Joseph Albo ve Yahudi düşüncesine katkısı

Abstract

Yahudi düşünür Joseph Albo'nun (ö. 1444) Yahudilik için oluşturduğu inanç ilkelerini incelediğimiz bu tez çalışması, giriş, üç ana bölüm ve sonuçtan oluşmaktadır. Giriş bölümünde tezin konusu, amacı, metodu ve başlıca kaynakları belirtilmiştir. Ayrıca Albo'nun hayatı, Sefer ha-İkkarim adlı eseri, yaşadığı dönemin sosyo-politik durumu ve teolojik tartışmaları hakkında bilgiler verilmiştir. Birinci bölümde Albo öncesinde Yahudilikle ilgili olarak ortaya konulmuş inanç ilkeleri listeleri incelenmiş, özellikle İbn Meymûn'un on üç ilkesinin Yahudi toplumu ve Yahudi düşünürler tarafından alımlanışı değerlendirilmiştir. Bu çerçevede Şimon ben Tsemah Duran ile Hasday Crescas'ın Yahudiliğin inanç ilkelerine yaklaşımları irdelenmiştir. İkinci bölümde Albo'nun Yahudilik için alternatif inanç ilkeleri sunma gerekçeleri ve inanç ilkelerini belirleme yöntemi ele alınmıştır. İnanç ilkelerini kategorilere ayırmasının işlevi ve her bir inanç ilkesine yüklediği anlamlar tartışılmıştır. Ayrıca Albo'nun inanç ilkeleri sisteminde takip ettiği felsefi ve teolojik eğilim ortaya konuşmuştur. Üçüncü bölümde ise Albo'nun inanç ilkeleri sisteminin ve İbn Meymûn'un on üç ilkesine yönelttiği itirazların etkileri tartışılmıştır. Bu kapsamda özellikle Abravanel'in on üç ilkeyi savunusu ve Albo'nun inanç ilkelerine yönelik eleştirisi değerlendirilmiştir. Ayrıca Haskala süreci ve sonrasında Albo'nun inanç ilkelerinin modern Yahudi mezhepleri tarafından alımlanışı araştırılmıştır. Sonuç bölümünde genel olarak Yahudi düşüncesindeki inanç ilkeleri tartışmaları, özel olarak ise Albo'nun inanç ilkeleri sistemi hakkında ulaşılan bulgular sunulmuştur.