Kültür aktarımında yöresel mutfakların kullanımı: Zonguldak örneği
No Thumbnail Available
Date
2024
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Ankara Üniversitesi
Abstract
Her yöre mevcut olan gelenek ve görenekler ile kendine özgü mutfak kültürü ögelerine ve yöresel yemeklere sahiptir. Var olan bu kültür ve yöresel yemekler kültür aktarımı çerçevesinde gelecek nesillere doğru bir şekilde aktarılmalıdır. Türkiye bulunduğu coğrafya ve tarihi ile geniş kültürel ögeleri içerisinde bulunduran bir ülke olmanın yanı sıra tarihsel süreçler ve çeşitli bitki örtüsü ile zengin bir mutfak kültürüne sahiptir. Zonguldak ise bu coğrafyada var olan şehirlerden biridir. Bu nedenle, Zonguldak'ın mutfak kültürünü tespit ederek, gelecek kuşaklara aktarılması büyük önem taşımaktadır. Bu çalışmanın amacı Zonguldak mutfak kültürünün ve yöresel yemeklerinin somut olmayan kültürel mirası kapsamında kültür aktarımının incelenmesi ve kayıt altına alınmasıdır. Bu araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden görüşme tekniği kullanılmıştır. Bu doğrultuda ilgili literatür taraması ve uzman görüşü ile oluşturulan 11 soruluk yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Zonguldak ilinde yaşayan ve mutfak kültürü hakkında bilgi sahibi, 50 yaşını aşmış ve 3 nesildir bölgede yaşamlarını sürdüren 41 katılımcı ile 10 Ağustos 2023 - 10 Aralık 2023 tarihleri arasında görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Araştırma kapsamında elde edilen veriler MAXQDA programı ile içerik analizi yapılmıştır. Verilen analizi sonucunda Zonguldak yöresinin eski zamanlarda kutlanan Hıdırellez ve düğün adetleri ile kültürel mutfak ritüelleri, tereyağı ile ceviz yağının yapımı ve kullanımı gibi mevsimsel ve yöresel ürünleri ile hazırlık aşamaları, 142 adet yöresel yemeğin yapılışı, bu yöresel yemeklerden 81 tanesinin unutulmaya yüz tuttuğu, yeni neslin mutfak kültürüne ve yöresel yemeklere ilgisinin aile yapısına göre değişikliği, yöresel mutfak kültürünün ve yemeklerin genellikle anne ve kayınvalideden öğrenildiği, yörede var olan çeşitli mutfak ekipmanları ve bu ekipmanların isimleri ve fotoğrafları gibi bulgular tespit edilmiştir.
Description
Keywords
Yöresel Yemekler, Mutfak Kültürü, Zonguldak Mutfak Kültürü, Kültürel Miras, Zonguldak.