Keşifsel El Hareketlerinin Adlandirilmasinda Dokunsal Malzeme Algisinin Rolü
No Thumbnail Available
Date
2023
Authors
Yıldız, Gamze
Dövencioğlu, Dicle
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Ankara Üniversitesi
Abstract
Yakın zamandaki çalışmalar, insanlarda yumuşaklık algısının yumuşak-sert ekseninin
çok ötesinde olduğunu ve algısal olarak çeşitli boyutlarda tanımlanabileceğini
göstermiştir. Malzemelerin yüzey yumuşaklığı, şekil değiştirebilir, tanecikli veya akışkan
olma özellikleri yumuşaklığın algısal boyutlarındandır. Algısal tanımların yanı sıra her bir
boyut için bilgi edinmemizi sağlayan farklı ve basmakalıp keşifsel el hareketleri de
belirlenmiştir. Ancak konuyu ele alan çalışmalar şimdiye kadar İngiliz dilinde yürütülmüş
ve rapor edilmiştir. Günlük nesnelerin İngilizce isimlerinin Türkçe karşılıkları bir sözlük
yardımıyla kolayca bulunabilse de bu nesnelere eşlik eden el hareketleri için birebir
çevirinin her zaman yeterli olmadığı düşünülmektedir. Buna rağmen insanların keşifsel el
hareketlerini Türkçede nasıl adlandırdıkları ve nesne özelliklerinin bu hareketleri
adlandırmadaki etkisi henüz bilinmemektedir. Dolayısıyla bu çalışma keşifsel el
hareketlerinin Türkçe iller ile adlandırılmasının nesnelerin daha önce tanımlanan algısal
yumuşaklık boyutlarına göre değişiklik gösterip göstermediğini incelemeyi
amaçlamaktadır. Çalışma kapsamında; ana dili Türkçe olan 28 katılımcı, 37 malzemekeşifsel el hareketi çiftini tekrarlayan videolar halinde görsel uyaranlar olarak içeren bir
serbest adlandırma deneyine katılmıştır. Çalışmada yer alan deneyde; şekil
değiştirebilir, tanecikli, yüzeyi yumuşak, akışkan ve yumuşak olmayan 21 malzemenin
yanı sıra alanyazında kullanılan baskılamak, sürtmek, döndürmek, parmakların
arasından geçirmek, karıştırmak, çekmek, hafçe vurmak ve okşamak olarak ilk
çevirilerini yapabileceğimiz 8 temel basmakalıp keşifsel el hareketi kullanılmıştır.
Katılımcıların bu keşifsel el hareketlerini adlandırmasında her ne kadar uygulanan
hareketler baskın rol oynasa da malzemelerin yumuşaklık özelliklerinin de bu
adlandırmalar üzerinde etkili olduğu görülmüştür. Yapılan ki-kare analizleri sonucunda
aynı hareketi adlandırırken malzemeye bağlı olarak farklı Türkçe iller kullanıldığı
görülmüştür. Sonuçlar katılımcıların keşifsel el hareketlerini adlandırmada verdiği
cevapların malzemelerin yumuşaklık özelliklerine göre sistematik olarak değiştiğini
göstermektedir.
Description
Keywords
Görsel Algı, Dokunsal Algı, Malzeme Özellikleri, Yumuşaklık Boyutları, Keşifsel El Hareketleri