Platon ve Lacan dolayımında arzu sorunsalı
| dc.contributor.advisor | Büyükdüvenci, Sabri | |
| dc.contributor.author | Akdeniz, Emrah | |
| dc.contributor.department | Felsefe | tr_TR |
| dc.date.accessioned | 2022-06-30T08:48:50Z | |
| dc.date.available | 2022-06-30T08:48:50Z | |
| dc.date.issued | 2012 | |
| dc.description.abstract | Key Words: Eros, Desire, Divided Worlds, Homeless, Tragedy, Dialogue, Lacking, In-between, SubjectThis thesis aims to articulate the foundless relation between ?desire? and ?human existence? by analyzing Plato?s and Lacan?s conceptions of Eros. Concept of desire is important in Plato?s and Lacan?s thinking and it was treated especially by Plato in his some dialogues such as Lysis, Phaedrus and Symposium. Actually it is possible to say that desire is main point for Plato and that this concept has creative functionality and there is an essential relation between dialogue form and eros in Plato?s thought. Human being belongs to different, divided worlds and because of this his existence is homeless. Eros, as a between point making connection between the world of ideas and the world of becoming. In fact, there is a failed relation than succesful relation in Plato?s concept of divided worlds and in this context it?s possible to say that Plato?s philosophy is tragic and he intentionally chooses theatrical style to explicate his own ideas. This artistic style is erotic and as an unexhausted process erotic principle never accomplishes to unite this divided worlds; that?s why this nature makes whole adventure of eros tragic. That?s to say, erotic process occurs tragically. In this context it is possible to argue that Plato?s philosophy is an adventure of a lacking existence which wants Being. According to Lacan, like Plato, divided being is essential in point of human existence and desire is center of this ex-centric existence. Giving ground for the existence knot which consist of imaginary, symbolic and real, desire makes installation of the subject but it is not possible to say about an accomplished subject; because subject is always subject of lacking and it is continuously in motion, in other word, this movement is about desire means nothing than unfulfilled space which subject tries to fill up ever time but cannot never accomplishes. Lacan analyzes desire not by scientific discourse which is characteristically paranoiac trait but by artistic discourse which makes possible to face beautiful. That?s why he regards to Antic Greek tragedy, especially to Sophocles and in this context he offers Antigone as his paradigm for an ethics of self-transformation that transcends the historically and politically structured realm of the pleasure principle, an ethics that thereby reveals the limits of any socially constituted notion of good and by concept of tragedy he concantrates on erotic existence and it?s revealing beauty which exceeds the limits of good and enters the zone of absolute desire. Basic idea of both thinkers is about a tragic existence consist of desire and in this regard it?s possible to say that both thinkers? philosophy is about an adventure of a disrupted being which desires to fill up it?s lacking. To explicate those ideas properly, in the first section of the thesis, it?s attempted to expose how desire understood in context of the three dialogues of Plato; in the second section, it?s intended to elucidate how Lacan discloses tragic structure of desire and lacking essence of human existence by tragedy of Antigone as exhibited in VII. Seminar. In the last chapter, Plato?s and Lacan?s concept of desire is compared critically. The final statement of this thesis is that human being as a lacking-openness makes visible it?s essence in terms of erotic and tragic relation for both thinkers. | tr_TR |
