Spor örgütlerinde karanlık kişilik, örgütsel sinizm ve iş tatmini ilişkisinin incelenmesi
No Thumbnail Available
Date
2019
Authors
Güllü, Sevim
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Ankara Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi
Abstract
Bu çalışmada, spor örgütlerinde karanlık üçlü, örgütsel sinizm ve iş tatmini düzeyleri arasındaki ilişkinin
incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma, nicel araştırma yöntemlerinde yer alan tarama modellerinden ilişkisel
tarama modelinde desenlenmiştir. Araştırmanın çalışma grubu, seçkisiz olmayan örnekleme yöntemlerinden
kolayda örnekleme yöntemiyle belirlenen, Mersin ve Karaman Gençlik ve Spor il Müdürlüklerinde görev alan 45
kadın, 77 erkek toplam 122 Gençlik ve Spor il Müdürlüğü çalışanından oluşmaktadır. Araştırmada veri toplama
aracı olarak araştırmacılar tarafından hazırlanan kişisel bilgi formu ile Örgütsel Sinizm Ölçeği (Karacaoğlu ve
İnce, 2012), Karanlık Üçlü Ölçeği (Özsoy ve ark., 2017) ve İş Tatmini Ölçeği (Özsoy ve Ardıç, 2017)
kullanılmıştır. Verilerin normallik sınamasında Skewness ve Kurtosis değerleri dikkate alınmıştır. Verilerin
analizinde ise tanımlayıcı istatistiklerin yanı sıra, Pearson korelasyon ve çoklu doğrusal regresyon analizleri
yapılmıştır. Elde edilen verilerin analizleri sonucunda, iş tatmini ölçeği ile örgütsel sinizm ölçeği bilişsellik (r=-
.217, p.05) ve davranışsal (r=-.272, p.05) alt boyutları arasında negatif yönde düşük düzeyde; duygusal alt boyutu
arasında negatif yönde orta düzeyde ilişki (r=-.434, p.05) tespit edilmiştir. Ayrıca iş tatmini ölçeği ile karanlık üçlü
ölçeği alt boyutlarından makyavelizm (r=-.316, p.05), psikopati (r=-.321, p.05) ve narsisizm (r=-.442, p.05)
arasında negatif yönde orta düzeyde ilişki gözlemlenmiştir. Bununla birlikte örgütsel sinizmin duygusal alt boyutu
ile karanlık üçlü ölçeği alt boyutlarından psikopati (r=.269, p=0.05) ve narsisizm (r=.186, p=0.05) arasında ise
pozitif yönde düşük düzeyde; davranışsal alt boyutu ile narsisizm (r=.185, p=0.05) arasında düşük düzeyde pozitif
yönde ilişki tespit edilmiştir. Ayrıca, çoklu regresyon analizine göre; örgütsel sinizm (bilişsel-duygusaldavranışsal) ile karanlık üçlü ölçekleri (makyavelizm-psikopati-narsisizm) alt boyutları, iş tatmini ile orta düzeyde
ve anlamlı bir ilişki göstermektedir (R=0.579, R2=0. 335, p<.000). Test sonuçları, örgütsel sinizm alt
boyutlarından duygusal ile karanlık üçlü ölçeği alt boyutlarından narsisizmin, iş tatmini üzerinde anlamlı bir etkiye
sahip olduğunu göstermektedir (p<.05). Dolayısıyla modeldeki diğer değişkenler sabit tutulduğunda, duygusal alt
boyutundaki bir birimlik artış, iş tatmini üzerinde 0,381 birimlik azalışa neden olmaktadır. Benzer şekilde
narsisizm alt boyutundaki bir birimlik artış, iş tatmini üzerinde 0,341 birimlik azalış göstermektedir. Sonuç olarak,
spor örgütlerinde çalışanların iş tatmin düzeyleri üzerinde, bireylerin kişilik yapıları ile örgüt ortamının önemli
yordayıcı etkisi olduğu söylenebilir. Bireylerin iş tatmini üzerinde karanlık kişilik özellikleri ile örgütsel sinizmin
olumsuz etkiye neden olduğu belirtilebilir. İş tatmininin artması diğer pozitif örgütsel çıktılar ile pozitif yönde
ilişkili olduğu için çalışanların iş tatminlerini artırmaya yönelik düzenlemeler yapılması örgütlerin temel hedefleri
arasında olmalıdır. Ayrıca kişi-örgüt uyumu son derece önemlidir. Örgüt kültürü ve iklimi ile uyumlu olabilecek
bireyler istihdam edilmelidir.
Description
Keywords
Spor örgütü, karanlık kişilik, karanlık üçlü