Arazinin imara açılması ve değer artışının analizi: Ankara İli Gölbaşı İlçesi İncek örneği
No Thumbnail Available
Date
2010
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Ankara Üniversitesi : Fen Bilimleri Enstitüsü : Gayrimenkul Geliştirme ve Yönetimi Anabilim Dalı
Abstract
Türkiye’de 1950’li yıllardan sonra ekonomik gelişme eğilimlerine bağlı olarak değişen tarım politikaları, arazi varlığı ve kullanımını doğrudan etkilemiş ve kent ölçeğinin hızla büyümesine neden olmuştur. Kentlerde arsa ve mesken arzı ile talebi arasındaki dengesizlik, kent ve yakın çevresinde yeni alt yerleşim birimlerinin oluşmasını teşvik etmiştir. Toplumsal ve ekonomik gelişme düzeyine bağlı olarak kentleşme hızlı artış göstermiş ve kentlerin yakın çevrelerindeki arazilerin hızla imara açılması ve tahribi süreci yaşanmıştır. Gerek arazi geliştirme kuruluşları, gerekse doğrudan taşınmaz malikleri imar planı yoluyla arazinin arsaya dönüşümü sürecine katılmakta ve bu yolla önemli ölçüde rant artışı sağlanmaktadır. Hızlı nüfus artışı ve kentleşmeye bağlı olarak arsaya dönüşen taşınmazların birim değerlerinde; kamu tarafından sağlanan altyapılar ve imar haklarına bağlı olarak önemli ölçüde değer artışı olmaktadır. Değer artışının ölçülerek vergilendirilememesi veya imar sonucu oluşan değer artışı veya kentsel rantın görmezden gelinmesi, imar uygulamalarının oldukça yavaş ilerlemesine ve imar ve altyapı çalışmalarının maliyetlerinin belediyelerce sağlanmasına neden olmuştur. İmar çalışmalarının yüzölçüm üzerinden gerçekleştirilmesi ve değer esaslı imar uygulanamaması, imar sonrası gerçekleştirilen kamu hizmetleri ve yapılaşmaya bağlı olarak oluşan yüksek rant artışının taşınmaz geliştiricisi ve/veya malik üzerinde kalmasına neden olmaktadır. Bu çalışmada arazilerin arsa vasfını kazanmasıyla oluşan değer artışları tanımlanmış, seçilen örnek olay çerçevesinde konu tartışılmıştır. Örnek olay olarak incelenen Ankara İli Gölbaşı İlçesi İncek Örneği’nde 11.362.568 m2 arazi zaman içinde imara açılmış ve aşama aşama imar uygulamaları devam etmektedir. Araştırma sonuçlarına göre imar parselleri ile kadastral parsellerin vergiye esas değerlerinin, söz konusu parsellerin piyasa değerlerinden çok düşük olduğu ortaya çıkmaktadır. Bu koşullarda imar sonrasındaki rant artışlarının vergileme ve diğer yollarla kamuya döndürülemediği tespit edilmiştir.
Description
Keywords
Tarım arazileri, imar planı, arsa, İncek, taşınmaz değerleri