Bağda farklı organik gübreleme ve Trichogrammaevanescens westwood (hymenoptera: trıchogrammatıdae)uygulamalarının salkım güvesi [Lobesia botrana den. &schıff. (Lepıdoptera: tortrıcıdae)] ile mücadele üzerineetkilerinin araştırılması
No Thumbnail Available
Date
2024
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
ANKARA ÜNİVERSİTESİ
Abstract
Dünyada ve ülkemizde bağda ana zararlı konumunda olan tür, Bağ Salkım Güvesi (Lobesia botrana)'dir. Bu zararlıya karşı yapılan yoğun ve bilinçsiz pestisit uygulamaları; biyoçeşitliliğe, doğal kaynaklara ve insan sağlığına çoğu zaman telafisi olmayan zararlar vermektedir. Ayrıca ihracatta önemli kısıtlamalara neden olduğu için ekonomik kayıplar yaşanmaktadır. Yaşanmakta olan küresel iklim değişikliğide; mevcut yaşanan zararlı problemini daha da arttırmakta, üreticiler ise zararlı probleminden kurtulmak için daha fazla pestisit kullanmaktadır. Diğer taraftan toplum genelinde artan çevre farkındalığı ile uluslararası beklentiler ve anlaşmalar, tarımda pestisitlerin azaltılmasını zorunlu hale getirmektedir. Biyolojik mücadele uygulamaları, özellikle sürdürülebilir tek mücadele yöntemi oluşu ile ayrıca ekonomik ve ekolojik çözümler sunması ile pestisit tüketimini azaltmada çok etkildir. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bitki Koruma Bölümü ile Trimail Biyolojik Tarım Firması, Trichograma evanescens adlı yumurta parazitoitlerinin kitle üretim ve salım teknolojilerini geliştirmiş ve üretici koşullarında hiç pestisit kullanmadan Bağ Salkım Güvesi sorununa etkili bir çözüm getirmiştir. Bu sanayi odaklı doktora tezi ile bağda Salkım Güvesi'ne karşı başarılı bir şekilde kullanılan T. evanescens uygulamalarına sentetik gübre yerine organik gübrelerin dahil edilmesiyle bitki-zararlı-doğal düşman arasında daha sağlıklı tritrofik ilişkilerin kurulması ile biyoloik mücadelenin etkinliğini artırıp sürdürülebilir tarıma katkı sağlamak amaçlanmıştır. Manisa ili Saruhanlı ilçesinde 2022 ve 2023 yıllarında gerçekleştirilen denemelerde dört farklı uygulama; kontrol (K), çiftlik gübresi(küçükbaş) (Çg), vermikompost katı (Vk), vermikompost sıvı (Vs) ve 2 grup; böcek salımı yapılan (+T.eva), yapılmayan alan (-T.eva) olmak üzere tesadüf blokları bölünmüş parseller deneme desenine göre 3 tekerrürlü olarak tarla denemesi kurulmuştur. Birinci ay ve hasat döneminde alınan toprak örneklerinde; verimlilik analizleri ve fenolojik gözlemler yapılmıştır. Organik gübreler içerisinde Vs, toprakta organik madde, N, K kapsamlarını, yaş ve kuru üzüm verimini artırmıştır. Uygulamalar ile verim, salkım, tane özellikleri incelenmiştir. T. evanescens salımları (200000 parazitoit/da) yapılmıştır. T. evanescens salımlarına paralel üzümün tomurcuk döneminden hasat dönemine kadar tuzaklara yakalanan salkım güvesi erginleri ve salkımlardaki zarar (vuruk sayısı) sayılmıştır. 2022 yılında, yaş üzüm veriminde T. evanescens uygulanan alanda uygulanmayana göre yaklaşık % 42 artış görülürken, 2023 yılında %37.5 artış olduğu belirlenmiştir. Her iki yılda da zararlı sayısında, T. evanescens uygulanan alanda %35 azalma görülmüştür. Vuruk sayısının en fazla 3. ve 4. dönem de (çiçek) görüldüğü belirlenmiştir. T. evanescens uygulanan alanda her iki yıl için vuruk sayısında yaklaşık % 50 azalma olduğu görülmüştür. Elde edilen bu sonuçlar ışığında bağda organik gübre kullanımının, T. evanescens'in etkinliğini önemli ölçüde arttırabileceğini göstermiştir.
Description
Keywords
bağ, toprak, biyolojik mücadele