Birlikte öğretim yaklaşımlarından bir öğretim yapan bir gözlemci modelinin kaynaştırma ortamlarındaki sınıf öğretmenlerinin etkili öğretim becerilerine etkisi
No Thumbnail Available
Files
Date
2016
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Eğitim Bilimleri Enstitüsü
Abstract
Bu araştırmanın amacı, ''Birlikte öğretim yaklaşımlarından bir öğretim yapan bir gözlemci modelinin, kaynaştırma ortamlarındaki sınıf öğretmenlerinin etkili öğretim becerilerinden a) öğretimi planlama, b) öğretimi uygulama ve c) öğretimi değerlendirme becerilerindeki etkililiğinin incelenmesidir''. Araştırmaya Ankara İli Mamak bölgesindeki ilkokullarda, özel gereksinimli öğrencilerin devam ettiği kaynaştırma ortamlarında görev yapan üç sınıf öğretmeni katılmıştır. Deneklerin seçimi için ön koşullar belirlenmiş, en az beş yıllık sınıf öğretmenliği deneyimine sahip olan ve çalışmaya gönüllü katılmayı kabul eden üç kadın öğretmenle; tek denekli deneysel desenlerden ''Denekler Arası Çoklu Yoklama Deseni'' kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Deney süreci başlama düzeyinin belirlenmesi, Birlikte öğretim yaklaşımına ait bir öğretim yapan bir gözlemci modeli ile öğretim uygulamaları, öğretim sırası değerlendirme, öğretim sonu değerlendirme ve izleme aşamalarından oluşmaktadır. Bir öğretim yapan bir gözlemci modeli, planlama, öğretimi uygulama ve değerlendirme aşamalarında sunulmuştur. Öğretim aşamaları her denekle ölçüt temelli olarak düzenlenmiştir. Tüm değerlendirme koşullarında deneklerle gerçekleştirilen planlama, öğretimi uygulama ve değerlendirme aşamaları dikkate alınmıştır. Bu aşamaların her biri sonunda, her deneğin ayrı ayrı etkili öğretim becerileri değerlendirilmiştir. Verilerin puanlamasında deneklerin gerçekleştirdikleri etkili öğretim davranış sayısı belirlenmiş ve Etkili Öğretim Becerileri Kontrol Listesindeki ilgili aşamaya ait puanlama bölümüne işaret koyularak kayıt edilmiştir. Veriler görsel olarak gösterilmiş ve görsel olarak analiz edilmiştir. Araştırma bulguları, ''Birlikte öğretim yaklaşımına ait "bir öğretim yapan bir gözlemci modelinin", kaynaştırma ortamlarında görev yapan sınıf öğretmenlerinin etkili öğretim becerilerinin gelişiminin desteklenmesinde etkili olduğunu ve deneklerin Türkçe dersi için birlikte öğretim yaklaşımına dayalı uygulama sürecindeki planlama, öğretimi uygulama ve değerlendirme becerilerine yönelik öğretim sonu kazanımlarını, çalışma tamamlandıktan 3 hafta ve 10 gün sonra da sürdürdüklerini göstermiştir. Ayrıca, öğretmenlerin birlikte öğretim yaklaşımına dayalı planlama, öğretimi uygulama ve iv değerlendirme becerilerine yönelik görüşleri alınmıştır. Öğretmenlerin birlikte öğretim uygulamalarının kendilerine, kaynaştırma ortamlarında özel gereksinimli öğrenciler için öğretimsel düzenleme yapma, farklı öğretim yöntem ve teknikleri kullanarak ders planı hazırlama ve BEP'leri takip etmeye ilişkin çalışmalarında katkı sağladığı yönündedir. Sınıf içi yapılan gözlemler ve izleme verilerine göre, öğretmenlerin sınıflarındaki özel gereksinimli öğrenciler için öğretimsel düzenlemelere yer verme düzeylerinde artış gözlenirken, Türkçe dersinde öğrencilerin BEP'lerini dikkate aldıkları, farklı öğretim materyali kullanarak ders işledikleri ve performansa dayalı değerlendirmeyi etkili biçimde yaptıkları belirlenmiştir. Ayrıca kişilerarası iletişim, fiziksel çevrenin etkili kullanımı, değerlendirme, planlama, sunum süreci, müfredata yönelik amaç belirleme ve bu amaca yönelik öğretimsel düzenleme yapma, sınıf yönetimi alanında da kazanımlar elde ettikleri gözlemlenmiştir. Araştırmanın en ilginç bulgusu sınıf öğretmenlerinin planlama olmadığında dersi yetiştirememe ve özel gereksinimli öğrenciler dahil sınıftaki her öğrenci için etkili bir öğretimin gerçekleşmediği durumudur. Birlikte öğretim uygulamalarında iyi bir planlama ile daha keyifli bir ders işlendiği ve dersin yetiştirildiği görülmüştür. Öğretmen görüşleri de bu bulguyu destekler niteliktedir. Öğretmenler, birlikte öğretim yaklaşımı uygulamalarının zaman yönetimi ve her öğrencinin gereksinimlerinin belirlenerek öğretimsel düzenleme yapabilme konusunda kendilerine oldukça çok kazanım sağladığını; başlangıç aşamasında zamanlama ve süreçteki rol paylaşımının nasıl yapılacağı ile ilgili önyargılarının olduğunu, ancak sonuçta çalışmanın kendilerine mesleki beceriler açısından oldukça katkı sunduğunu düşündüklerini belirtmişlerdir. Sonuç olarak öğretmenlerle yapılan görüşmeler, sınıf içi gözlemler, tutulan gözlemci günlüğü kayıtları sonucunda birlikte öğretim yaklaşımı kaynaştırma ortamlarında etkili bir biçimde kullanılabilir.
Description
Keywords
gözlemci modeli, kaynaştırma