TÜRKİYE CUMHURİYETİ'NİN 100. YILI ÖZEL SAYISI-2023

Permanent URI for this collection

https://dspace.ankara.edu.tr/handle/20.500.12575/92035

Browse

Browsing TÜRKİYE CUMHURİYETİ'NİN 100. YILI ÖZEL SAYISI-2023 by Subject "Hıfzıssıhha"

Now showing 1 - 1 of 1
  • No Thumbnail Available
    Item
    “Çocuklari Yaşat Ki Yaşasin Devlet”: Erken Cumhuriyet Döneminde Çocuk Ölümleriyle Mücadele
    (Ankara Üniversitesi, 2023) İzmir , Bahar; Yaşar, Hakan
    Trablusgarp Savaşı'yla başlayıp Millî Mücadele'yle sonuçlanan süreçte, yüzbinlerce insan yaşamını yitirmiş, bir o kadarı da aktif işgücünün dışında kalmıştı. Bu nedenle, Cumhuriyet Türkiye'sinin çözmesi gereken başlıca sorunlardan biri nüfus meselesiydi. Zira, yeni kurulan ulus devlet açısından devletin ve rejimin devamlılığı yetiştirilecek yeni nesillere bağlıydı. Nüfusu arttırıp daha nitelikli hâle getirebilmenin ilk aşamasını ise oldukça yüksek olan çocuk ölümleriyle etkin bir şekilde mücadele etmek oluşturuyordu. Bu nedenle, ülkenin aydınları, sağlık görevlileri ve siyasetçileri iş birliği içerisinde sorunu çözmeye odaklandı. Çocuk ölümlerinin oranını düşürebilmek için çeşitli yasal düzenlemelere gidildi; halk bu konuda aydınlatılmaya çalışıldı. Sorunun nedenleri tespit edildikten sonra, çocuk ölümlerine sebep olan çeşitli salgın hastalıklarla mücadele edilmeye çalışıldı. Söz konusu mücadele, 1930'lu yılların başından itibaren ilk meyvelerini vermeye başladı ve çocuk ölümü oranlarında kayda değer düşüşler gözlemlendi. Bununla birlikte, çocuk ölümleriyle mücadelenin istenilen seviyeye ulaşılması noktasında bir hayli yol kat edilmesi gerektiği anlaşılmıştı. Çocuğun hem devletin geleceğini sağlayacak olan işgücünü hem de nüfusun niteliksel değişiminin itici gücünü oluşturduğu gerçeğinden hareketle, Erken Cumhuriyet Dönemi kadrolarının üzerinde en fazla durduğu meselelerin başında çocuk ölümleri sorunu gelmekteydi. Bu çalışma, söz konusu sorunun boyutlarını ve sorunu çözmek için atılan hukukî, sosyokültürel, sıhhî ve iktisadî adımların izini sürmekle birlikte alınan önlemlerin ne derece etkili olduğunu da sorgulamaktadır. Makalenin hazırlanmasında, dönemin gazete ve dergileri, Cumhurbaşkanlığı Cumhuriyet Arşivi temel referans kaynaklar olarak kullanıldı. Bunun yanı sıra, yasal düzenlemelerin metinleri için Resmî Gazete'nin ilgili nüshalarından istifade edildi. Çalışmanın, Erken Cumhuriyet Dönemi sağlık ve çocuk araştırmaları literatürüne katkı sağlaması beklenmektedir.