Cilt:22 Sayı:01 (2021)

Permanent URI for this collection

https://dspace.ankara.edu.tr/handle/20.500.12575/74435

Browse

Browsing Cilt:22 Sayı:01 (2021) by Title

Now showing 1 - 10 of 10
  • No Thumbnail Available
    Item
    Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı: Sınıf ve Rehberlik Öğretmenlerinin Deneyimleri
    (Ankara Üniversitesi, 2021-03-02) Özan, Sezgin; Sarıca, Ayşe Dolunay; Eğitim Bilimleri Fakültesi
    Bu araştırmada sınıf öğretmenleri ile rehberlik ve psikolojik danışmanlık (RPD) öğretmenlerinin Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı (BEP) geliştirme, uygulama, izleme ve değerlendirme süreçlerindeki deneyimlerinin ve süreçte karşılaştıkları güçlüklere ilişkin çözüm önerilerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada temel nitel araştırma modeli kullanılmıştır. Araştırmanın katılımcılarını İzmir ilindeki ilkokullarda görev yapan 12 sınıf öğretmeni ile 11 RPD öğretmeni oluşturmuştur. Katılımcıların BEP sürecinde yaşananlara ilişkin görüş ve önerileri, iki katılımcı grupla ikişer olmak üzere toplam dört odak grup görüşmesi gerçekleştirilerek toplanmıştır. Görüşmelerden elde edilen veriler tümevarımsal içerik analizi ile analiz edilmiştir. Sınıf öğretmenleri ve RPD öğretmenlerinden elde edilen bulgulardan yedişer tema oluşturulmuş ve iki grup için oluşturulan temalar arasında yoğun örtüşmeler gözlenmiştir. İki grup katılımcıdan elde edilen bulgular; okul personelinin mesleki gelişim ve yaşam boyu öğrenme olanaklarından yararlanmasının, süreçte yer alan diğerleriyle etkili iletişim ve işbirliği kurmada duyarlı olmasının ve destek hizmetlerin süreçte yer alan tüm paydaşlara sunulmasının kaynaştırma/bütünleştirme ve BEP uygulamalarının nitelikli yürütülmesinde önemli bir rol oynayacağını ortaya koymuştur.
  • No Thumbnail Available
    Item
    Çoklu Yetersizliği Olan Az Gören Çocuklara Doğrudan Öğretimle Sunulan Şematik Düzenleyicinin Bir Fen Konusunun Öğretiminde Etkisi
    (Ankara Üniversitesi, 2021-03-02) Şafak, Pınar; Bİlgiç, Hatice Cansu; Eğitim Bilimleri Fakültesi
    Bu araştırmanın genel amacı, az gören ve orta düzeyde zihinsel yetersizlikten etkilenmiş üç öğrenciye, fen konularından biri olan ‘kurbağanın yaşam döngüsü’ konusunun öğretilmesinde doğrudan öğretim yöntemi ile sunulan şematik düzenleyicinin etkililiğini, bireylerin konu hakkındaki öğrenmelerini öğretim sona erdikten 7,14 ve 21 gün sonra da sürdürüp sürdüremediğini belirlemektir. Araştırma, Ankara ilinde bulunan, görme engelliler okulu ve özel alt sınıfa devam eden ayrıca özel eğitim kurumunda da eğitim gören az gören ve orta düzeyde zihinsel yetersizliği bulunan biri yedek olmak üzere dört öğrenci ile yapılmıştır. Araştırmada katılımcılar arası çoklu yoklama modeli kullanılmıştır. Araştırma verilerinin toplanabilmesi için, öğretmen ve aile görüşme formları, beceri kontrol listesi, ölçüt bağımlı ölçü araçları, uygulama güvenirliği ve sosyal geçerlilik formları geliştirilmiş ve kullanılmıştır. Araştırma bulgularına göre; doğrudan öğretim yöntemi ile sunulan şematik düzenleyicinin ‘kurbağanın yaşam döngüsü’ konusunun öğretilmesinde etkili olduğu ve her üç katılımcının da öğretim sona erdikten 7,14 ve 21 gün sonra öğrendikleri konunun tamamını bağımsız şekilde şema üzerinden gösterebildikleri belirlenmiştir.
