Saha (Yakut) Türkçesinde İsim + Yardimci Fiil Kurulumu: Buol- Ve Gin
No Thumbnail Available
Date
2024
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Ankara Üniversitesi
Abstract
Türkçede isim ve il olmak üzere iki ana sözcük grubu söz konusudur. Bu iki sözcük
arasında dilbilgisel yollarla meydana gelen geçişler söz konusu olabilmektedir. Türkçede
ise isimden il söz yapımının birden fazla yolu mevcuttur. Bunlardan biri ek yolu ile
yapılan söz yapımı iken bir diğeri ise isim + yardımcı il kuruluşu ile meydana gelen il
yapımıdır. İsim + yardımcı il kuruluşu temel birleşik il kuruluşlarından biridir. Söp
“doğru, uygun” + buol- “onaylamak”; aγıyax “az, küçük” + gın- “küçülmek, azalmak” gibi
örnekle görüleceği üzere bu yapı aynı zamanda Saha Türkçesinin temel il yapım
yollarından biridir. Söz konusu bu analitik yapının ilk unsuru olan isim unsuru aynı
zamanda zarf, sıfat gibi isim soylu sözcükler de olabilmektedir. Saha Türkçesinde isim +
il kurulumlarında buol-, gın- yardımcı illeri en işlek kullanıma sahip yardımcı illerdir.
Bu iki yardımcı il Saha Türkçesinin isim + il analitik yapısının en temel unsurlarıdır. Bu
çalışmada Saha Türkçesinde isim + il kurulumunda sık kullanıma sahip buol- gınyardımcı illerinin dilbilgisel işlevleri ayrı ayrı tespitler halinde sıralanacaktır. Bu iki
yardımcı ilin sahip oldukları işlevleri ise birbirleri ile karşılaştırılarak kullanım özellikleri
tespit edilecektir. Bununla beraber buol- ve gın- yardımcı illeri ile ilgili olarak art ve eş
zamanlı karşılaştırmalı yöntemle Eski Türkçe ve çağdaş Türk lehçelerinden örneklerle
konu ele alınarak değerlendirilecektir.
Description
Keywords
Sakha Turkish, Noun + Auxiliary Verb, Boul-, Gın-