Abdullâh b. Vehb'in (Ö. 197/813) Kitâbu'l-Ḳader'i – Şekil, içerik ve tarihsel bağlam –
No Thumbnail Available
Files
Date
2023
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Sosyal Bilimler Enstitüsü
Abstract
İslam düşüncesinde hicrî II. asırdaki dinî-itikadî tartışmalar kapsamında kader konusu büyük yankı uyandırmıştır. Bu mesele etrafında farklı kelamî argümanlar meydana getirilmiştir. Kelam, makâlat, felsefe alanlarında da rağbet gören kader ve insan fiillerinde özgürlük meselesi, hadis edebiyatında da yerini almıştır. Bu alanda kader rivayetleri, bir polemik literatürü olarak belirmiş ve ashâb'ul-hadisin itikadî ve fikrî sınırları içerisinde iman esasları arasında mutlaka savunulması gereken bir unsur haline gelmiştir. Sözü edilen polemik literatürünün içerisinde konumlandırılabilecek ʿAbdullâh b. Vehb'in Kitâbu'l-Ḳader 'i, hicrî II. asırda ehl-i hadisin kader konusundaki siyasî ve itikadî imajını aktarmasından ve kader hakkında ulaşılan en erken materyallerden sayılmasından dolayı mevsuk bir tarihî doküman değerini haizdir. Bu tezde, İslam düşüncesinde kader tartışmalarının ortaya çıkışındaki ilmî ve tarihsel bağlam araştırıldıktan sonra, Kitâbu'l-Ḳader'de bulunan rivayetler, ʿAbdullâh b. Vehb'in hayatı, ilmî bağlantıları, bulunduğu coğrafya ve yaşadığı siyasî zemin dikkate alınarak, hadis ilminin teknikleri çerçevesinde şekil ve muhteva olarak incelenmiştir.
Description
Keywords
Vehb, kader