Cilt:59 Sayı:02 (2018)
Permanent URI for this collection
Browse
Recent Submissions
Item Mehmet Fuat Sezgin Hoca’nın Ankara İlahiyat Yılları: Sezgin ve Fakültenin Müşterek Tarihinden Bir Kesit(Ankara Üniversitesi, 2018-11-30) Dere, Ali; İlahiyat FakültesiFuat Sezgin'in Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesinde çalıştığı yılları değerlendiren bir yazı.Item Uluslararası İmam Mâturîdî: Kayıp Aydınlanmanın İzinde Çalıştayı (25–27 Ekim 2018, Ankara) Hakkında(Ankara Üniversitesi, 2018-11-30) Öztürk, Tuba; İlahiyat FakültesiÜlkemizde son zamanlarda İmam Mâturîdî’yi ve onun düşüncesini anlamaya yönelik gerek devlet kademesinde gerekse akademik çevrelerce eskiye nazaran daha yoğun bir ilgi söz konusudur. Bu kapsamda ülkemiz genelinde çeşitli faaliyetler düzenlenmektedir. Geçtiğimiz haftalarda gerçekleştirilen İmam Mâturîdî: Kayıp Aydınlanmanın İzinde adlı çalıştay bu faaliyetlerin en dikkat çekenlerinden birisiydi. Türk Dünyası Parlamenterler Vakfı (TDPV) tarafından düzenlenen çalıştay, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın desteğiyle ve Prof. Dr. Şaban Ali Düzgün’ün bilim kurulu başkanlığında hayata geçirilmiştir. Düzenleme heyeti, haftalar öncesinde başladığı tanıtım faaliyetleri çerçevesinde, bu çalıştayın, İmam Mâturîdî’nin savunduğu düşüncelerin günümüze doğru bir şekilde taşınabilmesi, fikirlerinin geniş kitlelere sağlıklı bir aktarımının yapılabilmesi, İslam dünyasının birlikteliğine zarar veren algı ve yorumların bertaraf edebilmesi ve çağımızın sorunlarına dikkat çekilip çözüm oluşturulabilmesi amacıyla düzenlendiğini kamuoyuna duyurmuştu.Item Tariq Jaffer. Rāzī Master of Qurʾānic Interpretation and Theological Reasoning(Ankara Üniversitesi, 2018-11-30) İskenderoğlu, Muammer; İlahiyat FakültesiFakhr al-Dīn al-Rāzī (d.606/1210) is one of the few Muslim thinkers whose significance, reputation and influence on later generations in different fields of learning are acknowledged by both classical and modern scholars of Islamic studies, and a number of studies appeared on his works on jurisprudence, theology, and philosophy. Yet despite his being one of the most famous Qurʾānic commentators, al-Rāzī’s commentary has not attracted the due attention of scholars in the West. Tariq Jaffer’s work, though it is partially a collection of articles, is important for bringing al-Rāzī’s methodology of Qurʾānic interpretation and its application to the selected verses to the attention of the readers.Item The Oxford Handbook of Virtue(Ankara Üniversitesi, 2018-11-30) Umut, Tuba Nur; İlahiyat FakültesiItem Houari Touati. Ortaçağ’da İslam ve Seyahat: Bir Âlim Uğraşının Tarihi ve Antropolojisi.