Kısas-ı Enbiyâ literatürünün siyer ilmine kaynaklık değeri (XI.-XIX. yüzyıllar)
No Thumbnail Available
Date
2024
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
ANKARA ÜNİVERSİTESİ
Abstract
Kısas-ı Enbiyâ türü Kur'ân'da geçen peygamberleri ve onların ümmetlerini ele alan, çoğunlukla kâinatın yaratılışıyla başlayan eserlerdir. Allah Kur'ân-ı Kerîm'de çeşitli peygamberlerin ve kavimlerin insanlığa örneklik teşkil etmesi, aynı zamanda ders ve ibret alınması için kıssalarını haber vermiştir. Kur'ân'ın önemli bir bölümünü ihtiva eden kıssalar, ilahi emirleri somutlaştırma ve yaşam tarzı olarak sunma noktasında büyük bir önemi haizdir. Peygamber hayatları, örneklik bakımından vahyin yaşantı haline getirilmiş halleridir. Bu sebeple insanlık tarihi açısından da büyük önem taşırlar. Özellikle Kur'ân'ın ve zaman zaman da Hz. Muhammed'in bu hayatlardan örnekler vermesi, ilk döneminden itibaren ümmet arasında "Kısas-ı Enbiyâ" konusunu hep canlı tutmuş, günümüze kadar bu alanda çok sayıda eser kaleme alınmasına vesile olmuştur. Çalışmamızda, İslam tarihi açısından büyük önemi haiz olan Kısas-ı Enbiyâ literatürünü, Siyer ilmine kaynaklık değeri açısından ele aldık. Bu alanda yazılan eserler çok fazla olduğu için, tek bir çalışma içerisinde inceleme güçlüğü nedeniyle 11 ile 19. yüzyıllar arasında kaleme alınan eserlerden, Hz. Muhammed'in hayatının hepsini veya bir bölümünü kronolojik olarak ele alan eserleri inceledik. Çalışmamız giriş ve iki ana bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde araştırmanın amacı ve önemi, yöntem, kaynaklar ve araştırmalar, Kısas-ı Enbiyâ literatüründe yer alan eserler ve özellikleri ile bu başlık altında, bu tür içerisine giren eserlerin çeşitli yönleriyle incelendiği dokuz yan başlıktan oluşmaktadır. Birinci bölümde Kısas-ı Enbiyâ literatüründe Hz. Muhammed'in Mekke dönemi, ikinci bölümünde ise Medine dönemi anlatımları, Sîre ve tarih eserleriyle karşılaştırmalı olarak incelenmiştir.
Kısas-ı Enbiyâs are works that discuss the prophets mentioned in the Quran and their communities, usually beginning with the creation of the universe. The Quran emphasizes the exemplary nature of various prophets and their communities, providing narratives of their stories for humanity to learn lessons and derive moral teachings. The narratives, constituting a significant portion of the Quran, hold great importance in concretizing divine commands and presenting a way of life. The lives of the prophets, transformed into living examples of revelation, carry immense significance in terms of setting precedents. Consequently, they hold great importance in the history of humanity. The Quran's extensive coverage of these narratives and occasional examples from the life of Prophet Muhammad have kept the topic of "Kısas-ı Enbiyâ" alive within the community, leading to the creation of numerous works on this subject over the years. In this study, we examined the Kısas-ı Enbiyâ literature, which is of great importance in Islamic history, in terms of its contribution to the science of Siyer. Due to the abundance of works in this field, our analysis focused on works from the 11th to the 19th centuries, exploring those that chronologically cover the entirety or specific aspects of Prophet Muhammad's life. The study comprises an introduction and two main sections. The introduction discusses the purpose and significance of the research, methodology, sources, and previous studies. It also examines nine subtopics related to works within the Kısas-ı Enbiyâ literature and their characteristics. The first section delves into narratives about Prophet Muhammad's Mecca period, while the second section compares narratives from the Medina period with Sîre and historical works.
Description
Keywords
Kısas-ı Enbiyâ, Peygamber, Kıssa, Siyer