Bağlanma Kuramı Kapsamında İlişkisel Malların Fayda Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi
No Thumbnail Available
Date
2024
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi
Abstract
Yirminci yüzyılın sonlarına doğru psikoloji, iktisada entegre edilerek daha önceleri pek
önemsenmeyen güven, karşılıklılık, dayanışma gibi insan ilişkilerine odaklı sosyal konulara yönelik ilgi
artmıştır. Bu çalışmada da iktisadın uzak durduğu bu sosyal konulardan biri olarak değerlendirilen ilişkisel
malların fayda üzerindeki etkisi psikolojik temelleri üzerine kurulu iktisadi model ile analiz edilmiştir. Bu amaç
için Maurizio Pugno (2005)’nun psikoloji biliminde önemli bir yere sahip olan bağlanma kuramına dayalı
matematiksel modeli referans alınmıştır. Pugno, insanların zamanını sadece kişisel veya sosyal ilişkiler
geliştirmeye ve çalışmaya ayırdığını varsayarak modelini kurmuştur. Ancak gerçek hayatta insanlar tek başına
yapabilecekleri etkinlikleri gerçekleştirmek için kendilerine de zaman ayırırlar. Bu nedenle Pugno’nun modeli,
sosyalleşme dışı boş zaman (insanların sadece kendileri için kullandıkları zaman) eklenmesiyle yeniden
kurgulanmıştır. Yeniden kurgulanan modelde, Pugno’nun ulaştığı sonuçtan farklı olarak, başkalarıyla sık vakit
geçiren güvenli bağlanma stiline sahip bireyin geliri arttığında ilişkisel maldan fazla tüketse de ilişkilerden
kaçınan güvensiz bağlanmaya sahip bireye göre fayda düzeyinin her durumda yüksek olmadığı ortaya çıkmıştır.
Bu açıdan model, bireyler zamanlarını sadece başkalarıyla vakit geçirmek için değil, kitap okumak, egzersiz
yapmak, günlük tutmak, müzik dinlemek gibi kendileri için de kullanırlarsa fayda düzeylerinin yüksek
olacağını ortaya koymuştur.
Description
Keywords
İlişkisel mallar, Psikoloji, Bağlanma kuramı, Fayda, Sosyalleşme dışı boş zaman