Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi öğretmenlerinin ölçme değerlendirme anlayışları ve dersin merkezî sınavlara dâhil edilmesi hakkındaki görüşleri
| dc.contributor.author | Yıldırım, Lokman | |
| dc.date.accessioned | 2025-06-24T07:42:49Z | |
| dc.date.available | 2025-06-24T07:42:49Z | |
| dc.date.issued | 2024 | |
| dc.description.abstract | Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi (DKAB) öğretmenlerinin ölçme değerlendirmeye dair yaklaşımları, bu alanda almış oldukları eğitimler, ölçme değerlendirme yaparken karşılaştığı zorluklar ile kademeler arası geçişte uygulanan merkezi sınavlara temel bir ders olarak dâhil edilen DKAB dersinin bu uygulamadan nasıl etkilediğini belirlemek önemlidir. Öğrencinin derse ve öğretmene bakış açısında meydana gelen değişimler, DKAB öğretmenlerinin bu uygulama ile sınav endüstrisine katılmasının öğretmen, öğrenci ve ders üzerindeki etkileri, DKAB dersinde sınavın imkânı ve uygulama sürecinde karşılaşılan temel sorunların belirlenmesi ve bu sorunların aşılması için önerilen adımların incelenmesi araştırmanın temel problemini oluşturmaktadır. Çalışma kapsamında farklı değişkenler (kıdem, yaş, cinsiyet, mezun olunan fakülte vb.) dikkate alınarak öğretmenlerin ölçme ve değerlendirme kavramlarını nasıl tanımladıkları, DKAB dersinde ölçme ve değerlendirmenin imkânı üzerine görüşleri, merkezi sınavlara bakışları ve DKAB dersinin merkezi sınavlara dâhil edilmesinin öğrenci ve veli açısından derse etkisini anlamak ve bu durumu öğretmenlerin nasıl yorumladıklarını açığa çıkarmak amacıyla araştırma nitel araştırma "durum çalışması" deseni /modeli ile yarı yapılandırılmış görüşme tekniği kullanılmıştır. Bu araştırmanın çalışma gurubu, 2023-2024 eğitim öğretim yılında Ankara ili, merkez, ilçe ve köylerinde görev yapan ve mesleki kıdemi en az on beş yıl olan, merkezi sınavların yapıldığı sınıflarda DKAB dersi anlatmış ve DKAB dersinin merkezi sınavlarda temel derslerden biri olarak yer almasının derse, öğrenciye, öğretmene etkisi konusunda fikir beyan etmek isteyen gönüllü 20 öğretmenden oluşmaktadır. Araştırma sonucunda elde edilen bulgulara göre, araştırmaya katılan DKAB öğretmenlerinin ölçme ve değerlendirmeye yönelik kavramsal hâkimiyetlerinin düşük olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca, öğretmenlerin ölçme ve değerlendirme konusunda hizmet öncesi ve hizmet içi süreçlerde yeterli eğitim almadıklarını düşündükleri belirlenmiştir. Bununla birlikte, öğretmenlerin ölçme ve değerlendirmeye yönelik öz değerlendirmelerinin yüksek olduğu görülmüştür. Katılımcıların büyük bir çoğunluğu, DKAB dersinde ölçme ve değerlendirmenin mümkün ve hatta gerekli olduğunu ifade etmişlerdir. Bu bağlamda, öğretmenler, DKAB dersinde ölçme ve değerlendirme yapmanın çeşitli fiziksel ve altyapı eksikliklerinin yanı sıra dersin yapısı, derse öğrenciler, öğretmenler, veliler ve idareciler tarafından yüklenen anlamlar gibi çeşitli açılardan zorluklar barındırdığını vurgulamışlardır. Katılımcıların daha çok geleneksel ölçme ve değerlendirme araçlarını kullandıkları ve duyusal becerileri ölçmeye yönelik ne yapılması gerektiği konusunda bir arayış içinde oldukları diğer önemli bulgulardandır. Katılımcıların çoğunluğu, DKAB dersinin merkezi sınavlara dâhil edilmesinin doğru bir karar olduğunu düşünmektedir. Bu durumu, dersin ciddiye alınması, ilgiyle karşılanması ve müfredattaki konumunun pratikte de gerçekleştirilmesi açısından desteklemektedirler. Ancak, dersin mekanikleşmesi ve araçsallaşması gibi tehlikelere de dikkat çeken katılımcılar, DKAB dersinin merkezi sınavlarda yer alma biçiminin uygun olmadığını düşünmektedir. Ayrıca, muafiyet mekanizmasının sınavlara yansımasında, gerek muaf olanlar gerekse muaf olmayanlar açısından bazı dezavantajlar barındırdığı tespit edilmiştir. Katılımcılara göre, DKAB dersi merkezi sınavlara dâhil edilmekle birlikte diğer dersler kadar olmasa da sınav endüstrisine dâhil olmuştur. Bu durumun, dersi ve ders materyallerini araçsallaştırma, mekanikleştirme ve dersin ruhunu kaybetme riski taşıdığı sınav endüstrisinin getirdiği ekonomik ilişkilerin öğretmen profiline dönüştürebilecek bir potansiyele sahip olduğu sonuçlarına ulaşılmıştır. Bu konudaki görüşler, ilgili temalarda detayları ile ele alınmış, yorumlanmış ve tartışılmıştır. Araştırma bulguları doğrultusunda çeşitli önerilere yer verilmiştir. | |
