Lozan Konferansi’nda Misir Delegasyonu: Misir’in Bağimsizliğinin Taninmasi Ve Süveyş Kanali Hakkinda Özel Nota
No Thumbnail Available
Date
2024
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Ankara Üniversitesi
Abstract
Birinci Dünya Savaşı'nın etkileri henüz devam ederken Doğu Akdeniz ve Orta Doğu'da
taşlar yerine oturmamıştı. Osmanlı Devleti, kâğıt üzerinde Kuzey Afrika'nın bazı
bölgelerinde nominal bir egemenliğe sahipti. I. Selim tarafından fethedilen, bir Osmanlı
vilayeti olarak 16. ila 19. yüzyıl arasında Osmanlı egemenliği altında kalan Mısır buna
örnektir. Mısır, 1806 yılında, Fransa tarafından büyük reformatör olarak kabul edilen
Kavalalı Mehmet Ali Paşa döneminde özerklik kazanmış ancak daha sonra ilen1882'de
İngiliz işgaline uğramıştır. “Mısır Mısırlılarındır” diyerek başlatılan bağımsızlık
mücadelesi İngiltere'nin emperyalist gücü karşısında zayıf kalacaktır.
Birinci Dünya Savaşı sırasında Mısır, 1922'de krallık olarak bağımsızlığını kazanmadan
önce, kısa süreliğine İngiliz himayesi altına girmişti. İşte bu süreçte Mısır'ın
bağımsızlığının tanınmasının yanı sıra jeopolitik ve jeostratejik bir su yolu projesi olarak
görülen, Akdeniz ile Kızıldeniz'i birbirine bağlayan Süveyş Kanalı ile ilgili çeşitli
argümanların bulunduğu bir dosyayı 19 Aralık 1922 tarihinde Lozan Barış Konferansı
Başkanlığına sunan Mısır Delegasyonu Düveli Muazzama karşısında Türkiye'nin
desteğini alarak diplomatik alanda sesini duyurmaya çalışmıştır.
Bu çalışmada, Mısır delegasyonunun hazırladığı ve Lozan Barış Konferansı heyetine
sunduğu özel nota çerçevesinde Mısır'ın bağımsızlığının tanınması ve Süveyş Kanalı'nın
tarafsızlığının sağlanması çabaları ele alınmıştır
Description
Keywords
Lozan Konferansı, Mısır Delegasyonu, Süveyş Kanalı, Zaglul Paşa, Vefd Hareketi