(Ankara Üniversitesi, 2018-11-30) Sipahioğlu, Kevser Beyazyüz; İlahiyat FakültesiÇalışma, Houari Touati'nin Ortaçağ'da İslam ve Seyahat başlıklı eserinin değerlendirmesidir.Item Muhammed b. Ahmed el-Mukaddesī. İslam Coğrafyası (Ahsenü’t-Tekāsīm)(Ankara Üniversitesi, 2018-11-30) Yurtalan, Betül; İlahiyat FakültesiMuhammed b. Ahmed el-Mukaddesī'ye ait İslam Coğrafyası (Ahsenü’t-Tekāsīm) adlı eser hakkında değerlendirme yazısıdır.Item Yeʾcūc ve Meʾcūc Kelimelerinin Etimolojisine Dair(Ankara Üniversitesi, 2018-11-30) Meral, Yasin; İlahiyat FakültesiThe words Yaʾjūj and Maʾjūj/Gog and Magog appear in the Qur’an, Hebrew Bible and the New Testament. Although this group is generally understood to be a single structure in the Islamic tradition, it is clear that the roles of Yaʾjūj and Maʾjūj/Gog and Magog are different. When we look at the form of the words Yaʾjūj/Gog, we see that they are in active form while the words Maʾjūj/Gog are in passive form. Hence Gog, as clearly stated in the Book of Hezekiel, should be commander and leader, and corollary Maʾjūj/Gog must be understood as the soldiers under the command of Gog. Again, considering the fire related meanings in their etymology, Yaʾjūj and Maʾjūj/Gog and Magog can be evaluated as representatives of Satan.Item Çağdaş Hadis Usulü Kitaplarında Ḳudsī Hadise Yer Aramak: Muntehāsına Göre Hadislerin Taksimi Üzerine Bir Not(Ankara Üniversitesi, 2018-11-30) Göktaş, Recep Gürkan; İlahiyat FakültesiItem Haskala Sırasında Din-Bilim Çatışması: Onay Belgeleri, Bilim Kitapları ve Rabbani Din Adamları(Ankara Üniversitesi, 2018-11-30) Altuncu, Abdullah; İlahiyat FakültesiMatbaanın 15. yüzyıldan itibaren ortaya çıkması ve yaygınlaşması, kitap piyasasının hızlı bir yükselişine neden olmuştur. Yayınlanan eserler konusunda Hıristiyan yöneticilerin kararları, buralarda yaşayan Yahudileri de etkilemiştir. Yahudiler, yaşadıkları ülkelerin idarecileri ile çatışma yaşamamak, ayrıca kendi dini inanç ve geleneklerini korumak amacıyla bazı tedbirler almışlardır. İbranice kitapların basımında onay belgesinin şart koşulması da bunlardan birisidir. Avrupa’daki Aydınlanma dönemi etkisiyle ortaya çıkan ve Yahudi toplumunun modernizasyonunu amaçlayan Haskala hareketi, etkili olduğu 18. ve 19. yüzyıllarda birçok yayın ürünü ortaya koymuştur. Bu dönem boyunca bilim, rabbani din adamları ve Maskilim arasında çatışma alanı olmaya devam etmiştir. Rabbani din adamları tarafından, özellikle ilk dönemlerde “potansiyel tehlike” olarak kabul edilen İbranice bilim kitaplarına onay belgeleri verilmeyerek Haskala hareketinin etkisi en aza indirilmeye çalışılmıştır. Sonraki dönemlerde ise bu tutumun değişmeye başladığı görülmektedir.Item Şairini Vazifesinden Edip Sürgüne Gönderen Bir Gazelin Hikâyesi(Ankara Üniversitesi, 2018-11-30) Karataş, Ahmet; İlahiyat FakültesiElazığ ulemasından müderris-müftü Mehmed Kemaleddin Harputi Efendi (1867-1936), Elazığ merkez müftüsüyken 1926’da Atatürk’e suikast teşebbüsünü takip eden olağanüstü günlerde yapılan bir soruşturma sebebiyle Şark İstiklal Mahkemesi’nde yargılanmış ve müftülükten azledilerek Samsun’a sürgüne gönderilmiştir. Kemaleddin Efendi’nin bu mahkeme tarafından yargılanmasının sebebi çocuklarına gönderdiği mektuplarda ve evinde