| dc.description.sponsorship | Religious Culture and Ethics (RCE) curriculum constitutes a fundamental component of educational frameworks in many regions, playing a pivotal role in shaping students' ethical and cultural awareness. Integral to effective RCE instruction is the assessment and evaluation of student learning outcomes, yet the approaches employed by teachers and the implications of assessment practices on educational dynamics remain underexplored. This study endeavors to bridge this gap by examining RCE teachers' perspectives on assessment and evaluation, elucidating the challenges encountered, and analyzing the ramifications of RCE's integration into central exams. This research adopts a qualitative "case study" design, facilitating an in-depth exploration of teachers' experiences and perceptions within their contextual milieu. Semi-structured interviews were conducted with 20 volunteer RCE teachers in Ankara province during the 2023-2024 academic year. Participants were selected based on their professional seniority of at least fifteen years and their involvement in teaching RCE courses within classes subjected to central exams. Through purposive sampling, insights were gleaned into teachers' conceptual understanding of measurement and evaluation, training experiences, and the impact of central exams on RCE instruction. Analysis of interview data revealed a nuanced landscape of assessment and evaluation practices within RCE courses. While teachers expressed confidence in their ability to assess student learning, a disparity emerged between perceived proficiency and conceptual mastery. Many teachers underscored the necessity of assessment within RCE courses but encountered multifaceted challenges, including course structure, student perceptions, and resource constraints. Traditional assessment tools predominated, with efforts to measure sensory skills posing particular difficulties. Despite overall support for RCE's inclusion in central exams, concerns were raised regarding the potential commodification of the course and its materials within the exam industry, prompting reflections on the evolving teacher profile and educational ethos. The findings underscore the imperative of addressing challenges inherent in RCE assessment and evaluation practices, particularly in light of its integration into central exams. Recommendations include enhancing teacher training initiatives, diversifying assessment tools to encompass sensory skills measurement, and fostering a critical pedagogical approach to mitigate the risk of instrumentalization within the exam industry. By addressing these recommendations, stakeholders can uphold the integrity of RCE instruction and ensure its continued relevance in nurturing ethical and cultural literacy among students. | |
| dc.identifier.uri | https://dspace.ankara.edu.tr/handle/20.500.12575/92980 | |
| dc.language.iso | tr | |
| dc.publisher | ANKARA ÜNİVERSİTESİ | |
| dc.subject | sınav endüstrisi | |
| dc.subject | DKAB öğretmenleri | |
| dc.subject | ölçme değerlendirme | |
| dc.title | Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi öğretmenlerinin ölçme değerlendirme anlayışları ve dersin merkezî sınavlara dâhil edilmesi hakkındaki görüşleri | |
| dc.title.alternative | Religious Culture and Ethics teachers' understanding of measurement and evaluation and their views on the inclusion of the course in central examinations | |
| dc.type | Thesis |
Files
Original bundle
1 - 1 of 1
No Thumbnail Available
- Name:
- Lokman Yıldırım Dr. Tezi 14922621.pdf
- Size:
- 3.13 MB
- Format:
- Adobe Portable Document Format