GJB2 GENİNDE HETEROZİGOT MUTASYON OLAN İŞİTME ENGELLİ TÜRK OLGULARDA AYNI GENİN KODLAMAYAN BÖLGELERİNİN TARANMASI
No Thumbnail Available
Files
Date
2005
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Abstract
Doğuştan veya dil gelişimi öncesi ortaya çıkan işitme kaybı yaklaşık 800 doğumda 1 görülür. Sendromik olmayan işitme kayıplarının en sık genetik nedeni DFNB1 lokusunda bulunan GJB2 (conneksin 26) genindeki homozigot veya birleşik heterozigot mutasyonlardır. Bu gendeki mutasyonlar birçok toplumda %20-50 oranında otozomal resesif işitme kayıplarına neden olur. Değişik toplumlarda yapılan çalışmalarda %20-50'ye kadar olan işitme engelli hastaların DNA örneklerinde GJB2 geninde yalnızca heterozigot mutasyonlar bulunmuştur. 2002 yılında İspanya'da bu kişilerde GJB2 geni ile aynı lokusta bulunan GJB6 geninde 309 kb büyüklüğünde bir delesyon heterozigot olarak bulunmuştur [del(GJB6-D13S1830)] (1). Bu delesyon İspanya, Fransa ve İngiltere'de çok sık; Belçika, Amerika ve Avustralya'da daha az sıklıkta; İtalya'da ise nadir olarak bulunmuştur. Avusturya, Çin ve Türkiye'de (sınırlı bir hasta grubunda) bulunmamıştır (2,3). Daha sonra 2005 yılında aynı bölgede 232 kb büyüklüğünde başka bir delesyon [del(GJB6-D13S1854)] tanımlanmıştır (4). Bu delesyon GJB2 heterozigot işitme engellilerin İspanya'da %25.5, İngiltere'de %22.2, Brezilya'da %6.3, Kuzey İtalya'da %1.9'unda bulunmuştur. Fransa, Belçika, İsrail, Amerika ve Avustralya'da bulunamamıştır (4). Daha önceki çalışmamızda 371 tane birbiriyle akraba olmayan ve sendromik bulgular taşımayan Türk işitme engellide GJB2 geninin tek kodlayan ekzonu (2. ekzon) PCR-RFLP (5), SSCP ve dizi analizi yöntemleri kullanılarak taranmış 73 örnekte her iki allelde, 19 (%5) örnekte sadece bir allelde GJB2 mutasyonu bulunmuştur (6). Heterozigot kalan olgularda ve GJB2 geni kodlayan ekzonunda mutasyon olmayan 271 olguda del(GJB6-D13S1830) ve del(GJB6-D13S1854) delesyonları tarafımızdan taranmış ancak hiç pozitif örneğe rastlanmamıştır (yayınlanmamış bilgi). Türkiye'de GJB2 mutasyonu taşıyıcı sıklığı yaklaşık %1.8 olduğuna göre (7) tarama sonucu heterozigot kalan Türklerde GJB2 geninin kodlayan bölgeleri dışında bir mutasyon bulunması olasılığı vardır. GJB2 geninin promotorunun özellikleri ve kodlamayan bir ekzonu olduğu daha önce gösterilmiştir. Bugüne değin GJB2 geninin kodlamayan ekzonunu takip eden verici kırpılma noktasında iki farklı mutasyon tanımlanmıştır (8). Bu mutasyonlar değişik toplumlarda bulunmuş olmasına rağmen Türklerde olup olmadığı bilinmemektedir. Bu çalışmada GJB2 geni 2. ekzonunda heterozigot mutasyonu olan 19 Türk olguda GJB2 geninin kodlamayan ekzonu daha önce tanımlanmış veya tanımlanmamış mutasyonlar için taranmıştır. Bu örneklerden 16 tanesinde kodlamayan ekson PCR ile amplifiye olmuş, kalan 3 örnek DNA kalitesinin bozulması nedeniyle amplifiye edilememiştir. İncelenen 16 olgunun 8'inde c.IVS1+1G>A (-3172G>A) mutasyonu heterozigot bulunmuştur. Türkiye'de ilk kez saptanan bu mutasyon heterozigot kalan işitme engellilerin önemli bir kısmını açıklamaktadır. Bu sonuçlarla Türkiye'de GJB6 genini de içeren ve tanımlanmamış bir delesyonun olma olasılığının düşük olduğu sonucuna varılmıştır.