Tarım kredi kooperatiflerinin kooperatif işletmeciliği yönünden analizi: Ankara Bölge Birliği örneği
| dc.contributor.advisor | Eraktan, Selahattin | |
| dc.contributor.author | Demir, Erol | |
| dc.contributor.department | Tarım Bilimleri | tr_TR |
| dc.date.accessioned | 2022-04-13T08:43:41Z | |
| dc.date.available | 2022-04-13T08:43:41Z | |
| dc.date.issued | 2003 | |
| dc.description.ozet | Araştırmada, Türkiye Tarım Kredi Kooperatifleri Merkez Birliği Ankara Bölge Birliği'ne bağlı kooperatiflerin, kooperatif işletmeciliği yönünden analizi amaçlanmıştır. Çiftçi ortakların finansman gereksinimini ayni ve nakdi kredilerle uygun vade ve faiz koşullarında karşılamaya çalışan Tarım Kredi Kooperatiflerinin çalışmalarının etkinliğini araştırmak ve karşılaşılan sorunları belirleyerek daha iyi hizmet vermelerine katkıda bulunmak çalışmanın diğer amaçlarındandır. Özellikle son yıllarda Tanm Kredi Kooperatiflerinin, T.C. Ziraat Bankası ile olan ilişkilerinde ortaya çıkan değişmeler çerçevesinde Tarım Kredi Kooperatiflerinin faaliyetlerinde yeni bir düzenlemeye gidilmesinin gerekliliği çalışmanın ortaya koyduğu bulgulara önemini daha da arttırmaktadır. Bu nedenle, Türkiye Tarım Kredi Kooperatifleri Merkez Birliği Ankara Bölge Birliği'ne bağlı kooperatifler, işletmecilik yönünden incelenerek durum tespiti yapılmış, birliğe bağlı kooperatiflerin faaliyet sonuçlan, ekonomik ve mali yönden analiz edilmiştir. Kooperatif işletmenin faaliyet sonuçları üzerinde etkili olan, birliğe bağlı birim kooperatifler ve ortakların birlik ve ortak-kooperatif ilişkileri analiz edilerek, kooperatif işletmenin ortak işletme ekonomileri üzerine olan etkileri ortaya konulmuştur. Araştırma sonucunda elde edilen bulgulara göre, Tarım Kredi Kooperatiflerinin yeniden yapılandırılması ve geleceğe yönelik kooperatif işletme stratejileri ve politikaları saptanmaya çalışılmıştır. Aynca 1995 yılında yürürlüğe giren 553 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin kooperatif faaliyetlerine olan etkileri de analiz edilmiştir. Araştırmada kullanılan materyal; birim kooperatifler, Bölge Birliği ve Merkez Birliği muhasebe kayıtlan ile birim kooperatiflerin yöneticileri ve ortaklarına uygulanan anket formlarıyla toplanmıştır. Ankara Bölge Birliği'ne bağlı 8 kooperatif gayeli olarak seçilmiş, bu kooperatiflerin anket uygulanacak ortakları ise tesadüfi örnekleme yöntemiyle belirlenmiştir. Toplam 87 çiftçi ortak ile anket çalışması yapılmıştır. Çiftçi ortaklara ait işletmelerin ekonomik analizi yapılarak yıllık faaliyet sonuçlan ortaya konulmuştur. Kooperatif, birlik ve merkez birliği muhasebe kayıtlan değerlendirilerek; finansal tablolar, yüzde yöntemi ve oran yöntemi kullanılarak mali analizler yapılmıştır. incelenen 8 birim kooperatifte çiftçi ortakların genel kurul toplantısına katılım oranı düşüktür (%39,08). Kooperatif yöneticilerinin çoğu ilkokul mezunudur. Kooperatifler 2000 yılında çiftçi ortaklarına; nakit para, tohumluk, kimyevi gübre, tarımsal mücadele ilacı, karma hayvan yemi, tarım alet ve makine, petrol ürünleri, damızlık düve ve yardımcı ekipman malzemesi satmış ve bu satışlardan 325 milyar TL zarar etmişlerdir. İncelenen dönemde söz konusu kooperatiflerin öz kaynaklarının toplam kaynaklar içindeki paylan giderek azalmış ve 2000 yılında ortalama %8,98 olmuştur. Kooperatiflerin yıllık faaliyet giderleri giderek artış göstermektedir. Kooperatiflerin çiftçi ortaklarına kullandırdıkları kredilerin %91,02'si T.C. Ziraat Bankası (TCZB) tarafından karşılanmıştır. Kooperatiflerde cari oran %1,37-1,50 arasında değişmektedir. Kooperatif işletmelere ait varlıkların %23'U çiftçi ortaklarca finanse edilmektedir. Stok devir hızı oranı ortalama %24'tttr. İncelenen ortak işletmelerinde ortalama işletme arazi genişliği 228.96 dekar olup, bunun 169.23 dekannı mülk arazi, 31.95 dekannı kiracılıkla işlenen arazi, 28.92 dekarını ortakçılıkla işlenen arazi, 1.14 dekarını da kiraya ve ortağa verilen arazi oluşturmaktadır. Aktif sermaye içinde toprak sermayesinin payı işletmeler ortalamasında %72,39'dur. Sermayenin %55,77'sini öz sermaye, %44,23'ünO yabancı sermaye oluşturmaktadır. İşletmeler ortalaması tarımsal gelir 8.462,333 milyon TL olarak hesaplanmıştır. Çiftçi ortaklar, kooperatifin girdi temini ve ürün pazarlama öncelikli çalışmasını istemektedirler. Çiftçi ortaklann %59,79'u uygulanmakta olan kredi sisteminden memnun olmadıklarını ifade etmişlerdir. Anahtar Kelimeler: Tarımsal kooperatif işletmeciliği, tarım kredi kooperatifleri, kooperatif işletme, ekonomik analiz, mali analiz | tr_TR |
| dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/20.500.12575/78729 | |
| dc.language.iso | tr | tr_TR |
| dc.publisher | Fen Bilimleri Enstitüsü | tr_TR |
| dc.subject | Ziraat | tr_TR |
| dc.title | Tarım kredi kooperatiflerinin kooperatif işletmeciliği yönünden analizi: Ankara Bölge Birliği örneği | tr_TR |
| dc.title.alternative | An analysis of agricultural credit co-operatives in terms of co-operative management: The case of Ankara Regional Directorate | tr_TR |
| dc.type | doctoralThesis | tr_TR |