| dc.description.ozet | Anahtar Kelimeler: Eros, Arzu, Ayrılmış Dünyalar, Yurtsuz, Trajedi, Diyalog, Eksiklik, Arada-oluş, ÖzneBu tez arzu ile insani varoluş arasındaki temelsiz ilişkinin Platon ve Lacan'da Eros kavramı aracılığıyla nasıl düşünülebileceğini dile getirmeyi amaçlamaktadır. Platon'un ve Lacan'ın düşüncelerinde arzu kavramı önemli bir yer tutar. Platon'un eros olarak düşündüğü arzu Lysis, Phaedrus ve Şölen diyaloglarında gelişimsel bir biçimde ele alınır. Eros Platon'un yapıtlarının tümü için geçerli, yaratıcı işlevselliğe sahip bir kavramdır ve diyaloglarla erosun özsel bir ilişkisi vardır. İnsan farklı, ayrılmış dünyalara aittir ve bu yüzden de varoluşu yersiz-yurtsuzdur. Bu bağlamda arada-oluş ilkesi olarak eros, idealar dünyası ile oluşun dünyası arasındaki bağlantıyı kurar; aslında burada, kurulan bir ilişkiden çok kurulamayan bir ilişki söz konusudur ve bu bağlamda Platon'un felsefesinin trajik bir özellikte olduğu söylenebilir; bu yüzden Platon'un düşüncelerini aktarmak için teatral biçemi bilinçli olarak seçtiğini söylemek olanaklıdır. Söz konusu sanatsal biçem erotiktir; eros ilkesi tüketilemeyen bir süreç olarak parçalanmış dünyaları birleştirmeyi asla başaramaz ve bu da erosun serüvenini trajik kılar; eş deyişle erotik süreç trajik bir biçimde olagelir. Platon'un düşüncesini bu bağlamda Varlığa ulaşmaya çalışan eksik bir varoluşun serüveni olarak düşünmek olanaklıdır. Lacan'ın düşüncesinin odağında da Platon'da olduğu gibi bölünmüş bir varoluş yatar ve bu varoluşun merkezsiz merkezini arzu oluşturur. Arzu imgesel simgesel ve gerçek alanlarından oluşan varoluş örgüsüne yataklık ederek öznenin kurulumunu sağlar ama burada tamamlanmış bir özneden söz edilemez; özne her zaman yok-sunluğun öznesidir ve bu nedenle de sürekli devinim halindedir; bu devinimsellik öznenin dolduramayacağı boşluğu doldurmaya çalışmasından başka bir şey olmayan arzunun yarattığı devinimdir. Lacan arzuyu, paronayak bir eğilime sahip olduğunu düşündüğü bilimin söylemiyle değil güzelle karşılaşmanın olanağını açan sanatsal söylem aracılığıyla anlamaya çalışır. Bunun için de özellikle antik Yunan tragedyasına, Sofokles'e bakar ve bu bağlamda örneğin Antigone'yi haz ilkesinin tarihsel ve politik olarak düzenlenmiş alanını aşan dönüştürücü bir etiğin, yani toplumsal olarak oluşturulmuş iyi kavramının sınırlarını açığa çıkaran bir etiğin örneği olarak ileri sürer ve trajedi aracılığıyla iyinin ötesine aşarak mutlak arzunun alanına geçen erotik varoluşa ve onun açığa çıkardığı güzelliğe odaklanır. Her iki düşünürde de temelini arzunun oluşturduğu trajik bir varoluş düşüncesi yatar. Bu bağlamda Lacan'ın düşüncesini de aynı Platon gibi boşluğunu doldurmaya çalışan kopmuş bir varoluşun serüvenini yorumlama denemesi olarak düşünmek olanaklıdır. Bu düşünceleri uygun bir şekilde açıklamak için ilk bölümde Platon'da arzunun özellikle üç diyalog üzerinden nasıl ele alındığı serimlenmeye çalışılıyor; ikinci bölümde ise Lacan'ın arzunun trajik yapısıyla insanın eksik özünü, özellikle VII. Seminerde dile getirildiği kadarıyla, Antigone trajedisi aracılığıyla nasıl açığa çıkarttığını aydınlatma amacı güdülüyor. Son bölümde Platon'la Lacan'ın arzu kavramına ilişkin dile getirdiklerinin eleştirel bir karşılaştırması yapılıyor. Tez sonuç olarak her iki düşünür için de insanın bir eksiklik-açıklık varlığı olduğu ve bu ?özün? de kendini ancak erotik-trajik bir ilişkide gösterdiği savıyla sonlanıyor. | tr_TR |
| dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/20.500.12575/82518 | |
| dc.language.iso | tr | tr_TR |
| dc.publisher | Sosyal Bilimler Enstitüsü | tr_TR |
| dc.subject | Platon | tr_TR |
| dc.subject | Lacan dolayımı | tr_TR |
| dc.title | Platon ve Lacan dolayımında arzu sorunsalı | tr_TR |
| dc.title.alternative | Problem of desire in the context of Plato and Lacan | tr_TR |
| dc.type | doctoralThesis | tr_TR |