Browsing by Author "Atak, Nevra Vardal"

Now showing 1 - 3 of 3
  • No Thumbnail Available
    Item
    Bir başkahramanın şiirler arası yolculuğu: Zbigniew Herbert ve “Bay Cogito”
    (Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi, 2018) Atak, Nevra Vardal; Other; Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi
    1974 yılında yayımlanan “Bay Cogito” şiir kitabı, yirminci yüzyıl Polonya şiirinin en önemli isimleri arasında yer alan Zbigniew Herbert'in şiir sanatında bir dönüm noktası olarak kabul edilir. Aynı isimle ortaya çıkan kitabın kurgusal karakteri Bay Cogito aracılığıyla şair daha kişisel ve aktüel konuları ele alır. Bu bağlamda Bay Cogito hakkında Herbert'in lirik maskesi ya da alter egosu yakıştırılması yapılır. İlk defa Herbert'in beşinci kitabında ortaya çıkan bu lirik özne şairin son şiir cildine kadar varlığını sürdürür. Okur zaman içerisinde Bay Cogito'nun değişimlerine tanıklık yapar. Sıradan konulara ilgisi, gülünç yönleri, ironik yaklaşımları ve varoşlar arasında gezen görüntüsüyle bir Everymanı çağrıştırırken, diğer taraftan felsefe, sanat ve estetik konusundaki derin düşünceleriyle adeta modern bir filozof görüntüsü çizer. Hem pop kültürle hem de klasik sanatla yakından ilgili olan, düşünen, gözlemleyen, merak eden Bay Cogito, aynı zamanda Herbert'in çok yönlü kişiliğini de gözler önüne serer. Bu çalışmada Herbert'in kurgusal başkahramanı Bay Cogito'nun ortaya çıktığı ilk kitap Bay Cogito'dan başlayarak farklı yönleriyle incelenecek, şairin kendisiyle olan ilişkisi ortaya konmaya çalışılacaktır.
  • No Thumbnail Available
    Item
    Polifonik Üslupta Bir Köy Destanı: Taş Taş Üstünde
    (Ankara Üniversitesi, 2024) Atak, Nevra Vardal
    Polonya edebiyatında köy akımının önemli örneklerinden birini oluşturan, Wiesław Myśliwski'nin Taş Taş Üstünde (Kamień na kamieniu) başlıklı romanı, Polonya köy yaşamına tutulan bir ayna gibidir. Yazarın günlük köy yaşamına detaylıca değinmesi, doğanın köy yaşamı üzerindeki etkisini ele alması, köy gelenekleri ve ritüellerini yansıtması ve köylünün inanç konusundaki eğilimlerini ortaya koyması bağlamında, yapıt bazı edebiyat eleştirmenleri tarafından bir köy destanı olarak adlandırılır. Bu açıdan da Polonya edebiyatında köy sorunsalını en iyi şekilde yansıtan Nobelli yazar Władysław Reymont'un Köylüler (Chłopi) adlı romanıyla benzerlik gösterir. Destansı özellikleri aynı zamanda onu Adam Mickiewicz'in Bay Tadeusz (Pan Tadeusz) başlıklı epik manzumesine da yaklaştırır. Bu iki yapıt da Polanya edebiyatı için oldukça önemli, mihenk taşı kabul edilen yapıtlardandır. Romanın destan türüne yakıştırılmasındaki önemli nedenlerden biri de üslubudur. Başkahraman Szymon Pietruszka'nın dilinden bir monolog biçiminde anlatılan olaylarda, bilinç akışı ve iç monolog teknikleri kullanılarak üç kuşak geriye dek uzanılır. Bu yöntemler sayesinde de Polonya siyasi tarihindeki önemli dönüm noktalarına değinilir. Ayrıca okur Polonya köyünde zaman içerisinde yaşanan değişimlere de tanıklık yapmış olur. Kronolojik bir sıra olmaksızın, geçmişle şimdinin iç içe geçerek ilerleyen romanın içeriği Szymon'un köy jargonuyla zenginleşmiş, mizah dolu, ironik ve coşkulu diliyle, gerçekçi ve hatta natüralist betimlemeleriyle şekillenir. Ayrıca yazar, günlük konuşma tarzını, retorik bir stille beslemiş, zaman zaman şiirsel betimlemelere yer vermiştir. Felse ve politik propaganda tonun da içinde bulunduğu bu polifonik üslup, romanın anlatımındaki zenginliği ortaya koymaktadır.
  • No Thumbnail Available
    Item
    Senkretik yapıda bir drama: “düğün”
    (Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi, 2020) Atak, Nevra Vardal; Other; Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi
    Polonyalı dramaturg, yazar ve şair Stanisław Wyspiański'nin 'Düğün' adlı draması, Genç Polonya döneminin en önemli eserlerinden biri olarak kabul edilir ve yazara büyük popülerlik kazandırmıştır. Çalışmanın konusu gerçek bir hikâyeye dayalıdır. Şair Lucjan Rydel ve köylü Jadwiga Mikołajczykna'nın oldukça ses getiren otantik düğününden yola çıkarak yaratılmıştır. Senkretik bir yapıya sahip drama üç perdeden oluşur: I. Perde, realist ve satirik unsurlarıyla ön plandadır. II. ve III. perdelerde ise fantastik, neoromantik ve sembolik özellikler baskındır. Drama, bir kır evinin salonunda gerçekleşir. 1900 yılının Kasım gecesidir. Oyunda anlatılan olaylar birkaç saat içinde gerçekleşir - gece yarısından önce başlar ve ertesi gün şafakta sona erer. Yazar, Polonya'nın içinde bulunduğu esaretin nedenleri üzerinde dururken, bir yandan da Polonyalıların özgürlük mücadelesinde üzerlerine düşen sorumlulukları gerçekten yerine getirip getiremediklerini sorgular.