İkili ilişkilerde mükemmeliyetçilik ve çatışma çözme tepkileri: Yatırım modeli çerçevesinde yapılan bir çalışma
| dc.contributor.advisor | Büyükşahin Sunal, Ayda | |
| dc.contributor.author | Taluy, Nur | |
| dc.contributor.department | Psikoloji | tr_TR |
| dc.date.accessioned | 2022-06-02T11:44:04Z | |
| dc.date.available | 2022-06-02T11:44:04Z | |
| dc.date.issued | 2013 | |
| dc.description.ozet | Bu çalışmanın temel amacı, ikili ilişkilerdeki mükemmeliyetçilik tutumlarıyla ilişki doyumu, bağlanımı, ilişkiye yapılan yatırım ve seçeneklerin niteliğini değerlendirilme arasındaki yordayıcı ilişkide, romantik bir ilişkide yaşanan çatışmalar karşısında verilen tepkilerin aracılık etkisini incelemektir. Ayrıca çalışmada, bireyin kendi çatışma çözme tepkileri ve partnerinde algıladığı tepkilerin Yatırım Modeli boyutlarını (ilişki doyumu, bağlanımı, ilişkiye yapılan yatırım ve seçeneklerin niteliğini değerlendirilme), ne derece yordadığını belirlemek amaçlanmıştır. Çalışmaya şu anda yakın ilişki yaşayan 198'i kadın (%63), 118'i (%37) erkek olan toplam 316 kişi katılmıştır. Demografik bilgi formu, İlişki İstikrarı Ölçeği, İkili İlişkilerde Olumlu Olumsuz Mükemmeliyetçilik Ölçeği ve İkili İlişkilerde Çatışma Çözme Tepkileri Ölçeği, katılımcılara uygulanmıştır. Denencelerin sınanması için yapısal eşitlik modeli analizleri, düzenleyici değişkenli regresyon analizleri ve çok değişkenli varyans analizi (MANCOVA) yapılmıştır. Öncelikle, mükemmeliyetçilik boyutlarından farklılığın, doğrudan ilişki doyumu, yatırımı, bağlanımı ve seçeneklerin niteliğini olumlu değerlendirme üzerinde etkisi olduğu belirlenmiştir. Mükemmeliyetçilik boyutlarıyla Yatırım Modeli değişkenleri arasındaki yordayıcı ilişkide bazı çatışma çözme tepkilerinin aracılık yaptığı gözlenmiştir. Konuşma ve bağlılık tepkileri farklılık ve ilişki yatırımı arasındaki ilişkiye kısmi aracılık yapmaktadır. Farklılık, bağlanımı da bağlılık tepkisi aracılığıyla kısmi olarak yordamaktadır. Bunların yanı sıra, farklılık yokmuş gibi davranma aracılığıyla seçeneklerin niteliğini değerlendirmeyi kısmi olarak yordamaktadır. Düzenin ise bağlılık tepkisi aracılığıyla ilişki yatırımını ve bağlanımı yordadığı gözlenmiştir. Ayrıca düzen konuşma tepkisi aracılığıyla ilişki yatırımını yordamaktadır. Tüm bunlara ek olarak, farklılığın artışının yapıcı ve yıkıcı çatışma tepkilerinin tümünü etkilediği, düzenin ise yapıcı tepkileri (konuşma ve bağlılık) arttırdığı gözlenmiştir. Çatışmalar karşısında verilen tepkiler üzerine yapılan incelemede, bireyin bağlılık tepkisiyle bireyin partnerinde algıladığı çıkış ve yokmuş gibi davranma tepkilerinin ilişki doyumunu anlamlı olarak yordadığı belirlenmiştir. Hem bireyin gösterdiği hem de partnerinde algıladığı yokmuş gibi davranma tepkisinin seçeneklerin niteliğini olumlu değerlendirmeyi yordadığı gözlenmiştir. İlişkiye yapılan yatırımı yordayan çatışma çözme tepkilerinin temel etkileri incelendiğinde ise, bireyin çıkış, konuşma ve bağlılık tepkilerinin anlamlı olduğu görülmekterdir. Bireyin konuşma ve bağlılık tepkileri de bağlanımı yordamaktadır. Birey tepkisi ve partnerin tepkisine ilişkin algının ortak etkileri sadece kadınların ilişki doyumu üzerinde anlamlıdır. Ayrıca, çalışmada cinsiyet ve ilişki türüne göre tüm değişkenler açısından karşılaştırmalar yapılmıştır. Buna göre, kadınlarla karşılaştırıldığında erkeklerin seçeneklerin niteliğini olumlu değerlendirme, konuşma ve bağlılık tepkisi ile partnerlerinde algıladıkları çıkış tepkisi puanlarının daha yüksek olduğu gözlenmiştir. Buna karşılık kadınlarda, ilişki yatırımı puanları erkeklerden anlamlı olarak daha yüksek bulunmuştur. İlişki türü açısından ise bir farklılık gözlenmemiştir. Bu çalışmanın bulguları, daha önce yapılmış araştırmalar çerçevesinde tartışılmıştır. | tr_TR |
| dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/20.500.12575/80909 | |
| dc.language.iso | tr | tr_TR |
| dc.publisher | Sosyal Bilimler Enstitüsü | tr_TR |
| dc.subject | Mükemmeliyetçilik | tr_TR |
| dc.subject | Varyans analizi | tr_TR |
| dc.subject | Çok değişkenli varyans analizi | tr_TR |
| dc.title | İkili ilişkilerde mükemmeliyetçilik ve çatışma çözme tepkileri: Yatırım modeli çerçevesinde yapılan bir çalışma | tr_TR |
| dc.type | doctoralThesis | tr_TR |