Ibn Sīnā'nın tabiat felsefesinde hareket
| dc.contributor.advisor | Terkan, Fehrullah | |
| dc.contributor.author | Gülaçar, İzzet | |
| dc.contributor.department | Other | tr_TR |
| dc.date.accessioned | 2023-09-04T08:59:08Z | |
| dc.date.available | 2023-09-04T08:59:08Z | |
| dc.date.issued | 2021 | |
| dc.description.abstract | Tabiat düşüncesine göre âlemde her şey bir değişim içerisindedir. Hareket düşüncesi, âlemdeki bu değişimi anlamak için başvurulan kavramlardan biridir. Klasik fizik teorilerini kapsayan ve ṭabī'iyyāt üst başlığı altında tartışılan hareket düşüncesi, değişime tabi olması bakımından duyulur (maḥsūs) cismi konu edinmektedir. Çünkü hareket, cismin en genel arazı olarak kabul edilmektedir. Bu bağlamıyla cismin türleri hareketin taşıyıcısını, cismin ontolojik karakteri hareketin ilkelerini, mekân, zaman, hareket ettirici gibi durumlar ise hareketin imkânını tartışmayı sağlamaktadır. İslâm felsefesinin kurucu isimlerinden olan İbn Sīnā da bu geleneğe uygun bir şekilde hareket düşüncesine felsefî sisteminde yer vermiştir. Konuyu ṭabī'iyyāt ya da fizik meseleleri başlığı altında etraflıca tartışan İbn Sīnā, hareket düşüncesini kuvve-fiil- yetkinlik zemininde temellendirmiştir. Bütün değişimleri bu felsefî zeminden hareketle tartışan İbn Sīnā, bu değişimler içerisinde "kuvveden fiile tedrîcî çıkışı" hareket olarak kabul etmektedir. Ontolojik ve kozmolojik açıdan varlığın yetkinleşme süreci olan hareket, sadece bir fizik problemi olarak görülmemektedir. Özellikle Tanrı tasavvuru ile ilgili tartışmalar açısından metafiziğin; eylem ve fiillerin ilkesi olması açısından da klasik psikolojinin anlaşılması için sadece bir kavram olmanın ötesinde bir teori olarak da felsefî sistemde belirleyicidir. | tr_TR |
| dc.description.ozet | Our understanding or nature tells uas that everything in the universe is in a state of change. The idea of motion is one of the concepts that is utilized to understand this change in the universe. The idea of motion, which is discussed under the title of philosophy of nature (al-ṭabī'iyyāt) that subsumes all classical physical theories, has as its subject matter the sensible object (al-maḥsūs) insofar as it is subject to change. For motion is considered to be the most general accident of things. Within this context, the kinds of bodies make it possible to discuss the bearers of motion, and the ontological character of things the principles of motion, and such things as place, time, and movers the possibility of motion. Ibn Sīnā (Avicenna), one of the founders of Islamic philosophy, has discussed the idea of motion at length in his philosophical system in accordance with the tradition he inherited. Avicenna, who dealt with the subject thoroughly under the philosophy of nature (al-ṭabī'iyyāt) or issues of physics, has grounded the idea of motion on potency, actuality, and perfection. He discusses all changes from a philosophical point of view and defines motion as "the gradual process from potency to act". The concept of motion as the process of perfection of a thing in terms of ontology and cosmology not only is one of the problems of physics, but rather as a theory proves to be dominant in discussions pertaining to the notion of deity in metaphysics, and also plays a role as a principle of action in classical psychology, especially in Ibn Sīnā's thought. | tr_TR |
| dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/20.500.12575/89028 | |
| dc.language.iso | tr | tr_TR |
| dc.publisher | Sosyal Bilimler Enstitüsü | tr_TR |
| dc.subject | Ibn Sīnā | tr_TR |
| dc.subject | tabiat felsefesi | tr_TR |
| dc.title | Ibn Sīnā'nın tabiat felsefesinde hareket | tr_TR |
| dc.title.alternative | Motion in Avicenna's philosophy of nature | tr_TR |
| dc.type | doctoralThesis | tr_TR |