Ahlak hadisleri ve değerlendirme esasları

No Thumbnail Available

Date

2016

Journal Title

Journal ISSN

Volume Title

Publisher

Sosyal Bilimler Enstitüsü

Abstract

Bu araştırma ahlak ve edeb kelimelerinin geçtiği rivayetler bağlamında hadis ve ahlak ilişkisi üzerine düşünmek için bir çerçeve oluşturmaya odaklanmaktadır. Araştırma, bu çerçevenin 'kavram', 'literatür' ve 'tasavvur' açısından oluşturulmasının uygun olacağını varsaymaktadır. Buna bağlı olarak üç temel soruyu hareket noktası olarak belirlemektedir: (1) Ahlak, 'kavramsal ve kuramsal olarak' hadis rivayetlerinde ne anlama gelmektedir? (2) Ahlak, 'hadis literatüründe' ne oranda ve ne şekilde yer almaktadır? (3) Ahlak, bir 'tasavvur' ve 'düşünce' olarak hadis rivayetlerinde nasıl anlaşılmakta ve algılanmaktadır? Bu üç soru, aynı zamanda, tezin üç bölümünün içeriğine işaret etmektedir. Tezimizin ilk bölümü ahlaka ilişkin kavramsal ve kuramsal bir çerçeve sunmaktadır. Kavramsal çerçeve ḫuluḳ/aḫlaḳ sözcüğünün klasik sözlüklerde ve temel dinî metinlerde nasıl kavrandığına odaklanmaktadır. Kuramsal çerçeve ise ahlak-hadis ilişkisine dair genel, eleştirel ve yöntemsel bir giriş denemesi niteliğindedir. Araştırmanın ikinci bölümünde ahlakın hadis literatüründeki kullanım alanı ele alınmakta ve ilk üç asra ait konulu hadis edebiyatındaki ahlakla ilgili kitāb ve bāblar ile müstakil eserler tahlil edilmektedir. Üçüncü bölüm, ahlak ve edeb kelimeleri çerçevesinde ahlak olgusunun hadis rivayetlerinde nasıl kavrandığını ve algılandığını konu edinmektedir. Bu bölümde tarihsel ve semantik bir süreklilik düşüncesiyle ilk olarak cahiliyye ahlakı ele alınmaktadır. Bölümde ele alınan konular, hadis-ahlak ilişkisinin kavramsal yönüne dair bir başlangıç noktasını temsil etmekte ve konuya dair problemlerin mahiyetini ve çeşitliliğini örneklemektedir. Anahtar Kelimeler: Hadis, Ahlak, Edeb, Ahlak Hadisleri, Hadis Literatürü

Description

Keywords

Ahlak hadisleri, hadis

Citation