John Dewey ve İsmail Hakkı Tonguç'ta insan doğası ve eğitim ilişkisi
No Thumbnail Available
Files
Date
2022
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Eğitim Bilimleri Enstitüsü
Abstract
Bu çalışmada, düşünce ve uygulamaları ile eğitim bilimleri alanyazınında önemli etkileri görülen John Dewey'in ve İsmail Hakkı Tonguç'un eğitim düşünceleri ve uygulamalarının temelini oluşturan insan doğası anlayışlarının tespiti ve onların insan doğası kavramının bileşenleri çerçevesinde, insan doğası ve eğitim ilişkisi bağlamında düşünsel bir tez ortaya konularak, eğitim aracılığıyla insanlarda nasıl değişiklikler meydana getirilebileceğinin tartışılması amaçlanmıştır. Çalışmada, insan doğasının ne anlama geldiği, ne tür bir şey olduğuna ilişkin Dewey'nin ve Tonguç'un görüşleri incelenmiş ve bu görüşler ışığında, bu düşünürlerin bireylerde oluşturmaya çalıştıkları karakter özellikleri ile bunların eğitim, düşünce ve uygulamalarına nasıl yansıdığı ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır. Dewey'in ve Tonguç'un düşünceleri karşılaştırmalı olarak incelenmiş, eğitim aracılığıyla insanda ne gibi değişiklikler yapılabileceği araştırılmıştır. Evrende insanlığın var oluşunu sürdürebilmesi için eğitime duyulan ihtiyaç yadsınamaz bir gerçektir. Tüm tarihsel süreç incelendiğinde, insanlara ne öğretilmesi gerektiği ve bu bilgilerin nasıl öğretileceği hakkında birçok görüşün ortaya atıldığı görülmektedir. Bu görüşler incelendiğinde ise temelde esas alınan hususun insan doğası olduğu anlaşılmaktadır. İnsan doğasının ne olduğunun belirlenmesine yönelik tartışmaların sonucunda varılan noktalar, eğitim çıktılarında karşılaşılan problemlerin kökenini etkileyecek ve yapılması planlanan yeni uygulamaları belirleyecektir. Dolayısıyla, bu araştırmada "insan doğası" kavramı önemli bir yer tutmuştur. Nitel araştırma yöntemlerinden literatür tarama (doküman inceleme) tekniği ile yapılan bu araştırmada, Dewey'in ve Tonguç'un eserleri ile bu eserler hakkında yazılmış diğer kaynaklardan yararlanılmıştır. Dewey ve Tonguç'un düşünsel kökleri; bu düşünürlerin insan doğası anlayışları ile felsefe ve eğitim çıktıları çerçevesinde değerlendirilmiştir. Her iki eğitim bilimcinin eserlerinde yaşadıkları dönemin gereksinimlerine uygun bir eğitim felsefesi benimsedikleri ve düşüncelerini eğitim aracılığıyla gerçekleştirmeye çalıştıkları dikkat çekmektedir. Bu bağlamda, bu düşünürler, öncelikle geçmiş zamanların yerine kendi zamanlarının koşullarına göre insan doğasının belirlenmesini önemsemektedirler. Bu nedenle olsa gerek ki bu düşünürler, eğitimin amaçları ile yöntemlerinin yeniden inşasında insan doğası tanımlamalarından yararlanmışlardır. İlerlemeci eğitim anlayışlarında evrensel değerleri benimseyen Dewey ve Tonguç, bireylerden bu değerleri benimsemelerini ve ortak paydada bir yaşama bilincine sahip olmalarını beklemektedir. Dewey, insanı sosyo-psikolojik bağlamda değerlendirirken; Tonguç, insanı evrensel değerler ile birlikte sosyo-kültürel bağlamda yakın çevresi ile düşünmektedir. Tonguç, bu bakış açısıyla, ilerlemeci ve hümanist bir eğitim felsefesi benimsemiş olan Köy Enstitüleri'ni hayata geçirmiş ve günümüzde bile tartışılagelen örnek bir uygulama sunmuştur.
Description
Keywords
John Dewey, İsmail Hakkı Tonguç, insan doğası