bulunan bazı evrakta Tevhîd-i Tedrîsât, halifeliğin kaldırılması, şapka inkılabı gibi Cumhuriyet Hükûmeti’nin bazı uygulamaları aleyhinde ibarelerin bulunmasıdır. Oğlu Abdülhamid’e gönderdiği bir mektubunda yer verdiği hilafet lehindeki gazeli ise dava dosyasının karara tesir eden en kuvvetli delili sayılmıştır. “Olalı” redifli bu gazel Hersekli Arif Hikmet Bey’in bir gazeline naziredir. Bu makalede Kemaleddin Efendi’yi mahkemeye sürükleyen süreç ele alınmış, sorgu ve savunmadaki ifadelerinden hareketle söz konusu gazeli yazmasının sebepleri ana kaynaklara ve Şark İstiklal Mahkemesi arşivindeki belgelere müracaat edilmek suretiyle belirlenmiş ve şiir kısaca açıklanmıştır.Item Şāfiʿī Fıkıh Usûlünde Mustefīḍ Ḫaber(Ankara Üniversitesi, 2018-11-30) Eşit, Davut; İlahiyat FakültesiGenel kabule göre Ḥanefīler dışında kalan fukahanın çoğunluğu Hz. Peygamber’den nakledilen haberleri rivayet yoğunluğu açısından mutevātir ve āḥād olmak üzere iki kısma ayırmaktadır. Ḥanefīler ise mutevātir ve āḥād dışında meşhūr ḫaberin varlığını kabul etmektedir. Ancak Şāfiʿī fıkıh usûlünde mutevātir ve āḥād dışında mustefīḍ ḫaber ile ilgili tartışmalar yer almaktadır. İşte bu çalışma Şāfiʿī fıkıh usûlünde mustefīḍ ḫaberin varlığına, kabulüne, bilgi değerine, Ḥanefī usûlündeki meşhūr ḫaberle benzerliğine-farklılığına ve mutevātir-āḥād ḫaberle kategorik ilişkisine dair tartışmalara değinmektedir. Netice olarak Şāfiʿīlerin mustefīḍ ḫaber ile ilgili tartışmalarının onları, Ḥanefīlerin üçlü haber taksimine yaklaştırdığını ve aradaki farklılıkları minimize ettiğini söylemek gerekir.Item Hadis, Mesḫ (Metamorfoz) ve Kültürel Bağlam: Farelerin Dönüşüme Uğramış Yahudiler Olabileceğine Dair Bir Ṣaḥīḥayn Rivayetinin Tahlili(Ankara Üniversitesi, 2018-11-30) Koca, Suat; İlahiyat FakültesiBu makale dinî metinlerin değerlendirilmesinde kültürel bağlamın dikkate alınmasına yönelik çalışmalara bir katkı niteliğindedir. Çalışmada kadim zamanlarda Yahudi bir topluluğun başkalaşım geçirerek fareye dönüştüğünü anlatan bir rivayet ele alınmakta ve hem klasik hadis literatürü zaviyesinden, hem de erken dönemin kültürel/çevresel kodları açısından değerlendirilmektedir. Bu bağlamda evrensel bir inanış ve tasavvur biçimi olarak metamorfoz olgusunun İslam düşüncesindeki yerine dikkat çekilmekte ve ilgili rivayeti çevreleyen kültürel atmosfer tasvir edilmektedir. Ayrıca ilginç ve yadırgatıcı bir içeriği olan rivayete yönelik eleştiri ve yorumlara temas edilmektedir. Sonuç olarak konuyla ilgili lehte ve aleyhteki yaklaşım ve söylemler, hadis literatürüyle bir diyalog sorunu yaşandığını düşündürmektedir. Makale bundan hareketle hadise ve hadis edebiyatına yönelik bakış açısının gözden geçirilmesini önermekte, özellikle Hz. Peygamber’in risalet görevi kapsamında olmayan ve sosyo-kültürel inanış ve kabulleri yansıtan rivayetlerin daha geniş ve bütüncül bir perspektifle ve insanlığın kadim tarihinin özgün bir parçası olarak okunmasını teklif etmektedir.