Basra ve Bağdat Muʻtezilîleri'nin cevher ve araza dair farklılıkları Ebû Hâşim ve Kâʻbî Örneği
| dc.contributor.author | Güner, Esma | |
| dc.date.accessioned | 2025-03-11T13:37:28Z | |
| dc.date.available | 2025-03-11T13:37:28Z | |
| dc.date.issued | 2024 | |
| dc.description.abstract | Sekizinci yüzyılda bir kelâm mezhebi olarak doğan Muʻtezile zaman içinde Basra ve Bağdat olmak üzere iki ekole ayrılmıştır. İki ekol arasındaki farklardan biri tabiat felsefesine dair alandadır. "Basra ve Bağdat Muʻtezilîleri'nin Cevher ve Araza Dair Farklılıkları: Ebû Hâşim ve Kâʻbî Örneği" başlıklı bu çalışmada Basra Muʻtezilesi'nden Ebû Hâşim el-Cübbâî ile Bağdat Muʻtezilesi'nden Ebü'l-Kasım el-Belhî el-Kâʻbî'nin tabiat felsefesinin cevher ve araza dair bazı meselelerdeki görüş farklılıkları ele alınmaktadır. Her iki Muʻtezilî imam onuncu yüzyılda yaşamış ve ekollerini yaşadıkları dönemde ve kendilerinden sonra etkilemiştir. Ebû Hâşim atomcu görüşe sahipken Kâʻbî atomcu ve tabiatçı görüşe sahiptir. Araştırmanın birinci bölümünde Muʻtezile'nin iki ekole ayrılmasına etki eden sebepler hakkında bilgiler verilmiş olup ikinci bölümde Basra ekolünden Ebû Hâşim ile Bağdat ekolünden Kâʻbî arasındaki farklılıklara değinilmiştir. Bu farklılıklar cevher ve arazla ilgili konular ve onların etrafında dönen tartışmalardır. Âlemin cevher ve arazlardan oluştuğu fikrine dayanan atomculuk mütekellimînin âlemi anlamalarında ve kelâm sistemlerinde merkezî bir konuma oturmuştur. Zira atomculuk, Allah'ın birliğini delillendirmede önemli bir teoridir. Fizikî dünyanın nasıl işlediğine dair de bir teori olan atomculuk hem kelâm tarihini anlama hem de günümüzde isbât-ı vacibi temellendirirken nasıl yöntemler izlenebileceğine dair veriler içermesi açısından kıymetlidir. Tabiatçı kelâmcılar da tabiattan yola çıkarak Allah'ın birliğini temellendirirler. Kelâmcıların tabiatçılığı materyalist olmayıp Allah'ın âleme müdahalesini kabul eden bir tabiatçılıktır. | |
| dc.identifier.uri | https://dspace.ankara.edu.tr/handle/20.500.12575/92699 | |
| dc.language.iso | tr | |
| dc.publisher | ANKARA ÜNİVERSİTESİ | |
| dc.subject | kelam | |
| dc.subject | cevher | |
| dc.subject | araz | |
| dc.title | Basra ve Bağdat Muʻtezilîleri'nin cevher ve araza dair farklılıkları Ebû Hâşim ve Kâʻbî Örneği | |
| dc.title.alternative | Differences between the Muʻtazilites of Basra and Baghdad regarding substance and accident: The example of Abu Hashim and Kâʻbî | |
| dc.type | Thesis |