Yabancı dil öğretiminde söz edimleri
| dc.contributor.advisor | Uzun, Nadir Engin | |
| dc.contributor.author | Polat, Yusuf | |
| dc.contributor.department | Dilbilimi | tr_TR |
| dc.date.accessioned | 2022-06-02T07:09:31Z | |
| dc.date.available | 2022-06-02T07:09:31Z | |
| dc.date.issued | 2010 | |
| dc.description.abstract | In the first chapter of the thesis, theoretical and applied literature review was done in pragmatics, speech acts and communicative competence. With this aim; resources in Turkish, French, English, Common European Framework and ?Niveau-Seuil?, a speech act inventory used as a basic resource book of French course book writers for second language learners, were studied and the data obtained is presented in the first and second chapters of the thesis.In the second chapter of the research; Turkish,French and English course boks were examined in the light of the 8 research questions to determine the teaching approaches in the aspects of making requests and offers, accepting and refusing offers and asking for permission. In the third chapter, 42 foreign students using Hitit 1,2 and 3 as the course book to learn Turkish and 90 Turkish students using Taxi! 1, 2, 3 and Le Nouvel Espaces 3 as the course book to learn French were given the speech completion test including 22 contexts to assess the speech act (making requests and offers, accepting and refusing offers and asking for permission) production levels. A database was conducted as a result of the speech act examples gathered. The speech act productions of the students learning Turkish as a second language were compared to the responses of both native Turkish speakers and the speakers of Frenach as a second language, and this way the success and failure of the students in using speech acts were assesed and moreover the correlation between the course books and the result obtained was tried to be determined. Under the light of these results and the examples in the literature, two distinct models named ?integrated? and ?separated? speech acts were suggested to be used in the field of teaching of Turkish as a second language. Furthermeore, a database of the speech acts to be included in the course books and a checklist to verify the stystemacity of teaching speech acts were suggested. It is thought that the studies will be useful for both the course book and research developers and the teachers of Turkish as a second language.As a result of the data obtained, it is found out that the course books used to teach the languages as second languages do not follow a systematic approach to teach speech acts. Moreover, it is ssen that the advanced learners of Turkish and French have difficulty in the production of speech acts examined in this study. The data on both aspects indicate that systematic approaches are needed to teach pragmatic components and speech acts in teaching of Turkish as a second language. It is thought that tis very study will provide necessary data to meet the aforementioned need. | tr_TR |
| dc.description.ozet | Tezde ilk aşamada edimbilim, söz edimleri ve iletişim yetisi konusunda kuramsal ve uygulamalı alanyazın taraması gerçekleştirilmiştir. Bu amaçla, Türkçe, Fransızca ve İngilizce kaynaklar ile Avrupa Birliği Diller İçin Ortak Başvuru Çerçevesi (Metni) (Cadre Européen de Références pour les Langues) ile ikinci dil olarak Fransızca öğretim kitap yazarlarının temel başvuru kaynağı durumundaki bir tür söz edimi envanteri niteliği taşıyan Eşik-Düzey (Niveau-Seuil) incelenmiş ve elde edilen bilgiler tezin birinci ve ikinci bölümünde sunulmuştur.Araştırmanın ikinci aşamasında, Türkçe, Fransızca ve İngilizce ikinci dil öğretim kitapları söz edimi öğretim yaklaşımlarının belirlenmesi amacıyla birinden bir şey (yapmasını) isteme, izin isteme, öneride bulunma, kabul etme ve reddetme söz edimlerine verdikleri yer bakımından yanıtını aradığımız 8 soru ışığında incelenmiştir. Üçüncü aşamada, Ankara Üniversitesi Türkçe ve Yabancı Dil Araştırma ve Uygulama Merkezi TÖMER'de Yeni Hitit 1, 2, 3 kitap dizisini kullanarak Türkçe ve Taxi! 1, 2, 3 ve Le Nouvel Espaces 3 kitaplarını kullanarak Fransızca öğrenmekte olan 42 yabancı ve 9 Türk öğrencinin tez kapsamında yer alan (istek, izin isteği, öneride bulunma, kabul etme ve reddetme) söz edimi üretim düzeylerinin belirlenmesi amacıyla 22 durum içeren konuşma tamamlama testi uygulanmıştır. Test sonucunda elde edilen söz edimi örnekleriyle veri tabanı oluşturulmuştur. Veri tabanında yer alan ikinci dil olarak Türkçe konuşuru (İDTK) öğrencilerin söz edimi üretimleri hem 11 birinci dil Türkçe konuşurunun (BDTK) hem de 9 ikinci olarak Fransızca konuşurunun (İDFK) 22 duruma verdikleri yanıtlarla karşılaştırılmış, bu yolla öğrencilerin söz edimi kullanım başarıları veya başarısızlıkları, elde edilen sonuç ile kitap etkeni arasındaki ilişki belirlenmeye çalışılmıştır. Elde edilen veriler ve alanyazındaki örnekler ışığında, tezin sonuç bölümünde, İD Türkçe öğretimi alanında kullanılmak veya yararlanılmak üzere bütünleşik ve ayrık söz edimi öğretim modeli adlarını verdiğimiz iki ayrı söz edimi öğretim yaklaşımı önerilmiştir. Ayrıca, İD Türkçe öğretimi kitaplarında yer alması gereken söz edimleri veri tabanı ile kitapların ve söz edimi öğretimi dizgesellik denetim dizelgesi adlı bir dizelge önerilmiştir. Her iki çalışmanın İD Türkçe kitap ve araç geliştiricileri ile öğretmenlere yararlı veriler sağlayabileceği düşünülmektedir.Araştırma sonucunda elde ettiğimiz veriler, İD öğretimi kitaplarının söz edimi öğretimi noktasında dizgesel bir yaklaşım benimsemedikleri yönünde bulgular sağlamıştır. Ayrıca, ileri düzey Türkçe ve Fransızca ikinci dil öğrencilerinin tez kapsamında incelediğimiz söz edimlerini üretirken kimi noktalarda güçlük çektikleri görülmüştür. İki noktada elde edilen bulgular, ikinci dil olarak Türkçe öğretimi kitap ve araçlarında edimbilimsel bileşen ve söz edimi öğretimini dizgesel bir bakış açısı ile ele alan bakış açılarına gereksinim duyulduğunu göstermiştir. Tezin bu gereksinimin karşılanmasına yönelik çalışmalara taban oluşturacak veriler içerdiği düşünülmektedir. | tr_TR |
| dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/20.500.12575/80841 | |
| dc.language.iso | tr | tr_TR |
| dc.publisher | Sosyal Bilimler Enstitüsü | tr_TR |
| dc.subject | Yabancı dil | tr_TR |
| dc.subject | söz edimleri | tr_TR |
| dc.title | Yabancı dil öğretiminde söz edimleri | tr_TR |
| dc.title.alternative | Speech acts in foreign language teaching | tr_TR |
| dc.type | doctoralThesis | tr_TR |