  • No Thumbnail Available
    Item
    Destek Eğitim Odasında Görevlendirilen Sınıf Öğretmenlerinin Sınıf Yönetimine İlişkin Bilgi Düzeyleri
    (Ankara Üniversitesi, 2021-03-02) Taş, Halil; Eğitim Bilimleri Fakültesi
    Bu araştırmanın amacı, destek eğitim odasında görevlendirilen sınıf öğretmenlerinin sınıf yönetimine ilişkin bilgi düzeylerini belirlemek ve bu bilgi düzeyinin cinsiyetlerine, mezun oldukları okul türüne, mesleki kıdemlerine ve sınıf yönetimi konusunda eğitim alıp almadıklarına göre farklılık gösterip göstermediğini ortaya koymaktır. Tarama modeli niteliğinde olan bu araştırmanın çalışma grubunu, 53 sınıf öğretmeni oluşturmaktadır. Çalışma grubunun belirlenmesinde, amaçlı örnekleme yöntemlerinden ölçüt örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Nicel ve nitel araştırma tekniklerinin birlikte kullanıldığı bu araştırmada nicel veri toplama aracı olarak “Sınıf Yönetimi Bilgi Düzeyi Ölçme Testi” nitel veri toplama aracı olarak ise “Görüşme Formu” kullanılmıştır. Elde edilen nicel verilerin analizinde frekans, t-testi, tek yönlü varyans analizi ve Scheffe çoklu karşılaştırma testi, nitel verilerin analizinde ise betimsel analiz tekniği kullanılmıştır. Araştırma sonuçları, destek eğitim odasında görevlendirilen sınıf öğretmenlerinin sınıf yönetimine ilişkin bilgi düzeylerinin düşük olduğunu, bilgi düzeylerinin mesleki kıdemlerine ve sınıf yönetimi konusunda eğitim almalarına göre farklılık gösterdiğini, mezun oldukları okul türüne ve cinsiyete göre ise farklılık göstermediğini ortaya koymuştur.
  • No Thumbnail Available
    Item
    İşitme Kayıplı Çocuğu Olan Annelerin Çocuklarına İlişkin Gereksinimler ve Destekler Hakkındaki Görüşlerinin İncelenmesi
    (Ankara Üniversitesi, 2021-03-02) Bekar, Ramazan; Uzuner, Yıldız; Çolaklıoğlu, Osman; Eğitim Bilimleri Fakültesi
    Araştırmanın amacı, işitme kayıplı çocuğu olan annelerin çocuklarına ilişkin gereksinimleri ve destekler hakkındaki görüşlerini incelemektedir. Betimsel durum çalışması olarak desenlenen araştırmanın katılıcılarının çocukları işitme kayıplı ve çocuklarının birincil bakıcıları olan 11 annedir. Araştırmanın verileri yarı yapılandırılmış görüşme, araştırmacı günlüğü ve doküman incelemesi yoluyla toplanmıştır. Toplanan veriler betimsel olarak analiz edilmiştir. Annelerin gereksinimleri bilgi, eğitim, psikososyal, maddi, öngörülen gereksinimler başlıkları altında toplanmıştır. Ailelerin gereksinimlere ilişkin destek aldıkları kaynakların yakın çevreleri, uzmanlar, internet, devlet ve çocuğu işitme kayıplı olan aileler olduğu görülmüştür. Annelerin gereksinimlerine ilişkin beklentileri yoğun olarak maddi gereksinimlerine yönelik devlet desteğinin artması yönündedir. Annelerin önerileri ise işitme kayıplı çocuğu olan ailelere olmuş ve çocuklarıyla ilgilenmelerini önermişlerdir. Annelerin gereksinimleri arasındaki bilgi gereksiniminin diğer gereksinimlerle ilişkili olduğu, bilgi gereksinimlerinin giderilmesi durumunda diğer gereksinimlerinin bir kısmını yaşamayacakları söylenebilir.
