Van Dilkaya Erken Demir Çağı ve Orta Çağ toplumunda ağız ve diş sağlığı
| dc.contributor.advisor | Güleç, Erksin | |
| dc.contributor.author | Erkman, Ahmet Cem | |
| dc.contributor.department | Antropoloji | tr_TR |
| dc.date.accessioned | 2022-03-23T07:45:56Z | |
| dc.date.available | 2022-03-23T07:45:56Z | |
| dc.date.issued | 2008 | |
| dc.description.abstract | The production, consumption and the economy of nutrition has been one of the most basic dynamics of life in Dilkaya almost for 3000 years . The percentage of tooth decay was % 2.60 in the Early and Middle Iron Age, and % 8.86 in the Middle Ages. The decay percentage had relatively increased in an enormous proportion (approximately % 6.26) within a period of 2000-2500 years, and this proves that the agricultural food consumption is an extremely important factor in nutrition regime. It is observed that a tendency occurs in the increase in the tooth abscess owing to aging, as typically emerging in many systemic illnesses. The loss in the gum and in the tissues sustaining the teeth is the 65.88 percentage in Dilkaya Middle Age Society, and 77.59 percentage in the Early Iron Age Society. These percentages show that this inflammatory disease had started with the gum inflammation from the earlier times. While in the Iron Ages the tooth abscesses have been observed as 1.01 percent, in the Middle Age this percent showed an increase of % 3.79, and caused serious problems concerning the life form of individuals. The tooth erosion is closely related with the quality and characteristics of foods and even of the preparation form. The degree and the extent of the erosion represent the nutrition style of Dilkaya society. However, in the Dilkaya society of the middle ages, the tooth erosion was common mostly in the molars instead of front teeth. So the Dilkaya Society of the middle ages had rather a tendency of consuming vegetables, which is a characteristic of agricultural societies. The frequency of occurrence of tartar is extremely high for the Iron Age; % 45.05, but this frequency is close to average for the Middle Age 37.63 percent. The hypoplasia which is the sign of systemic and traumatic diseases has again various frequencies of occurrence for different societies. For instance it is 12.98 percent for Middle Age Dilkaya Society, 14.32 percent both for the Early and Middle Iron Ages. In conclusion, there is a strong correlation between the factors causing tooth loss and the human age, and ante mortem (preceding death) tooth loss and aging are in direct proportion. | tr_TR |
| dc.description.ozet | Besinin üretimi, tüketimi ve ekonomisi yaklaşık 3 bin yıllık süreç içinde Dilkaya'da yaşamın en temel dinamiklerinden birisi olmuştur. Erken ve Orta Demir Çağı'nda çürük oranı % 2,60, Orta Çağ'da ise % 8.86 dır. Yaklaşık 2000-2500 yıllık bir zaman diliminde çürük oranı yaklaşık % 6,26 oranında artış yaparak tarımsal besin tüketiminin beslenme rejiminde ne kadar etkili olduğunu göstermiştir. Yaşla birlikte birçok sistemik rahatsızlıklarda olduğu gibi apse oluşumunda da bir artış gözlemlenmiştir. Dilkaya Orta Çağ toplumunda % 65,88 ve Erken Demir Çağ toplumunda % 77,59 olan dişeti ve dişleri destekleyen doku kayıplarının bu erken dönemden itibaren dişeti iltihabı ile başladığını göstermiştir. Demir Çağ toplumunda apseler % 1,01 oranında görülürken Orta Çağ'da bu oran % 3,79'a çıkarak kişinin yaşam formu içinde ciddi problemler meydana getirmiştir. Diş aşınması ile yenilen besinlerin niteliği ve hazırlanışı arasında Dilkaya'da çok sıkı bir bağ vardı. Çünkü meydana gelen aşınma dereceleri Dilkaya topluluğunun beslenme biçimi ile yakından ilgilidir. Orta Çağ Dilkaya toplumunda diş aşınmasının ön dişlerden ziyade arka dişlerde fazla olması bu toplumun tarım toplumlarında görülen bitkisel besinlerin daha fazla tüketilmesi ile ilgili olduğu izlenimi vermiştir. Diş taşı görülme oranı Demir Çağ dönemi için % 45,05 ile ortalamaların üstünde çıkarken, Orta Çağ için ise % 37,63 oranıyla ile ortalamalara yakın seviyededir. Sistematik ve travmatik rahatsızlıkların bir göstergesi olan hypoplaisa'nın Dilkaya Orta Çağ toplumunda görülme oranı % 12,98 , Erken ve Orta Demir Çağ için % 14,32 dir. Diş kaybına neden olan faktörlerle yaş arasında çok güçlü bir korelasyon olup yaşla birlikte antemortem diş kayıpları arasında doğru bir orantı mevcuttur. | tr_TR |
| dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/20.500.12575/77764 | |
| dc.language.iso | tr | tr_TR |
| dc.publisher | Sosyal Bilimler Enstitüsü | tr_TR |
| dc.subject | Demir Çağı | tr_TR |
| dc.subject | Orta Çağ | tr_TR |
| dc.title | Van Dilkaya Erken Demir Çağı ve Orta Çağ toplumunda ağız ve diş sağlığı | tr_TR |
| dc.title.alternative | Mouth and teeth health of in the Early and Middle Iron Age and the Middle Ages in Van Dilkaya societies | tr_TR |
| dc.type | doctoralThesis | tr_TR |