Unsurî'nin Kasîdelerinde Sultan Mahmud
No Thumbnail Available
Date
2024
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Ankara Üniversitesi
Abstract
IX. yüzyıl sonlarında büyük Horasan topraklarında kurulan Gazneli Devleti, kurulduğu
coğra toprakların siyasi, edebî ve kültür değerlerine kıymet vermiştir. Sâmânî devlet
geleneği mirası içerisinde yer alan Gazneli sultanları dönemin ilmi ve edebî ortamı
içerisinde yetişmişlerdir. İslam dininin şekil aldığı bu dönemde hem İslam dininin bölgede
yayılmasına hem de Fars şiirinin gelişmesine büyük ölçüde katkı sağlamışlardır.
Gazneliler başta Sultan Mahmud olmak üzere seçkin sınıf; devlet geleneğinin, kültürünün,
yaşam şeklinin, düşünme biçiminin ve padişahın isminin sonraki nesillere aktarımına
vesile olduğuna inandıkları kasîdeye oldukça önem vermişlerdir. Farsça şiir yazan
şairleri destekleyen Sultan Mahmut şairleri sarayında ağırlamıştır. Böylece şairler
padişah ile yakın temasta olmuş ve çoğu zaman savaşlarda padişahın yanında yer
almışlardır. Farsça kaynaklarda Gazneli sarayının şairleri desteklemesi ve saray
şairlerinin sultanları övmeleri sultanların kişisel hırsı ve kibiri ile örtüştürülse de aslınsa
Gazne sarayındaki bu durum Sâmânî devlet geleneğinin bir devamı olarak düşünülebilir.
Bu bağlamda şairlere kıymet veren saray ve çevresi, şairleri adeta baş tacı etmişlerdir. Bu
çalışmada Unsurî'nin Gazneli Devleti'nin en başarılı padişahı olan Sultan Mahmud için
kaleme aldığı Farsça kasîdeleri üzerinde durulacaktır. Tarihi veriler dikkate alınarak
yapılan çalışmada bilgiye kıymet veren Sultan Mahmud'un dindar, cömert, adil, kararlı ve
savaşçı bir padişah olması hasebiyle Unsurî'nin övgüsüne mazhar olduğu tespit edilmiş,
Sultan Mahmud'un kişiliğinin şiire ne şekilde yansıdığı araştırılmıştır.
Description
Keywords
İran Şiiri, Kasîde, Gazneli Sarayı, Sultan Mahmud, Unsurî