Üstün yetenekli öğrencilerin okuduğunu anlama performanslarının tipik gelişen akranları ile karşılaştırılması
No Thumbnail Available
Files
Date
2023
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Eğitim Bilimleri Enstitüsü
Abstract
Bu çalışmanın amacı, üstün yetenekli ve tipik gelişim gösteren öğrencilerin okuma ve okuduğunu anlama performansları ile okuduğunu anlamada kullandıkları stratejilerin tür ve sıklık cinsinden karşılıklı olarak incelenmesidir. Bu bağlamda çalışmaya 6.sınıfa devam eden 50 tipik gelişim gösteren öğrenci ile yine 6.sınıfa eden ve aynı zamanda Bilsem'e devam etmekte olan 50 üstün yetenekli öğrenci ile katılmıştır. Çalışmaya gönüllü olarak katılan öğrenciler herhangi bir yetersizliğe sahip olmamakla beraber %95 ve üzeri okuma doğruluğu sağlayan bağımsız okuyuculardır. Çalışmada Formel Olmayan Okuma Envanteri'nden 6.sınıf seviyesindeki İyilik metni öğrencilere sesli olarak okutulmuş ve bir ses kayıt cihazı yardımıyla öğrencilerin performansları kayıt altına alınmıştır. Bu şekilde öğrencilerin okuma doğrulukları ve okuma hızları tespit edilmiştir. Sonrasında ilgili metnin okuduğunu anlama testi öğrencilere verilmiş ve cevaplamaları istenmiştir. Öğrencilerin prozodik okuma performanslarını değerlendirmek için ise Prozodik Okuma Ölçeği kullanılmıştır. Son olarak ise öğrencilerin ile kullandıkları okuduğunu anlama stratejilerini belirlemek için uygulamacı tarafından alanyazına uygun olarak oluşturulmuş olan Okuduğunu Anlama Stratejileri Kontrol Listesi yardımıyla her bir öğrenci ile birebir görüşme yapılmış ve görüşmeler kayıt altına alınmıştır. Yapılan görüşmeler içerik analizi yöntemiyle analiz edilmiş ve her bir öğrencinin okuma öncesi, sırası ve sonrasında kullandığı stratejiler belirlenmiştir. Araştırmanın verileri bilgisayar ortamında SPSS 25.0 paket programı ile analiz edilmiştir. Verilerin normal ve homojen dağılım gösterme özellikleri dikkate alınarak İlişkisiz Örneklemler T-Testi veya Mann Whitney-U Testi kullanılmıştır. Çalışmadan elde edilen bulgular incelendiğinde üstün yetenekli öğrencilerin prozodik okuma performansları tipik gelişim gösteren akranlarından istatistiksel olarak anlamlı bir şekilde yüksektir. Grupların okuduğunu anlama puanları incelendiğinde ise üstün yetenekli öğrenciler lehine anlamlı bir farklılık olduğu görülmektedir. Çalışmanın bir diğer bulgusu da üstün yetenekli ve tipik gelişim gösteren öğrencilerin okuma öncesi, sırası ve sonrasında ve toplam kullandıkları okuduğunu anlama stratejilerinin sıklık açısından benzer bir dağılım gösterdiğidir. Başka bir ifade ile her iki grup da stratejileri benzer sıklıkta kullanmaktadır. Öğrencilerin kullandıkları strateji türlerine bakıldığı zaman ise üstün yetenekli öğrencilerin okuma öncesinde amaç oluşturma ve önbilgileri harekete geçirme stratejilerini, okuma sırasında okuma hızını ayarlama, metni zihninde canlandırma ve önemli gördükleri yerlerin altınız çizerek not alma stratejilerini, okuma sonrasında ise notları gözden geçirme stratejilerini tipik gelişim gösteren akranlarından daha fazla kullandıkları görülmektedir. Bununla birlikte tipik gelişim gösteren öğrencilerin ise okuma sırasında daha çok metne göz gezdirme ve tahminde bulunma, okuma sırasında not alma ve anlaşılmayan yerleri tekrar okuma, okuma sonrasında ise metni özetleme, stratejilerini üstün yetenekli olan akranlarından daha sık kullandıkları görülmektedir. Araştırmanın sonuçları ilgili alan yazın çerçevesinde tartışılmış olup uygulayıcılar ve eğiticilere yönelik öneriler sunulmuştur.
Description
Keywords
Okuma, Okuduğunu anlama, Okuduğunu anlama stratejileri