Sabahattin Ali’nin “Kırlangıçlar” öyküsü üzerine alegorik bir okuma
No Thumbnail Available
Date
2021
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi
Abstract
Modern öykü düzlemine geçişi temsil etmesi bakımından önemli bir
yere sahip olan Sabahattin Ali, 1927-1947 yılları esas alındığında toplumcugerçekçi bir yazar olarak görülür. Hikâyelerinde toplumun her tabakasından
insan karşımıza çıksa da Sabahattin Ali’nin eleştirisini üzerlerinden verdiği
belirli kurgu kişileri vardır. Olay ağırlıklı öykülerini köylü, işçi, aydın,
bürokrat, ağa, doktor, mahkûm gibi tipler aracılığıyla bir çatışma zeminine
oturtur. Toplumcu-gerçekçi anlayış ekseninde anılan ve eserleri bu anlayışa
bağlı olarak incelenen yazar, yaşamında hisli ve samimi bir duyarlılığa
sahiptir. Bu hissin görüldüğü öykülerinden biri 1933 yılında yazdığı, 1935
yılında Varlık Dergisi’nde yayımladığı “Kırlangıçlar”dır. Sabahattin Ali’nin
öykülerindeki çatışmayı oluşturan karakterlerin genel görünümlerinden
farklı olarak bağlamın içinde aşk-ayrılık, birey-sürü karşıtlığı görülen
“Kırlangıçlar” adlı öyküsü, alegorik anlatım tarzıyla diğer öykülerinden
ayrılmaktadır. Söz konusu öyküde birey ile toplum arasındaki uyumsuzluk,
iki kırlangıç karakterize edilerek ifade edilmiştir. Doğrudan verilmeyen
anlam kırlangıçların davranışları, sürü ile iletişimsizliği, birbirleriyle olan
etkileşimi içerisinde kendisini göstermektedir. Ele alınan öykünün öncelikle
yapısal unsurları incelenip çerçevesi belirlendikten sonra zaman geçişinin
ve yazarın öyküyü kurgulayışının birbirine paralellik gösterdiği
saptanmıştır. Bireyin sürüye karşı olan tutumu bağlamında “Kırlangıçlar”
öyküsünün verili temsiller üzerinden alegorik bir okuması yapılmıştır.
Description
Keywords
Sabahattin Ali, Kırlangıçlar