Otizm Spektrum Bozukluğu olan çocuklarda söz-öncesi sosyal iletişim becerilerinin dilin bileşenleri ile ilişkisinin incelenmesi
No Thumbnail Available
Date
2016
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Eğitim Bilimleri Enstitüsü
Abstract
Bu araştırmada Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB) olan çocuklarda sözelolmayan sosyal iletişim becerilerinden ortak dikkat başlatma, taklit, oyun ve jestler ilesözel dil gelişimi arasındaki ilişki incelenmiştir. Araştırmanın çalışma grubu, 3.0-8.2yaş arası, 10’u kız, 59’u erkek toplam 69 OSB tanılı çocuktan oluşmaktadır.Araştırmada OSB olan çocukların sözel olmayan sosyal iletişim becerileri bir grupişlem ile değerlendirilmiştir. Ayrıca çocuklardan sohbet bağlamında dil örneği alınarak,dilin bileşenlerine yönelik ölçümler olan ortalama sözce uzunluğu (OSU), eylemsioranı, farklı sözcük sayısı (FSÖZS), uygun olmayan cevap sayısı ve sohbette sıra almaoranı hesaplanmıştır.Araştırmanın nedensel karşılaştırma deseninde planlanan ilk aşamasında, sözelolmayan sosyal iletişim becerilerinde dilin gelişim düzeylerine göre farklılaşma olupolmadığı incelenmiştir. Bu amaçla OSB olan çocuklar OSU’na göre sözel dile sahipolmayam, tek sözcük döneminde olan, basit cümle dönemine olan ve karmaşık cümledöneminde olan çocuklar olarak gruplara ayrılmış ve taklit, oyun, ortak dikkat başlatmave jestler için gruplar arası farklara bakılmıştır. Araştırma sonucunda tüm sözel olmayansosyal iletişim becerileri açısından gruplar arası anlamlı farklılıklar olduğu ve taklit,oyun, ortak dikkat başlatma ile jest puan ortalamalarının çocukların dil düzeyi ileparalel bir artış gösterdiği bulunmuştur.Araştırmanın ikinci aşaması korelasyonel araştırma deseninde planlanmıştır. Buaşamada kendisini sözel olarak ifade eden OSB olan çocuklarda, sözel olmayan sosyaliletişim becerilerinin, dilin biçimbirim bilgisi/sözdizimi, anlam bilgisi ve kullanımbilgisi bileşenlerine ilişkin ölçümlerden hangilerini anlamlı olarak yordadığı incelenmiştir. Analiz sonucunda, oyun becerilerinin dilin biçim birim bilgisi/sözdizimiölçümlerinden OSU’yu ve eylemsi oranını anlamlı olarak yordadığı bulunmuştur. Dilinkullanım bilgisine ilişkin ölçüm olan sohbette sıra almayı, ortak dikkat başlatma vetaklit becerilerinin anlamlı olarak yordadığı, kullanım bilgisine ilişkin diğer bir ölçümolan UOC sayısını sözel olmayan sosyal iletişim becerilerinden hiçbirinin anlamlıolarak yordamadığı belirlenmiştir. Dilin anlam bilgisine ilişkin bir ölçüm olan FSÖZS’üoyun, taklit ve ortak dikkat başlatmanın anlamlı olarak yordadığı bulunmuştur.AbstractThe purpose of this study was to examine the relationship between verballanguage development and initiating joint attention, imitation, play, and gestures whichare nonverbal social communication skills for children with Autism Spectrum Disorder(ASD). The study group consisted of 69 children with ASD of which 10 were girls, and59 were boys who were 3.0 to 8.2 years old. Nonverbal social communication skills ofchildren with ASD were assessed by a group of tasks. Moreover, by collecting languagesample of the children in the conversational context, measurements for languagecomponents which were the mean length of utterance (MLU), the ratio of relativeclauses, the number of different words (NDW), the number of inappropriate responses(NIR), and the ratio of taking turns during the conversation were calculated.For the first stage of the study which was in casual comparative design, it wasexamined whether there was a significant difference in the nonverbal socialcommunication skills in terms of language development level. For this purpose, childrenwith ASD were grouped as at the pre-linguistic stage, one-word stage, simple sentencestage, and complex sentence stage and group differences were examined in terms ofimitation, play, initiating joint attention, and gestures. The results showed that in termsof all of the nonverbal social communication skills there were significant groupvidifferences and the mean scores of the imitation, play, initiating joint attention, andgestures increased in parallel with the child’s language level.The second stage of the study was in correlational research design. At this stage,for the children with ASD who were verbal, whether the components of language suchas morphology/syntax, semantics, and pragmatics were significantly predicted by thenonverbal social communication skills were examined. The results of the analysesshowed that the MLU and the ratio of relative clauses which were morphology/syntaxmeasurements were significantly predicted by the play skills. Taking turns during theconversation which was one of the measures for the pragmatics was significantlypredicted by initiating joint attention and imitation skills, NIR which was anothermeasure for the pragmatics was not significantly predicted by any of the nonverbalsocial communication skills. NDW which was a measure for the semantics wassignificantly predicted by play, imitation, and initiating joint attention.
Description
Keywords
Eğitim