Ölüm Ve Sahne İletişimsizliği Üzerine Felsefi Bir Üçleme: Amédée, Bizim Şehir, Eski Bir Masal
No Thumbnail Available
Date
2024
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Ankara Üniversitesi
Abstract
Bu çalışma, Eugéne Ionesco'nun Amédée ya da Nasıl Başından Atarsın Onu, Thornton
Wilder'ın Bizim Şehir ve José Joaquin Gamboa'nın Eski Bir Masal adlı oyunları
çerçevesinde sahne ve ölüm iletişimsizliğini inceleyecektir. Her üç oyun, ölüm temasını
kendilerine özgü bir biçimde ele alırken bu oyunlardaki “seyirlik ölüm” hem tiyatroya özgü
ölüm düşüncesi üzerine söz söyleme imkânı bakımından hem de sahnenin ölüme
yakınlığını ifade etmenin birer aracı olmaları nedeniyle bu incelemeye konu olmuştur.
Tiyatro metinleri yazı yüzeyinde 'sahnelenmeye hazır' oluşlarıyla üzerinde düşünülmeye
değerdir. Böylesi bir yazıyı aynı zamanda henüz sahnede mevcut olmayan performans
olarak da tanımlayabiliriz. Sahne ve yazı arasındaki fark, tiyatro metni tiyatronun
kendisini imlediğinde pek dikkati çekmez. Bununla birlikte tiyatro metni daha çok
oynamak için süregiden bir hazırlıktır. Tiyatro metinleri, kendilerine özgü yazı biçemleri
olarak yalnızca tiyatro çalışmaları açısından değil; felsefe, özellikle de yazıyı farklı bir
düşünme biçimi olarak kavrayan iletişim felsefesi alanındaki çalışmalar açısından
oldukça verimli kaynaklardır. Bu çalışmanın amacı, incelenen oyunları,
sahnelenmedikleri yerde (yazıda) açığa çıkarmaktır. Bir tiyatro metni henüz
sahnelenmemiş olanı neredeyse sahnenin üzerinde oynanıyormuş gibi gösterir. Bu
yönüyle yazıdaki tiyatro, onun karşısında ne oyuncu ne de seyirci olan okurun
karşılaşabileceği en sessiz metindir. Başka hiçbir metin, okumayı bu kadar boşa
çıkaramaz. Sahneye gelince, ismi var kendisi yokken alabildiğine ölüme benzer. Bu
benzerliğin ancak iletişim kurmayan bir düşüncede açığa çıkabildiğini göstermekse
yalnızca yazıya düşer.
Description
Keywords
Sahne, Ölüm, İletişimsizlik, Okuma Oyunu, Yazı, Deleuze, Badiou, Aristoteles