Hassas bilgi içerikli kamu belgelerinin değerlendirilmesi
| dc.contributor.author | Öztürk, Hasan | |
| dc.date.accessioned | 2025-06-27T07:35:32Z | |
| dc.date.available | 2025-06-27T07:35:32Z | |
| dc.date.issued | 2025 | |
| dc.description.abstract | Kamu belgeleri, ulusal hafızanın korunması ve gelecek nesillere aktarılması açısından hayati bir öneme sahiptir. Bu belgeler; ulusal güvenlik, uluslararası ilişkiler ve bireysel mahremiyet gibi hassas bilgiler içerebileceğinden, arşiv değeri taşıyanların doğru yönetilmesi ve işlemlerin titizlikle yürütülmesi gerekmektedir. Hassasiyet değerlendirmesi olarak adlandırılan bu süreç, hassas/özel nitelikli bilgiler içeren arşiv veya arşivlik belgeleri kapsamaktadır. Türkiye'de uygulamada yer almayan ancak gizlilik kapsamına giren hassasiyet değerlendirmesi, birçok ulusal arşiv kurumu tarafından uygulanmakta olup, temel arşiv işlemlerinden "değerlendirme" (appraisal) sürecinin odak noktalarından biridir. Hassas bilgi içeren belgelerin erişim kontrolleri, kısıtlamalar, kapatma kararları ve kamuya erişime açılması, yönetimsel sürecin kritik adımlarıdır. Bu araştırma, hassasiyet değerlendirmesinin kuramsal çerçevesini, uygulama süreçlerini ve karşılaşılan zorlukları incelemeyi amaçlamaktadır. Araştırmada, ulusal arşivlerin hassasiyet değerlendirmesi faaliyetleri; ilgili mevzuat, kılavuzlar, web siteleri ve kataloglar üzerinden analiz edilmiştir. Ayrıca, yarı yapılandırılmış görüşmeler aracılığıyla uzmanların görüşleri alınarak literatüre farklı bakış açıları kazandırılmıştır. Elde edilen bulgular, hassasiyet değerlendirmesinin önde gelen arşivler tarafından yürütüldüğünü ve sürecin, risk yönetimine dayalı çeşitli zorluklar içerdiğini göstermektedir. Bununla birlikte, hukukî düzenlemelerin yanı sıra yardımcı dokümanlar ve danışma kurullarının sürecin etkinliğinde önemli rol oynadığı belirlenmiştir. Öte yandan, teknoloji destekli değerlendirme yöntemlerinin ve yeni nesil araçların kullanımının giderek daha fazla önem kazandığı anlaşılmaktadır. Bu kapsamda, araştırmada kamu kurumlarında hassasiyet değerlendirme sürecinde kullanılmak üzere bir kontrol ve tanımlama listesi oluşturulmuştur. Türkiye'de hassasiyet değerlendirmesi sürecine yönelik kapsamlı bir çerçeve sunan bu çalışma, bilgi ve farkındalık eksikliklerinin yanı sıra politika, rehber ve teknolojik altyapı yetersizliklerini de ortaya koymaktadır. Araştırma sonucunda, Türkiye'de hassasiyet değerlendirme sürecinin geliştirilmesine katkı sağlayacak öneriler sunulmuştur. | |
| dc.description.sponsorship | Public records play a crucial role in preserving national memory and passing it on to future generations. Since these records may contain sensitive information such as national security, international relations, and individual privacy, it is essential to manage those with archival value properly and carry out processes meticulously. The process known as sensitivity review covers archival or pre-archival records containing sensitive/sensitive personal data. The sensitivity review which falls within the scope of confidentiality but is not implemented in practice in Türkiye, is applied by many national archival institutions and constitutes one of the focal points of the "appraisal" process, a fundamental archival function. Access controls, restrictions, closure decisions, and public availability of records containing sensitive information are critical steps in this administrative process. This study aims to examine the theoretical framework, implementation processes, and challenges of sensitivity review. The research analyzes the sensitivity review activities of national archives through relevant legislation, guidelines, websites, and catalogs. Additionally, semi-structured interviews were conducted to incorporate expert opinions and provide different perspectives to the literature. Findings indicate that sensitivity review is carried out by leading archival institutions and involves various challenges associated with risk management. Furthermore, legal regulations, supporting records, and advisory boards play a significant role in ensuring the effectiveness of the process. On the other hand, the use of technology-assisted review methods and next-generation tools is becoming increasingly important. Within this scope, the study has developed a control and description checklist to be used in sensitivity review processes within public institutions. Providing a comprehensive framework for sensitivity review in Türkiye, the research highlights deficiencies in knowledge and awareness, as well as shortcomings in policies, guidelines, and technological infrastructure. As a result of the research, recommendations have been proposed to enhance the sensitivity review process in Türkiye. | |
| dc.identifier.uri | https://dspace.ankara.edu.tr/handle/20.500.12575/93004 | |
| dc.language.iso | tr | |
| dc.publisher | ANKARA ÜNİVERSİTESİ | |
| dc.subject | :Arşiv | |
| dc.subject | Bilgi ve Belge Yönetimi | |
| dc.subject | Hassas bilgi | |
| dc.title | Hassas bilgi içerikli kamu belgelerinin değerlendirilmesi | |
| dc.title.alternative | Appraisal of public records containing sensitive information | |
| dc.type | Thesis |