştırmamızın genel bir hulasa niteliğindeki sonuç kısmında, elde ettiğimiz bulgular çerçevesinde değerlendirmeler de bulunduk. Kanaatimizce Garûbu'l-Hadûs edebiyatı, hadis ilimlerinin ortaya çıkış tarihleri itibariyle erken dönemde teşekkül etmiştir. Garûbu'l-Hadûs edebiyatında muhteva bakımından ele alınan yalnızca müphem kelimelerin harfû anlamları açıklanmamıştır. Garûbu'l-Hadûs eserlerinde hadislerin kısa şerh niteliğinde izahları mevcuttur. Bu anlamda Hadis Şerh Edebiyatı Tarihinde ilk şerhçilik faaliyetlerinin malzeme kaynaklarını bu eserlerin oluşturduğunu söylememiz mümkündür. | tr_TR |
| dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/20.500.12575/78161 | |
| dc.language.iso | tr | tr_TR |
| dc.publisher | Sosyal Bilimler Enstitüsü | tr_TR |
| dc.subject | hadis ilimleri | tr_TR |
| dc.subject | Garûbu'l-Kur'an | tr_TR |
| dc.subject | Garûbu'l-Hadûs | tr_TR |
| dc.title | Edebi tür olarak garibu'l-hadis: Kaynak-metod ve muhteva analizi | tr_TR |
| dc.title.alternative | Gharibu`l hadith as the literary type: Analysis of sources, methods and contents | tr_TR |
| dc.type | doctoralThesis | tr_TR |