Sağlık okuryazarlığı, öz kontrol ve sağlıklı yaşam biçimi davranışları arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi
| dc.contributor.advisor | Akbulut, Yasemin | |
| dc.contributor.author | Alp, Servet | |
| dc.contributor.department | Other | tr_TR |
| dc.date.accessioned | 2023-06-20T12:19:46Z | |
| dc.date.available | 2023-06-20T12:19:46Z | |
| dc.date.issued | 2021 | |
| dc.description.abstract | Bu araştırma, Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi'nde öğrenim gören lisans öğrencilerinin sağlık okuryazarlık, öz kontrol ve sağlıklı yaşam biçimi davranışları düzeyini belirlemek, sosyo-demografik özelliklere göre farklılıklarını ve aralarındaki ilişkiyi ortaya koymak, öz kontrolün aracı ve düzenleyici rolünü belirlemek amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın evrenini, Fakülteye kayıtlı 2645 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmada örneklem seçilmemiş 25 Kasım 2020 - 14 Ocak 2021 tarihleri arasında araştırmaya katılmayı kabul eden 1023 öğrenciye ulaşılmıştır. Veri toplama aracı olarak Okyay ve ark. (2016), tarafından geliştirilen "Türkiye Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği", Bahar ve ark. (2008), tarafından geliştirilen "Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları II'' ve Ercoşkun (2016), tarafından Türkçe'ye uyarlanan "Öz Kontrol-Öz Yönetim'' Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analizinde AMOS 23.0, IBM SPSS 22.0 ve SPSS 22.0'ın eklentisi Process Macro v3.5 programları kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, sağlık okuryazarlığı ve öz kontrolün; cinsiyet, yaşanılan yer, bölüm, sınıf ve gelire göre anlamlı farklılık göstermediği saptanmıştır. Sağlıklı yaşam biçimi davranışların cinsiyet haricinde yaşanılan yer, bölüm, sınıf ve gelire göre anlamlı farklılık göstermediği bulunmuştur. Araştırmada; sağlık okuryazarlığı, öz kontrol, sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve bunların alt boyutları arasındaki ilişkiyi belirlemek amacı ile korelasyon analizi yapılmıştır. Analiz sonucunda; pozitif yönlü orta ve yüksek düzeyde anlamlı bir ilişki saptanmıştır. Regresyon analizi sonucunda; sağlık okuryazarlığının öz kontrol ve sağlıklı yaşam biçimi davranışları üzerinde anlamlı etkisi olduğu bulunmuştur. Öz kontrolün sağlıklı yaşam biçimi davranışları üzerinde etkisi olduğu saptanmıştır. Sağlık okuryazarlığı ve öz kontrolün sağlıklı yaşam biçimi davranışları üzerinde anlamlı etkisi olduğu belirlenmiştir. Sağlık okuryazarlığı ve öz kontrol ölçekleri alt boyutlarının sağlıklı yaşam davranışları üzerinde istatiksel olarak anlamlı etkisi hesaplanmıştır. Aracı etki analizi sonucunda öz kontrolün aracı rolü olduğu belirlenmiştir. Düzenleyici etki analizi ile öz kontrolün düzenleyici role sahip olduğu bulunmuştur. Sağlık okuryazarlığı ve öz kontrolün yükseltilmesi yoluyla sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının geliştirilmesi önerilmektedir. | tr_TR |
| dc.description.ozet | The aims of this study are to determine the level of health literacy, self-control and healthy lifestyle behaviors of undergraduate students in the Faculty of Economics and Administrative Sciences at Burdur Mehmet Akif Ersoy University, to reveal the differences and the relationship between them based on sociodemographic characteristics, and to determine the mediating and/or moderation roles of self-management. The population of the research consists of 2645 students registered in the Faculty. No sample was selected in the study. Between November 25, 2020 and January 14, 2021, a total of 1,023 students agreed to participate in the study. The following scales are chosen as the data collection method: "Turkey Health Literacy Scale" by Okyay et al. (2016), "Healthy Lifestyle Behaviors II" by Bahar et al. (2008) and "Self-control-Self-management" that is a self-control & self-management scale adapted to use in Turkey by Ercoşkun (2016). In order to analyze the data, AMOS 23.0, IBM SPSS 22.0 and Process Macro v3.5, which are add-ons to SPSS 22.0, were used. As a result of the research, it was determined that health literacy and self-management do not differ significantly according to gender, place of residence, department, class, and income. Healthy lifestyle behaviors do not have a significant difference based on the place of residence, department, class, and income except gender. In the research, correlation analysis was conducted to determine the relationship between health literacy, self-management, healthy lifestyle behaviors and their factors. As a consequence of the analysis, a positive, moderate and highly significant relationship was found. As a result of the regression analysis, the following statistically significant effects were obtained: health literacy on self-management and healthy lifestyle behaviors, self-management on healthy lifestyle behaviors, health literacy and self-management on healthy lifestyle behaviors, health literacy and sub-dimensions of self-managements scales on healthy lifestyle behavior. In consequence of mediation effect analysis, it was determined that self-management has a mediator role. Through regulatory impact analysis, self-management has been found to have a regulatory role. It is recommended to develop healthy lifestyle behaviors by increasing health literacy and self-management. | tr_TR |
| dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/20.500.12575/88688 | |
| dc.language.iso | tr | tr_TR |
| dc.publisher | Sağlık Bilimleri Enstitüsü | tr_TR |
| dc.subject | Sağlık Kurumları Yönetimi | tr_TR |
| dc.subject | Sağlık okuryazarlığı | tr_TR |
| dc.subject | ehmet Akif Ersoy Üniversitesi | tr_TR |
| dc.title | Sağlık okuryazarlığı, öz kontrol ve sağlıklı yaşam biçimi davranışları arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi | tr_TR |
| dc.type | masterThesis | tr_TR |