Allerjik Kontakt Dermatit Tanısıyla Başvuran Hastalarda Koruyuculara Karşı Kontakt Duyarlılık Sıklığının Belirlenmesi
No Thumbnail Available
Date
2021
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Ankara Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri
Abstract
Amaç: Allerjik kontakt dermatitin (AKD) en sık sebeplerinden biri olan
koruyucular dönem dönem kontakt dermatit sıklığında ciddi bir artış ile seyreden
epidemilere yol açmıştır. Her geçen yıl piyasaya yeni bir koruyucu antijen
sürülmektedir. Çalışmamızdaki amacımız üniversite hastanemizin Deri ve Zührevi
Hastalıklar Anabilim Dalı polikliniğine başvuran ve AKD düşünülerek yama testi
yapılan hastalarda koruyucu duyarlılığının sıklığını belirlemek, aradan geçen
zamanda koruyucu duyarlığının sıklığındaki değişimi saptamak, duyarlılık
oranında belirgin bir artış gözlenen yeni koruyucuların ortaya çıkıp çıkmadığını
göstermek ve literatürdeki çalışmalar ile kıyaslayıp ülkemizdeki durumu
değerlendirmektir.
Gereç ve Yöntem: Çalışmaya Kasım 2018-Mart 2020 tarihleri arasında Ankara
Üniversitesi Deri ve Zührevi Hastalıkları Anabilim Dalı’nda AKD tanısıyla izlenen
ve çalışmaya onay veren 201 hasta dahil edilmiştir. Tüm hastalara Avrupa Standart
Yama Testi Serisi antijenlerine ek olarak bu seride bulunmayan, daha az
duyarlandırıcı oldukları bilinen ve günümüzde kişisel bakım ürünleri ve
kozmetiklerde sıklıkla yer alan 7 koruyucu antijen: imidazolidinil üre (IMID),
diazolidinil üre (DIAZ), benzalkonyum klorür (BAK), 2-fenoksietanol (2-FE),
iyodopropinil bütikarbamat (IPBC), dimetil dimetilol hidantoin (DMDM
hidantoin) ve 2-bromo-2 nitropropan-1,3-diol (bronopol) ile de yama testi
uygulandı. Testin değerlendirmeleri 48 ve 96. saatlerde yapıldı. Koruyucu
duyarlılığı ile yaş, cinsiyet ve atopi öyküsü ilişkisi değerlendirildi. Ayrıca
koruyucu duyarlılıklarının birlikteliği, koruyucu duyarlılığına eşlik eden koruyucu
dışı standart seri antijenlerine karşı duyarlılık ve klinik korelasyon araştırıldı.
Bulgular: Çalışmaya dahil edilen 201 hastanın %58,2’si kadın (n=117), %41,8’i
(n=84) erkekti. Hastaların %52,2 si (n=105) kırk yaş ve altındaydı. Hastaların %
22,9’unda (n=46) atopi öyküsü tespit edildi. Hastalık süreleri bir hafta ila 30 yıl
arasında değişmekteydi. Ortalama hastalık süresi 30,11 ay olarak tespit edildi.
Hastaların %17,4’ünde (n=35) yama testinde koruyucu antijenlere karşı pozitiflik
saptandı. Uygulanan 13 koruyucu antijenden en sık duyarlılık saptanan antijenler
sırasıyla %9,5 prevalansla metildibromoglutaronitril (MDBGN), %6,5 prevalansla
metilkloroizotiyazolinon/metilizotiyazolinon (MCI/MI), %5 prevalansla
metilizotiyazolinon (MI), son olarak %1 prevalansla bronopol ve BAK’tı. Diğer
beş antijenle ile duyarlanma %1’in altında olarak saptandı. Kuaterniyum-15 (Q 15), 2-FE ve DMDM hidantoin ile herhangi bir duyarlanma saptanmadı. Koruyucu
duyarlılığı ile yaş, cinsiyet ve atopi öyküsü arasındaki ilişkiler istatistiksel olarak
anlamlı değildi. Koruyucu pozitifliği ve standart seride yer alan koruyucu dışı
antijen pozitifliği ilişkisi incelendiğinde sadece MDBGN ve Peru balsamı arasında
istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki tespit edildi (p=0,001). Koruyucu
duyarlılıklarının birlikteliği de araştırıldığında MCI/MI ile MI ve MCI/MI ile
MDBGN test sonuçları arasındaki ilişki istatistiksel olarak anlamlıydı (sırasıyla
p<0,001, p=0,024). Koruyucu pozitifliği olan 35 hastanın 14’ünde koruyucular ile
klinik korelasyon saptandı. Koruyuculara olan duyarlanmanın prevalansındaki
değişim kliniğimizin 2000-2004 yıllarındaki çalışma baz alınarak değerlendirildi.
2000-2004 yılları arasında koruyucularla duyarlanma prevalansı %7,47 iken,
çalışmamızda bu oran %17,4 olarak tespit edildi. Arada geçen zamanda
koruyucularla duyarlanma sıklığında ciddi bir artış olduğu görüldü. Duyarlanma
sıklığında artış görülen koruyucular MDBGN, MCI/MI ve MI olarak tespit edildi.
Sonuç: Çalışmamızın sonuçları değerlendirildiğinde en dikkat çeken bulgu genel
olarak son yıllarda ülkemizde de gözlenen koruyucu duyarlılığındaki belirgin
artıştır. MDBGN’nin kozmetik ürünlerde kullanımı yasaklanmış olmakla birlikte
MCI/MI ve MI günümüzde kozmetik ve kişisel bakım ürünlerinde yaygın olarak
kullanılmaktadır. Elde ettiğimiz bulgular koruyucularla ilgili ek önlemleralınmasının gerekli olduğunu göstermektedir.
Description
Keywords
alerjik kontakt