  • No Thumbnail Available
    Item
    Massed versus Embedded Trial Arrangements: Teaching Community Signs to Children with Autism Spectrum Disorder
    (Ankara Üniversitesi, 2021-03-02) Şahin, Şerife; Özen, Arzu; Eğitim Bilimleri Fakültesi
    Bu çalışmanın amacı otizm spektrum bozukluğu (OSB) olan çocuklara toplumsal uyarı işaretlerinin öğretiminde, ardışık denemelerle sunulan öğretim (ADÖ) ile gömülü denemelerle sunulan öğretim (GDÖ) düzenlemesinin etkililik ve verimliliğini karşılaştırmaktır. Araştırmada sabit bekleme süreli öğretim (SBSÖ), ardışık olarak masa başında ve gömülü olarak oyun etkinlikleri içerisinde iki farklı düzenleme şeklinde sunulmuştur. Araştırmaya yaşları 44-64 ay arasında değişen OSB tanılı dört erkek çocuk katılmıştır. Araştırma uyarlamalı dönüşümlü uygulamalar modeli ile gerçekleştirilmiştir. Bulgular her iki öğretim düzenlemesinin de eşit derecede etkili olduğu yönündedir. Araştırmanın verimlilik bulguları ise ADÖ düzenlemesinin daha verimli olduğu yönündedir. Araştırmada katılımcılara hangi öğretim düzenlemesi ile öğrenmeyi tercih ettikleri sorulmuş, katılımcılardan ikisi ADÖ düzenlemesini tercih ederken ikisi GDÖ düzenlemesi ile öğrenmeyi tercih etmişlerdir.
  • No Thumbnail Available
    Item
    Okul Çapında Olumlu Davranışsal Destek Modeli ve İkincil Düzey Müdahalelere Bakış
    (Ankara Üniversitesi, 2021-03-02) Atbaşı, Zehra; Eğitim Bilimleri Fakültesi
    Öğrencilerin temel sosyal becerilerini geliştirmeye odaklanan Okul Genelinde Olumlu Davranışsal Destek (OGODD), problem davranışları belirleyerek uygun davranışları öğretmek için veriye dayalı bir sistem kullanmaktadır. OGODD ekip çalışmasına dayanan, anaokulundan, liseye kadar pek çok okul ve kademesinde uygulanan bir yapı özelliği taşımaktadır. Okuldaki bütün öğrencileri kapsayan OGODD, tüm öğrencilere ve okul personeline güvenli ve olumlu okul ortamı sunmaktadır. Sunulan destekler okul genelinde, sınıfta ve bireysel müdahaleler biçiminde yürütülmektedir. Her okulun kendine özgü kapsamlı bir sistem kurmasına olanak sağlayan OGODD, öğrencilere yönelik tüm desteği kanıta dayalı olarak sunan bir sistem yaklaşımıdır. OGODD çeşitli stratejiler yoluyla ulaşılan ana bileşenleri bulunan bir yaklaşım olmasına rağmen paket bir program değildir ve üç aşamalı piramit modeliyle açıklanmaktadır. Üç aşamalı bu modelde okuldaki tüm öğrencilerin ihtiyaçlarına yönelik uygulamalar bulunmaktadır. Bu çalışmanın amacı, OGODD modelinin çerçevesini, bu çerçevede sunulan ikincil düzey müdahaleleri ve ikincil düzey müdahalelerde, öğrencilerin ihtiyaçlarını en iyi şekilde karşılanmasını sağlamaya yönelik yapılması gerekenleri tanımlamaktır. Ayrıca, okulların ikincil düzey müdahalelerini hem başlangıç hem de devam eden uygulanma sürecinde nasıl planladığını açıklayarak gelecekteki araştırma ve uygulamalara ışık tutmak amaçlanmıştır.
