Türkmencede ve Türkiye Türkçesinde yansımalar
| dc.contributor.advisor | Canpolat, Mustafa | |
| dc.contributor.author | Geldiyev, Recep Muhammet | |
| dc.contributor.department | Türk Dili ve Edebiyatı | tr_TR |
| dc.date.accessioned | 2022-06-16T12:55:55Z | |
| dc.date.available | 2022-06-16T12:55:55Z | |
| dc.date.issued | 2000 | |
| dc.description.abstract | SUMMARY Onomatopeic words constituting an important part among the languages of Turkey Turkish and of Turkmenish, are accepted as a separate word group with respect to their functions and concepts. These lexical units have developed in a regular and ruled structure, and they have added liveliness and colour to the language. Turkey Turkish and Turkmenish, which have both preserved the main linguistic characteristics of Oğuz Turkish, have kept common properties in onomatopeic words, though their historical periods and regions are different. This study, aiming to determine the onomatopeic words in Turkey Turkish and ftirkmenish; "is carried out by. a comparative method. A classification has been made by putting thousands of same, similar, or different onomatopeic words from both language, as well as samples from children's language. In the classification of onomatopeic words in both languages, two main aspects, namely "Sound Onomatopeic Words" and "Form Onomatopeic Words", have been taken on the basis of semantics and lexical-semantics principles. Onomatopeic words in the both languages have been examined in view of sound and form aspects, and it has been determined that they carry the same properties. However, it has also been observed that due to the fact that onomatopeic words depend on the internal phonetic differences of both languages, some variations exist with regarding the Phonetics. Of the onomatopeic words evaluated on the basis of syllable structure with respect to Phonetics, consonants in the first and in the last syllable of the onomatopeic words especially in the form of CVC syllable structure, have also been examined with respect to characteristic harmony. Samples related with metathesis in the onomatopeic words have been given comparatively in both languages. In the examinations made with respect to form, first, second, third and forth declensions of onomatopeic words have been examined, and items which comes to onomatopeic words and which carry structural properties have been determined and classified by examples. Onomatopeic adjectives as well as onomatopeic formed by auxiliary verbs are given in this subject. Also, a dictionary containing all the onomatopeic words examined in the study is annexed to the study. | tr_TR |
| dc.description.ozet | ÖZET Türkiye Türkçesi ve Türkmencenin söz varlığı içinde önemli bir yer tutan yansıma sözcükler, yapılan, görevleri ve kavramları bakımından ayrı bir sözcük gru bu olarak kabul edilmektedir. Bu leksik birimler, düzenli ve kurallı bir yapı içinde gelişmekte olup, dile canlılık ve renklilik katmaktadır. Oğuz Türkçesinin temel dil özelliklerini muhafaza etmiş o lan Türkiye Türkçesi ve Türkmence tarihî gelişmelere ve farklı sahalarda olmalarına rağmen yansıma sözcüklerdeki ortak özellikleri ya şatmalardır. Türkiye Türkçesi ve Türkmencedeki yansıma sözcükleri ortaya koyan bu ça lışma kıyaslamak metotla yapılmıştır. Her iki dilden de aynı, benzer, farklı yapılı binlerce yansımalı örneklerin yanı sıra çocuk dili söz varlığını oluşturan örnekler de yan yana konularak tasnif edilmiştir. Her iki dildeki yansımaların sınıflandırılması hususunda yansımalar, semantik ve leksik-semantik prensipte "Ses yansımalı söz cükler" ve "Şekil yansımalı sözcükler" olmak üzere iki temel yönden ele alınmıştır. Her iki yazı dilinde de yansımalar ses bilgisi ve şekil bilgisi açısından ince lenmiş ve aynı özelliği taşıdıkları tespit edilmiştir. Fakat diğer yandan Fonetik açı dan, yansımaların her iki dilin kendine özgü iç fonetik kurallarına bağlılığı yüzünden bir takım farklılıkları olduğu da ortaya çıkmaktadır. Fonetik açısından hece yapısına göre değerlendirilen yansımalardan özellikle CVC hece yapısındaki yansımalarda önses ve sonseste yer alan ünsüzler nitelik uyumu bakımından da incelenmiştir. Yan- sımalardaki metatez olayıyla ilgili örnekler her iki dilde de karşılaştırmalı olarak ve rilmiştir. Şekil açısından yapılan incelemelerde de yansıma sözlerin birincil, ikincil, ü- çüncül ve dördüncül biçimleri ele alınmış, her iki dilde de yansıma sözlere gelen ve yapı unsuru niteliği taşıyan unsurlar tespit ve tasnif edilerek örneklerle verilmiştir. Bu konu içerisinde yansımalı sıfatların yanı sıra, yardımcı fiillerle kurulan yansıma lar da yer almıştır. Çalışmanın sonuna çalışmada ele alınan yansıma sözcüklerin yer aldığı bir sözlük de eklenmiştir. | tr_TR |
| dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/20.500.12575/82060 | |
| dc.language.iso | tr | tr_TR |
| dc.publisher | Sosyal Bilimler Enstitüsü | tr_TR |
| dc.subject | Türk Dili ve Edebiyatı | tr_TR |
| dc.title | Türkmencede ve Türkiye Türkçesinde yansımalar | tr_TR |
| dc.title.alternative | Onomatopeias in Turkmen and Turkish languages | tr_TR |
| dc.type | doctoralThesis | tr_TR |