Sulak alanların politik-ekolojisi bağlamında Marmara Gölü'nün kurutulması
No Thumbnail Available
Date
2024
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Ankara Üniversitesi
Abstract
Sulak alanlar, su ve toprağın hidrojeolojik ilişkilerinin mekânlarıdır. Temel öğeleri su ve toprak olarak betimlense de bu iki öğenin toplamından ibaret değildir. Heterojen yaşam çevreleri olarak çoğunlukla düzensiz, karmaşık okunaksız yerler olarak merkezi bir iktidarın gelişmesine engel olan yaşam çevreleridir. Aynı zamanda bu yerler, su ve toprağın dışında çok sayıda canlı ve cansız varlığı bünyesinde barındırmasından kaynaklı olarak biyolojik açıdan da çok çeşitli yerler var ederler. Sulak alanlardaki yaşam çevresi vurgusu, suyun soyut simgesel bir anlamla nesneleştirilmesinin ötesinde mekânsal yönünü ortaya çıkarmaktadır. Devlet, toplum ve doğa ilişkileri ekseninde sulak alanlar merkezi olarak müdahale edilmesi güç olması sebebi ile farklılaşan topluluklar için değişen anlamlarının dışında modern devlet tarafından pejoratif doğalar olarak ele alınmış, bu sebeple yalnızca su ve toprak olarak bu yerleri ayrıştırma projeleri gerçekleştirilmiştir. 16. yüzyıldan itibaren gelişen kapitalizmle birlikte ilerleyen teknolojinin, bu okunaksız yerleri dönüştürme araçları sunması, sulak alanların doğal metabolizmasındaki varlıkların kentlere aktarıldığı çeşitli yarılmalar gerçekleştirmiştir. 20. yüzyılda sulak alanların uğradığı zararlar arttıkça ortaya çıkan ekolojik kaygılar, sulak alanların işlevlerine vurgu yapıldığı bir koruma yaklaşımını doğurmuştur. Ancak yine de sulak alanlara yönelik gerçekleştirilen parçacıl doğa koruma yaklaşımı da bu yerlerin yok olmasına engel olamamaktadır. Türkiye'de de Ulusal Öneme Haiz Sulak Alan statüsü olmasına rağmen Marmara Gölü kapitalist üretim ilişkileri tarafından belirlenen su ve doğa kaynaklarını parçacıl yönetme yaklaşımı sebebi ile kurutulmuş ve insan da dahil Marmara Gölü'nde canlı ve cansız doğalar üzerinde çeşitli eşitsizlikler yaratmıştır. Bu tez çalışması, sulak alanların politik-ekolojisi bağlamında Marmara Gölü'ndeki devlet-toplum-doğa ilişkisini ele almaktadır.
Description
Keywords
sulak alan, bataklık, Marmara Gölü, toplum-doğa ilişkisi, metabolik yarık, politik-ekoloji