  • No Thumbnail Available
    Item
    Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Bireylere İletişim Becerilerinin Öğretiminde Uzaktan Aile Eğitim Uygulamaları
    (Ankara Üniversitesi, 2021-03-02) Kizir, Mine; Eğitim Bilimleri Fakültesi
    Bu çalışmanın amacı, Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB) olan çocuğa sahip ailelere, çocuklarına iletişim becerilerini kazandırmalarına yardımcı olacak uzaktan aile eğitim uygulamalarını içeren araştırmalara yönelik sistematik bir bilgi sunmaktır. Bu amaçla, 2000-2018 yılları arasında yapılan uzaktan aile eğitim uygulamalarına ilişkin yürütülen araştırmalar alanyazın üzerinden taranmış ve ulaşılan dokuz çalışma “özetleyici derleme” türünde sunulmuştur. Ulaşılan araştırmalar; katılımcı özellikleri (yaş, cinsiyet, tanı), bağımlı-bağımsız değişken, araştırma modeli, kullanılan yazılım programı veya teknolojik araçlar, aile eğitim uygulama süreci, geçerlik-güvenirlik, izleme-genelleme, bulgular, etki büyüklüğü ve sonuçlarına ilişkin özellikler bakımından incelenmişlerdir. Sonuçlar, uygulanan programların hedeflenen beceriler üzerinde olumlu etkiye sahip olduğunu göstermektedir. Araştırmaların sunulan bulguları ışığında, katılımcı ebeveynlerin hedeflenen öğretim yöntemini uygulama becerisini kazandıkları görülmektedir. Katılımcı çocukların ise büyük oranda hedeflenen iletişim becerilerini sergileyebildikleri belirlenmiştir. Araştırmalarda uygulanan programların sosyal geçerliklerinin de yüksek olduğu ifade edilmiştir.
  • No Thumbnail Available
    Item
    Otizm Spektrum Bozukluğu Tanısı Koyan Doktorların Tıbbi Tanılama Sürecine İlişkin Görüşlerinin İncelenmesi
    (Ankara Üniversitesi, 2021-03-02) Yiğitoğlu, Emine; Odluyurt, Serhat; Eğitim Bilimleri Fakültesi
    Bu araştırmanın amacı, İç Anadolu Bölgesi'ndeki bir üniversite hastanesinde çalışan çocuk psikiyatri ve çocuk nöroloji doktorlarının OSB tanısı koyarken izledikleri basamaklara ve yaşadıklarına ilişkin görüş ve önerilerinin belirlenmesidir. Araştırmada nitel araştırma deseni kullanılmıştır ve veriler yarı-yapılandırılmış görüşmeler yoluyla elde edilmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre araştırmaya katılan doktorların OSB tanısı koyarken, hem organik hem de çevresel nedenleri araştırdıkları, OSB tanısına yönlendiren yetersizlik alanları olarak çoğunlukla sosyal etkileşimsel alandan bahsettikleri belirlenmiştir. Bulgularda, araştırmaya katılan doktorların OSB tanısı koyarken çoğunlukla Türkçe geçerliliği olan tarama ve tanılama araçlarını kullandıkları, tanı koyarken tıbbi iş birliklerinden yaralandıkları; fakat eğitimciler ile de daha çok iş birliği içinde olmanın gerekliliği üzerine görüş bildirdikleri görülmektedir. Doktorların tanı sürecinde en büyük sorun olarak aile tepkilerinden bahsettikleri ve bu tepkilerin tanıyı etkilememesi için aileye psiko eğitim uyguladıklarını belirttikleri görülmektedir. Araştırmaya katılan doktorların OSB'nin görülme sıklığındaki artışın nedeni olarak çoğunlukla değişen yaşam tarzlarının OSB'nin sıklığında artışa neden olduğunu belirttikleri görülmektedir.
