Sıçanlarda doksorubisin ile oluşturulmuş kardiyotoksisiteye karşı pelargonium sidoides ekstraktının koruyucu rolünün belirlenmesi
No Thumbnail Available
Date
2024
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
ANKARA ÜNİVERSİTESİ
Abstract
Çalışmada, kanser tedavisinde kullanılan bir ilaç olan doksorubisin (Dox) kaynaklı kardiyotoksisiteye karşı antiviral ve antioksidan özelliklere sahip Pelargonium sidoides (PEL) bitkisinden elde edilen ekstraktın kalp kası ve aort üzerindeki koruyucu etkileri incelenmiştir. Çalışma kapsamında, 48 adet Wistar Albino erkek sıçan kullanıldı ve bu sıçanlar 6 gruba (n=8) ayrıldı. Kontrol grubuna 7 gün boyunca yalnızca intraperitoneal (i.p.) yolla serum fizyolojik uygulandı. P. sidoides grubuna (2. Grup), 7 gün süresince 30 mg/kg dozunda oral gavaj ile ekstrakt verilmiştir. Dox grubuna (3. Grup) ise 5. günde 15 mg/kg Dox uygulanmıştır. Deney grupları arasında farklı dozajlarda P. sidoides ve Dox kombinasyonları yer almıştır: 15 mg/kg P. sidoides + Dox (4. Grup), 30 mg/kg P. sidoides + Dox (5. Grup), ve 60 mg/kg P. sidoides + Dox (6. Grup). Bu gruplara 7 gün boyunca oral gavaj yoluyla P. sidoides ekstraktı uygulandı ve 5. günde 15 mg/kg Dox uygulaması yapıldı. Deneyin 8. gününde, hayvanlardan alınan dokuların bir kısmı ışık mikroskobu için %10 formaldehit, elektron mikroskobu için ise %2,5 gluteraldehit solüsyonlarında muhafaza edildi. Örnekler uygun gömme ortamlarına aktarıldı, bloklardan alınan kesitler boyanarak mikroskop ile incelendi. Diğer doku örnekleri ise spektrofotometrik analizlerde kullanıldı. Antioksidan enzim aktivitelerinin belirlenmesi amacıyla nitrik oksit (NO), katalaz (CAT), malondialdehit (MDA) ve süperoksit dismutaz (SOD) seviyeleri spektrofotometrik yöntemle ölçüldü. İncelemeler sonucunda, P. sidoides ekstraktının oksidatif stres üzerinde koruyucu etkiler gösterdiği ve kalp dokusunu hücresel düzeyde koruduğu tespit edildi. Dox'un kalp ve aort hücrelerinde oluşturduğu hasarın, 30 mg/kg P. sidoides dozu ile kısmen engellendiği gözlemlendi. Bununla birlikte, 15 mg/kg ve 60 mg/kg P. sidoides dozlarının, Dox'un sebep olduğu hasarı tam anlamıyla önleyemediği, bu gruplarda mitokondri yapısındaki düzensizlikler ve çekirdek morfolojisindeki değişikliklerle belirlendi. Bu sonuçların, P. sidoides'in radikal süpürücü etkisinden ziyade, doku ve membran stabilizasyonunu sağlayan özelliklerinin daha belirgin olduğuna işaret ettiği düşünülmektedir. Elde edilen bulgular, Dox ve P. sidoides kombinasyonlarının kalp dokusu üzerine etkilerini araştıran gelecekteki çalışmalara kaynak sağlayacak niteliktedir. Ayrıca bu araştırma, Dox'un yan etkilerini hafifletmek ve kemoterapinin etkinliğini artırmak amacıyla alternatif tedavi stratejileri geliştirilmesi açısından önemli bir adım olarak değerlendirilmektedir.
Description
Keywords
kalp hücre yapısı, antioksidan enzim miktar tayini, doksorubisin