  • No Thumbnail Available
    Item
    Özel Gereksinimli Çocuğu Olan Ebeveynlerin Açık Hava Oyun Parklarına İlişkin Görüşleri
    (Ankara Üniversitesi, 2021-03-02) Tenikeci, Zeliha; Kalburan, Nilgün Cevher; Eğitim Bilimleri Fakültesi
    Bu nitel araştırmanın amacı, okul öncesi eğitime devam eden özel gereksinimli (ÖG) çocuğu olan ebeveynlerin açık hava oyun parklarına ilişkin görüşlerinin incelenmesidir. Araştırmaya Denizli ilindeki özel eğitim kurumlarına devam eden 0-6 yaş çocuğu olan toplam 12 ebeveyn dahil edilmiştir. Veriler içerik analizi yöntemiyle analiz edilmiştir. Araştırmada elde edilen bulgulara göre, ebeveynlerin açık hava oyun parkları ile ilgili görüşleri olumsuz görüşler, kaygılar, beklentiler, olumlu görüşler olmak üzere dört ana kategoride toplanmıştır. Ebeveynlerin fiziksel çevre ve sosyal çevreye ilişkin olumsuz görüşleri ve beklentileri olduğu saptanmıştır. Ayrıca, ebeveynlerin açık hava oyun parkları ile ilgili olumlu görüşlerinin ÖG çocuğunun parkta sergilediği duygu ve davranışlar ile ilişkili olduğu belirlenmiştir. Araştırmanın bulguları ilgili alanyazın ışığında tartışılmış; uygulayıcılar ve araştırmacılara yönelik birtakım önerilerde bulunulmuştur.
  • No Thumbnail Available
    Item
    Özel Yetenekli Çocukların Kendi Arkadaşlık İlişkilerine Yönelik Görüşleri
    (Ankara Üniversitesi, 2021-03-02) Özbey, Fidan; Cerrah, Hadiye Ellibaş; Ünsal, Şadiye Alpaz; Eğitim Bilimleri Fakültesi
    Bu araştırma özel yetenekli çocukların kendi arkadaşlık ilişkilerine yönelik görüşlerini belirlemeyi amaçlayan nitel bir araştırmadır. Çalışma grubunu Düzce, Bolu ve Samsun illerinde yaşayan özel yetenekli 12 öğrenci oluşturmaktadır. Veriler araştırmacılar tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış Arkadaşlık İlişkileri Görüşme Formu kullanılarak toplanmıştır. Verilerin analizi aşamasında 9 tema oluşturulmuş ve bulgular bu temalar altında düzenlenmiştir. Bu temalar; birliktelik, çatışma, yakınlık, iletişim, yardım, bağlılık, güven, özdeşim ve sadakat temaları olarak sıralanmaktadır. Bulgulara göre; öğrenciler arkadaşlarının evlerine sık sık gidip birlikte zaman geçirdiklerini, onlarla zaman geçirmekten keyif aldıklarını öte yandan yalnız zaman geçirmeyi de sevdiklerini göstermektedir. İyi bir arkadaşta aradıkları en temel özelliğin güven olduğu belirlenmiştir. Özel yetenekli çocuklar arkadaşlarıyla bazı konularda tartışsalar da hata kendilerinde olduğu zaman mutlaka özür dilediklerini ifade etmişlerdir. Arkadaşlarının fikir ve düşüncelerini önemsediklerini ve onların sorunları ile yakından ilgilendiklerini dile getirmişlerdir. Kendilerinin arkadaşları tarafından sevildiğini belirtmişlerdir. Karşılıklı olarak sırlarını tutuklarını ve birbirlerini koruduklarını ifade etmişlerdir. Arkadaşlarının yerinde olsaydı kendisi ile arkadaşlık kurmak isteyebileceğini ifade eden çocuklar, kendilerinin iyi bir arkadaş olduklarını dile getirmişlerdir. Arkadaşlarının başarıları ile mutlu olduklarını ve kendi başarıları ile de arkadaşlarının mutlu olduklarını dile getirmişlerdir. Fakat arkadaşları kendilerini kötü bir yola sürüklerse onlarla arkadaşlıklarını keseceklerini de açıklamışlardır. Elde edilen bulgular alan yazın çerçevesinde tartışılmıştır.